Buz veya diğer soğuk maddeler cildinizle uzun süreli temas ettiğinde buz yanığı meydana gelebilir. Ciltte buz yanığı oluştuğunda cilt hücrelerindeki su donmaya başlar. Donan su, buz kristalleri oluşturarak cilt hücrelerine ciddi zararlar verebilir. Daralan kan damarları, kanın akışını ve bölgeye oksijen verilmesini azaltır ve kan pıhtıları oluşabilir. Gelin, buz yanığının belirtilerini, nedenlerini ve tedavi yöntemlerini ayrıntılarıyla ele alalım.
Buz yanığı belirtileri nelerdir?
Aşırı soğuğa maruz kalmak, kan damarlarının daralmasına neden olarak kanın damarlardaki hareketini kısıtlar ve hayati organlara ulaşmasını engeller. Bu sebeple kanın, vücudun merkezi organlardan uzak bölgelerine gidişi zorlaştığından özellikle eller, ayaklar ve parmaklarda soğuktan kaynaklanan yaralanmalar görülür.
Buz yanığı, güneş yanığı veya diğer yanıklarla aynı belirtileri gösterir. Buz yanığından etkilenen ciltte renk değişimleri meydana gelebilir. Cilt, parlak kırmızı, beyaz veya sarımsı gri bir renk alabilir. Ayrıca buz yanığı olan bir ciltte uyuşma, kaşıntı, karıncalanma hissi, ağrı ve kabarcık gibi semptomlar da görülebilir.
Buz yanığının nedenleri ve risk faktörleri
Ağrıyan kasları ve yaralanmaları tedavi etmek için kullanılan buz veya soğuk kompreslerin doğrudan ciltle teması halinde buz yanıkları oluşabilir. Öte yandan kar, soğuk hava, rüzgâr ve yüksek irtifalara maruz kalmak buz yanıklarına neden olabilir.
Dolaşım sisteminizi olumsuz etkileyen yaşam tarzı, alışkanlıklar ve koşullar buz yanığı riskinizi artırabilir. Bununla birlikte, yüksek risk altında olabileceğiniz başka durumlar da söz konusudur:
- Sigara içmek
- Soğuk hava koşullarına uygun giyinmemek
- Kan akışını yavaşlatan ilaçlar almak
- Diyabet, periferik damar hastalıkları veya dolaşım sistemini bozan rahatsızlıklara sahip olmak
Ayrıca, küçük çocuklar ve yaşlılar da hassas ciltleri nedeniyle daha fazla risk altındadırlar.
Buz yanığı nasıl teşhis edilir?
Vücudunuzda buz yanığı oluştuğunu düşünüyorsanız, soğuğun kaynağından kurtulmaya çalışın. Bunun için battaniye veya sıcak kompres uygulamak ve eğer ıslaksanız ıslak kıyafetleri çıkarmak alınabilecek önlemler arasında yer alır. Bununla birlikte, aşağıdaki durumlardan herhangi birini yaşıyorsanız, hemen tıbbi yardım alın.
- Cildiniz beyaz veya grimsi bir renk almış, soğuk ve kaya gibi sertse
- Cildiniz uyuşmuş haldeyse ve ısınırken karıncalanma yapmıyorsa
- Cildiniz soluksa ve normal sıcaklık sağlanmasına rağmen normal ten rengine dönmüyorsa
Bunlar, tedavi gerektiren ciddi doku hasarı belirtileri olabilir. Bunların yanında, vücudunuzda kabarcıkların meydana gelmesi de doktora görünmeniz gerektiği anlamına gelebilir. Doktorunuz, yanık oluşan bölgeyi inceleyerek sizin için gerekli tedavi planını yapacaktır.
Buz yanığı nasıl tedavi edilir?
Eğer buz yanığından muzdaripseniz, soğuk kaynağını cildinizden uzaklaştırın ve uygun sıcaklığa geri getirebilmek için cildinizi yavaş bir şekilde ısıtmayı deneyin. Bunun için, etkilenen bölgeyi 20 dakika ılık suda bekletin. Su, 40˚C civarında olmalı ve 42.2˚C’den fazla olmamalıdır. Ilık su uygulamalarına ek olarak battaniye kullanabilir veya sıcak kompresler uygulayabilirsiniz. Bu işlemler sırasında sıcaklığın çok fazla olmamasına dikkat edin. Bu, yangıyı daha da kötüleştirebilir.
Cildinizde, buz yanığı kaynaklı olarak kabarcıklar veya açık yara oluşursa, bölgeyi temizledikten sonra, mikroplardan uzak tutmak için bandajlayın. Bölgeye yatıştırıcı merhem de uygulayabilirsiniz.
Ağrıyı hafifletmek için, reçetesiz satılan bir ağrı kesici almayı düşünebilirsiniz. Aloe vera veya diğer topikal jeller de buz yanığının sebep olduğu rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Yanık; renginizde değişiklik, irin, yeşilimsi akıntı veya ateş gibi enfeksiyon belirtilerine sebep olursa mutlaka doktorunuzla iletişime geçin. Doktorunuz antibiyotik veya başka tedaviler önerebilir.
Buz yanığı, ciddiyetine bağlı olarak birkaç gün içinde iyileşebileceği gibi, haftalarca da sürebilir. Hatta sonrasında, cildinizde yara izi kalabilir. İyileşme sürecine yardımcı olmak için yanık bölgeyi buzdan ve güneşten uzak tutun.
Buz yanıkları nasıl önlenebilir?
Buz yanıklarını önlemek için, soğuk kompres yaparken cildinize doğrudan temas ettirmeyin. Soğuk maddeyi havluya sarabilir veya cildinize kıyafetin üzerinden uygulayabilirsiniz. Bununla birlikte, soğuk hava şartlarına uygun giyinmek ve cildinizi şiddetli rüzgarlardan uygun şekilde korumak da önemlidir.
Kaynak: 1
