Arabaların hareket etmek için nasıl ki yakıta ihtiyacı varsa vücudumuz da aynı şekilde enerji için karbonhidrata ihtiyaç duyar. Çünkü karbonhidratlar, vücudumuzun birincil yakıt kaynağı olarak kullandığı glikoza dönüşürler. Dolayısıyla karbonhidrat açısından çok düşük beslenmek enerjisizliğe ve yorgunluğa yol açabilir. Fazla tüketimi ise başta kilo sorunu olmak üzere pek çok sağlık sorununa neden olabilir. Peki, karbonhidratların tüketimi nasıl olmalı? Bütün karbonhidratlar sağlığımız için gerçekten zararlı mı? Gelin şimdi, karbonhidrat hakkında gerçekler neler, birlikte göz atalım.
Karbonhidratlar dişlerimize zarar verebilir
Vücudumuzda bakterilerin en çok bulunduğu yerlerden biri de ağzımızdır. Zira ağzımız, bakterilerin üreyip yaşaması için en ideal ortamdır. Yemekten sonra ağızda kalan karbonhidrat parçaları ise ağzımızdaki bu bakterilerin asit üretmesine ve dolayısıyla dişlerimizin dış yüzeyine zarar vermesine neden olabilir.
Özellikle patates cipsi, kek veya beyaz ekmek gibi gıdalar, bu zararlı etkinin maksimum seviyede olmasına yol açabilir. Bunu önlemek için ise dişlerimizi düzenli olarak fırçalamak ve karbonhidrat içeren besinleri tükettikten sonra su içmek gerekir.
Düşük karbonhidratlı bir diyet ömrümüzü kısaltabilir
The Lancet Public Health’de yayınlanan bir araştırma, çok düşük veya çok yüksek karbonhidrat tüketen kişilerin daha yüksek ölüm oranına sahip olduğunu gösteriyor. Araştırma sonucunda, dengeli bir şekilde karbonhidrat tüketenlerin daha sağlıklı ve uzun bir ömre sahip olduğuna dikkat çekiliyor.
Karbonhidratların hepsi diyabet hastaları için tehlikeli değil
Diyabet hastalığı olan insanlar, basit veya rafine karbonhidratlardan kaçındığı sürece diğer sağlıklı karbonhidratları tüketebilirler. Basit karbonhidratlar kan şekerinin hızlı bir şekilde yükselmesine ve diyabet semptomlarının daha fazla hissedilmesine neden olur. Bunların yerine şeker hastalarının sofralarında yulaf, havuç veya brokoli gibi daha yavaş sindirilen kompleks karbonhidratlara yer vermesi gerekir.
En çok tüketilen makro besin karbonhidratlardır
Makro besinler, yağ veya protein gibi nispeten daha büyük gıdalardır. Bu gıdalar enerji sağlamanın yanı sıra hastalıklara yakalanmamızı da önler. Makro besinler arasında en çok tüketilen grup ise karbonhidratlardır.
Bunun nedeni ise karbonhidratların anında vücuda enerji verme yeteneği olabilir. Ancak kısa bir enerji hissinden sonra yorgun düşmemek için basit karbonhidratlara yüklenilmemesi gerektiği unutulmamalıdır.
Antrenman öncesi ve sonrası karbonhidrat tüketmek verimi artırabilir
Antrenmandan önce karbonhidrat tüketmek, sporculara fiziksel performansın artması için ihtiyaç duyulan enerjiyi verir. Ayrıca antrenman sırasında vücudumuz glikojende depolanan enerjiyi harcayacağından, egzersiz sonrası karbonhidrat tüketmek de oldukça önemlidir.
Sporcular için karbonhidrat veya diğer makro besinleri tüketmek için en ideal zaman antrenmandan 2 saat öncesidir. Antrenman sonrası ise 15 dakika ila 1 saat arasında karbonhidrat tüketilmesi öneriliyor.
Yüksek karbonhidrat düşük protein alımı çocukların gelişimini yavaşlatabilir
Çocuklar çok yüksek miktarlarda karbonhidrat tükettiğinde büyümeyi sağlayan hormonlarda azalma olabilir. Aynı zamanda protein eksikliği, kas ve kemik gelişiminin olumsuz etkilenmesine yol açabilir. Bu nedenle büyüme çağındaki çocukların dengeli ve sağlıklı bir şekilde beslenmesi gelişimleri açısından oldukça önemlidir.
Basit karbonhidratlar açlığı artırabilir
Basit karbonhidratları yoğun bir şekilde tüketmek yüksek insülin seviyelerine yol açar. Bu da kişinin yemekten kısa bir süre sonra acıkmasına neden olur. Ayrıca basit karbonhidratlar vücut tarafından çok hızlı bir şekilde sindirildiği için çok fazla yense dahi kısa bir süre sonra yine açlık hissedilecektir. Böylesi bir durumda kilo alımı ve buna bağlı problemler görülmesi kaçınılmaz olur.
Kilo vermek için karbonhidratın diyetten çıkarılmasına gerek yok
Kilo vermenin en temel yolu porsiyon kontrolüdür. Gün boyunca vücudun ihtiyaç duyduğu besleyici gıdaları tüketmek, biraz kalori açığı oluşturmak ve bunları egzersizle desteklemek kilo vermek için en ideal yoldur. Vücudun karbonhidrata da ihtiyacı olduğu düşünüldüğünde, karbonhidratları tamamen diyetten çıkarmak sağlıklı bir yol olmayacaktır.
Tek enerji kaynağı karbonhidratlar değil
Yeteri kadar karbonhidrat alınmadığında vücut enerji için ketonları kullanır. Ketonların antioksidan gibi davrandığı, kas kütlesini koruduğu ve kanser büyümesini önlediği biliniyor. Dezavantajı ise kişiyi beslenme eksikliğine yatkın hâle getirebilmesi.
Karbonhidratlar genellikle sağlık için kötü bir besin kaynağı olarak tasvir edilir. Ancak bu bilgi büyük bir yanılgıdır. Karbonhidratlar çok sayıda sağlık sorununa neden olabilse de vücudun ve beynin doğru çalışması için arpa, yulaf veya esmer pirinç gibi kompleks karbonhidratlara da ihtiyaç duyarız. Bu nedenle diyetten karbonhidratları tamamen çıkarmak yerine, hangi besinlerin iyi hangi besinlerin kötü karbonhidrat kaynağı olduğunu öğrenmek daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır.
Karbonhidrat hakkında gerçekler listemizin sonuna geldik! Bu içeriğimiz de ilginizi çekebilir:
13 Maddede Karbonhidratlı Yiyecekler ve Doğru Tüketim Yöntemleri
Kaynak: 1
