Demans, ya da bilinen diğer adıyla bunama, kişinin günlük yaşamında kullandığı çok önemli bilişsel yeteneklerin kaybına neden olmaktadır. Bunamadan muzdarip kişiler hafıza, düşünme, akıl yürütme hatta iletişim kurma gibi konularda problem yaşarlar. Bu becerileri kaybetmek kişilerin günlük aktivitelerini gerçekleştirmelerini engelleyebilir. Demansın tedavisi henüz olmasa da kimi aktiviteler hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir/durdurabilir. Yapılan araştırmalar, çeşitli oyunların bilişsel aktiviteleri tekrar harekete geçirebileceğini doğrulamaktadır. Sizin için oyunların demans üzerindeki etkilerini araştırdık. İşte beyninizi harekete geçirerek demansla mücadele etmenizi sağlayacak oyunlar…
Oyunlar demansla mücadelede neden önemlidir?
Oyunlar, bizi eğlendirirken zihnimizi de meşgul ederler. Aynı zamanda beynimizi uyararak demans gibi kimi hastalıkların da önüne geçerler. Bunama, bilişsel becerilerin çoğunu azaltan bir rahatsızlıktır. Bunamadan muzdarip kişiler, hafıza ve muhakeme ile ilgili becerilerini kaybedebilirler. Zihnimizi harekete geçiren oyunlar bu becerilerin tekrar geliştirilmesine yardımcı olur. Örneğin masa oyunları hafızayı güçlendirirken iletişim ve duygusal düzenleme gibi bilişsel işlevlere destek olur. Benzer bir şekilde video oyunları ve sanal gerçeklik oyunları da türüne bağlı olarak hafıza ve akıl yürütme gibi bilişsel becerileri harekete geçirebilir. Yapılan son araştırmalara göre erken evre ve orta evre demans hastaları, çeşitli oyunlar sayesinde kısa süreli hafızalarını, tepki sürelerini, problem çözme yeteneklerini ve iletişim becerilerini geliştirmişlerdir.
Kelime oyunları
Kelime oyunları özellikle dil becerilerine odaklanır. Scrabble gibi kimi oyunlar harf ve kelime düzenlemeye odaklanırken diğer bulmaca türleri kelimeleri hatırlamaya odaklanabilir. Yakın zamanda piyasaya sürülen Wordle gibi kelime bulmacalarının da alabileceği çok çeşitli biçimler vardır. 2015’te yapılan bir araştırma kelime oyunlarının sözel öğrenmeyi, hafızayı ve hızı desteklediğini gösteriyor.
Yapboz
Yapboz, özellikle hafıza ve muhakeme üzerinde etkili olan bir oyundur. Farklı çeşitleri bulunur. Örneğin basit parçaların bir araya getirilmesiyle tamamlanan yapboz çeşitleri olduğu gibi binlerce parçalık karmaşık yapboz çeşitleri de bulunmaktadır. Demans hastaları genellikle hafızayla ve akıl yürütmeyle ilgili sorunlar yaşarlar. Yapboz, bu becerileri desteklemenin en kolay yollarından biridir.
Zar oyunları
Pek çok zar oyununda oyunun merkezinde bir şans bileşeni yer alır. Oyuncular, yapacakları hamleleri attıkları zara göre belirlerler. Demans hastaları sayısal hesaplama becerilerinde gerileme yaşayabilirler. Zar oyunları sayesinde beyinlerini harekete geçirerek hesaplama becerilerini tazeleyebilirler.
Kart oyunları
Günümüzde iskambil kağıtlarından UNO’ya, çok çeşitli kart oyunları bulunmaktadır. Bu oyunlar, akıl yürütme, problem çözme ve hafızayı güçlendirme konusunda son derece etkilidir. Beyni harekete geçirerek bilişsel becerileri güçlendirir. Demans hastalarının en çok şikayet ettiği konularda beyni destekler.
Masa oyunları
Masa oyunları genellikle düz bir alana yerleştirilen parçalarla oynanan bir oyun türüdür. Kimi oyunlarda kartlar, zarlar ve çeşitli objeler de bulunur. Masa oyunları gibi analog oyunlar oynamak, bilişsel becerilerinizi zinde tutar.
Video oyunları
Video oyunları, geleneksel masaüstü bilgisayarlarda oynanabileceği gibi Wii ya da Switch gibi yeni nesil konsollarda da oynanabilir. Popülaritesi yaşlılar arasında giderek artan telefon ve tablet oyunları da bu gruba dahildir. Yapılan son araştırmalar özel olarak tasarlanmış oyunların görsel tanıma, görsel hafıza ve dikkat gibi bilişsel becerileri geliştirebileceğini doğrulamıştır.
Demansla mücadele etmek için yapabileceğiniz diğer aktiviteler 👇🏻
Demanslı kişilerde bilişsel işlevi desteklemeye yardımcı olabilecek tek aktivite oyun değildir. Dementia Australia’daki uzmanlara göre aşağıda yer alan aktiviteler de son derece faydalı olabilir:
- Okumak: Okumak, yalnızca kitapları içermeyen zengin bir aktivitedir. Şiir, dergi, gazete, çizgi roman ya da diğer basılı içerikleri okumak da “okuma” aktivitesine dahildir.
- Eğlence: Televizyon programları izlemek, radyo programları dinlemek ya da çeşitli eğlencelere katılmak da beyni aktif tutmak için harika bir yöntemdir.
- Sanat: Resim çizmek, tablo boyamak ya da müzik aleti çalmak bu gruba dahildir. Sanatın demanslı kişiler üzerindeki etkilerini ortaya koyan pek çok çalışma bulunmaktadır.
- Öğrenmek: Çeşitli YouTube videoları, podcastler, online dersler ya da workshoplar bu kategoriye girebilir. Yeni şeyler öğrenmek, yaşınız kaç olursa olsun zihninizi harekete geçirerek bilişsel becerilerinizi güçlendirir.
- Kimi hastalarda demans daha şiddetli olabilir. Bu gibi durumlarda yukarıda yer alan aktiviteleri yapmak güçleşebilir. Bu noktada sohbet etmek, eski anıları hatıralamak, resimlere bakmak ve müzik dinlemek çok daha faydalı olacaktır.
İlginizi çekebilir:
Çok Karıştırılan Unutkanlık, Demans ve Alzheimer Hastalığı Hakkında 13 Bilgi
Kaynak: 1
