Vücudunuzun kendini onarmasını ve temel biyolojik işlevleri yerine getirmesi için uyku şart. Yetişkinlerin her gece yaklaşık 7 ila 8 saat uyuması gerektiği biliniyor. Ancak bazen iş ve yaşam temposu uyku kalitenizi bozabiliyor. Zaman zaman yaşanan sıkıntılar ve problemler iç huzurunuzu bozarak daha az uyumanıza sebep olabilir.Gerekenden daha az uyuyorsanız buna uyku eksikliği deniyor. Uyku eksikliği ise uzun süreli devam ederse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kronik hastalıklar, zayıf zihinsen işlevler ve güçsüz bağışıklık sistemi bunlardan birkaçı. Uyku yoksunluğunun beş aşaması bulunuyor. Bu aşamalar genellikle 12 saatlik veya 24 saatlik artışlarla devam ediyor. Semptomlarsa uyku eksikliği ne kadar çok devam ederse o kadar çok artıyor.
1. Aşama: 24 saatuyku eksikliğinde sizi neler bekler?
Uyku yoksunluğu için evrensel bir zaman çizelgesi bulunmuyor. Aşamalar ise kaç saat uyumadığınıza göre belirleniyor. Uyku eksikliğinin belirtileri her aşamada kötüleşiyor. Birinci aşamada, vücudunuzdaki belirtiler 24 saat sonra kendini gösterebiliyor. 24 saat boyunca uyumamak, ciddi sağlık sorunlarına neden olmamakla beraber kendinizi yorgun ve zihinsel olarak kapalı hissetmenize sebep olabiliyor. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, 24 saatlik uyku yoksunluğu, kandaki alkolün yüzde 0,10 olmasıyla eş değer. Bu, yasal olarak araç kullanma sınırından daha yüksek. 24 saat uyanık kalmak aşağıdaki semptomlara neden olabilir:
- Uyuşukluk
- Sinirlilik
- Stres
- Konsantrasyon eksikliği
- Bilinç kararması
- Tükenmişlik
- Titreme
- Yeme isteği
- Şiş gözler
- Koyu göz altı halkaları
2. Aşama: 36 saat uyku eksikliğinde sizi neler bekler?
Bu aşama ikinci aşama olarak kabul ediliyor. 36 saatlik uyku eksikliğinde semptomlarınız daha ağır hale geliyor. Uyumak için çok ezici bir dürtü hissedersiniz. Farkında olmadan mikro uykular veya kısa süreli uykular yaşamaya başlayabilirsiniz. Bir mikro uyku genellikle 30 saniyeye kadar sürüyor. Beyninizin farklı bölümleri birbirleriyle iletişim kurmakta zorlanmaya başlar. Bu, bilişsel performansınızı ciddi şekilde bozar ve aşağıdaki semptomlar görülebilir.
- Hafıza zayıflığı
- Yeni bilgileri öğrenmede zorluk
- Artan inflamasyon
- Aşırı yorgunluk
- Sosyal ipuçlarını anlamada zorluk
3. Aşama: 48 saat uyku eksikliğinde sizi neler bekler?
48 saat boyunca uykusuzluk, aşırı uyku yoksunluğu olarak bilinir. Bu noktada, uyanık kalmak daha da zor. Mikro uykulara sahip olma olasılığınız daha yüksektir. Halüsinasyon görmeye bile başlayabilirsiniz. Diğer olası etkiler arasında şunlar bulunuyor:
- Duyarsızlaşma
- Endişe
- Artan stres seviyesi
- Artan sinirlilik
- Aşırı yorgunluk
4. Aşama: 72 saat uyku eksikliğinde sizi neler bekler?
Uyku yoksunluğunun 4. aşamasında sizi daha ağır belirtiler bekliyor. Uyku yoksunluğu algınızı önemli ölçüde bozmaya başlar. Mikro uykular görülür. Halüsinasyonlarınız daha karmaşık hale gelebilir. Bunun yanında başka etkiler de görülebilir.
- Yanılsamalar
- Sanrılar
- Düzensiz düşünme
- Duyarsızlaşma
5. Aşama: 96 saat uyku eksikliğinde sizi neler bekler?
4 gün uyku eksikliği gerçeklik algınız ciddi şekilde bozmaya başlar. Uyku dürtünüz de dayanılmaz bir hale gelir. Gerçeği yorumlayamayacak kadar çok uyku eksikliği görüldüğünde uyku yoksunluğu psikozu yaşanır. Tipik olarak, uyku yoksunluğu psikozu, yeterince uyuduğunuzda ortadan kalkar.
Uyku psikozundan kurtulmak için neler yapılır?
Bu belirtilerden kurtulmak için her gece en az 7-8 saat dinlenmek gerekiyor.Bu vücudunuzun programa geri dönmesine yardımcı olacak. Geç yatmak yerine erken yatarak başlayabilirsiniz. Ayrıca her gece en az 7-8 saat dinlenmek iyi bir fikir. Bir uyku yoksunluğunun belirtilerinden kurtulmak günler veya haftalar alabilir. Sadece 1 saatlik uyku kaybının iyileşmesi için 4 gün gerekir. Ne kadar uzun süre uyanık kalırsanız, belirtileri düzeltmek de o kadar zaman alıyor.En iyi tedavi ne kadar uyku eksikliği yaşadığınıza göre belirleniyor. Uyku eksikliğinin belirtilerini daha kolay atlatmanız için size bazı tavsiyelerimiz var.
Şekerleme yapın
Sadece birkaç saat uykunuzu kaybettiyseniz, biraz kestirmek semptomlarınızı azaltabilir. Geceleri uyku kalitenizi bozabilecek 30 dakikadan fazla şekerleme yapmaktan kaçının.
Uyku hijyenine dikkat edin
Sağlıklı uyku alışkanlıkları uygulamak, uyku yoksunluğunu önlemenin ve tedavi etmenin anahtarı. Temiz çarşaflar ve yastık kılıfları kullandığınızdan emin olun.
Reçetesiz uykuya yardımcı ilaçlar alabilirsiniz
Reçetesiz (OTC) uyku yardımcıları, ara sıra uykusuz geceler için ideal. Onlara karşı bir tolerans geliştirebilirsiniz, bu yüzden belirli bir ölçüye göre kullanmak en iyisi. Doktorunuzdan uyku hapları isteyebilirsiniz.
Işık terapisi görün
Uzun günler uykusuzluk çektiyseniz, doktorunuz ışık tedavisi önerebilir. Bu tedavi, vücudunuzun iç saatini sıfırlamaya yardımcı olmak için tavsiye edilir.
Bonus: Kaliteli ve Huzurlu Bir Gece Uykusu İçin 10 Öneri
Kaynak 1
