Alkollü Araba Kullanmak Kadar Tehlikeli Olan Uykusuz Araba Kullanmak Konusunda 11 Gerçek

Çoğu insan için en tehlikeli şeylerden biri, alkollüyken direksiyon başına geçmektir. Ancak araştırmalar, uykusuz araba kullanmanın en az alkollü araba kullanmak kadar tehlikeli olduğunu ortaya koyuyor. On sekiz, yirmi dört saat arasında bir süre uyumadan araba kullanmak, alkollü araç kullanmakla aynı etkiye sahip. Uykusuzluğun riski sadece direksiyon başında uyuya kalmak değil. Sürücü uyumasa bile, karar verme, tepki süresi zayıfladığından ve sinirli olma ihtimali yükseldiğinden kaza yapabiliyor. O yüzden uykusuz yola çıkmak gibi bir hatayı yapmamak gerek. Önümüzde bayramlar var. Yaz da yaklaştı. Yine milyonlarca sürücü uzun yolculuklara çıkacak. O yüzden uykuluyken araba kullanmak konusundaki 11 gerçeği okumanın şimdi tam sırası.

1. Kafein uzun süre uyanık tutmaz

İster kahve, ister alkolsüz içecek için, ister sakız çiğneyin kafein uykunuzu kaçırabilir. Ancak etkisinin sadece 30 dakika sürdüğünü aklınızdan çıkarmamanız gerek. Ayrıca kafein ciddi yorgunluğun üstesinden gelemez ve kişi zaten sürekli olarak kahve içen biriyse etkisi çok az olacaktır. O yüzden siz iyisi mi yorgunsanız sağa çekip biraz kestirin.

2. Uykusuzluk yüzünden kazalar sadece gece olmaz

Yorgunluk sebebiyle olan kazaların çoğu gece 4-6 saatleri arasında gerçekleşiyor. Ancak ikinci en yüksek kazaların yaşandığı zaman dilimi öğlen saat 2-4 arası. Sonuç olarak uykusuz araba kullanmak günün her saati tehlikeli.

3. Uykusuz araba kullanmak ölümle sonuçlanabilir

Amerika’da her yıl uykusuz araba kullananlar yüzünden 1.500 ölümlü kaza oluyor. Daha da kötüsü National Sleep Foundation anketine katılanların üçte birinden fazlası yani yaklaşık 103 milyon kişi, direksiyon başında uyuya kaldığını itiraf ediyor. Ülkemizde de tıpkı Amerika’da olduğu kazaların çoğunun sebebi uykusuzluk. SÜ Kazaları Araştırma, Önleme ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Osman Nuri Çelik, Türkiye’de meydana gelen üç trafik kazasından birinin uykuya bağlı bozukluklardan meydana geldiğini söylüyor. Ülkemizde 2017 yılında 410.367 trafik kazası olduğuna göre sayı korkunç.

4. Sadece yaşlılar direksiyon başında uyumaz

Yorgunlukla ilgili kazaların yarısından fazlası, 25 yaşından küçük sürücülerden kaynaklanıyor. En yüksek risk altında olan kişiler erkekler, uyku bozukluğu olan kişiler, çocuklu yetişkinler, ticari sürücüler, jet lag yaşayan sürücüler ve vardiyalı çalışanlar. Gece vardiyasında çalışmak riski yaklaşık altı kat artırıyor.

5. Serin hava uyanık tutmaz

İster klimanızı kökleyin, ister camınızı sonuna kadar açın, uykunuz varsa bu size pek fayda etmez. Ama kenara çekip, biraz cam açıp serin bir ortam yaratırsanız kendinize, arabanızda mışıl mışıl uyuyabilirsiniz. Çünkü serin bir ortamda uyumak çok daha sağlıklı. Bir de “sonuna kadar müzik açarsam uyumam” miti var. Tamamen yanılgı. Müzik uykuyla baş edemez.

6. Yanınızda arkadaşınız varken de uyuya kalabilirsiniz

Evet, uzun araba kullanılan yolculuklarda yan koltukta bir arkadaş olması iyidir. Ama o da araba kullanabildiği sürece. En iyisi, iki saatte bir sürücü değiştirmek. Ancak siz “arabamı başkasına vermem, 10-15 saat ben kullanırım” diyorsanız, yorulduğunuzda sürekli sizinle muhabbet eden arkadaşınız, direksiyon başına uyuya kalmanızı önleyemez.

7. En iyi çözüm kısa bir şekerleme yapmak

Direksiyon başında uyku sorununun en iyi çözümü, kenara çekip kısa bir şekerleme yapmak. Güvenli ve iyi aydınlatılmış bir alana park edin. Benzin istasyonlarının çevresi ideal. Saatinizi kurun. 15 dakika uyuyun. Yarım saatten fazla uyumanız gerekiyorsa ısrar etmeyin. Çünkü yarım saatten uzun süre uyuyup uyandığınızda, dikkatiniz daha az olacak, kendinizi yıpranmış hissedeceksiniz ve doğru kararları verecek durumda olmayacaksınız. Böyle bir durumda, en az 6-8 saat uyumak ve uyanınca güzel bir kahvaltı yapıp direksiyon başına geçmek en iyi çözümdür.

8. Yoldayken yemek yememek doğru değil

“Yolda yemek yemezsem uykum gelmez” yanlış bir yaklaşım. Uzun yolculuklarda iki saatte bir sağlıklı atıştırmalıklar yiyerek kendinize enerji kaynağı sağlayabilirsiniz. En iyi seçim, protein barları, tam tahıllı peynirli krakerler gibi karbonhidrat içeren gıdalar.

9. İlaçlar uykuyu tetikleyebilir

Soğuk algınlığı, alerji ve iç kulakla ilgili hastalıklar için kullanılan ilaçların çoğu uyku getirebilir. Bu tip ilaçlar kullanıldığında en iyisi hiç araba kullanmamak. Ayrıca bu ilaçlar ufak bir miktar alkolle alındığında bile uykuyu çok daha fazla tetikleyebiliyor.

10. Yoldan çekilmek için 5 işaret

• Sık sık esnemeye başladıysanız
• Kendinizi huzursuz ve sinirli hissediyorsanız
• Gündüz ve gece vakti hayallere dalıyorsanız
• Trafik işaretlerini görmekte sorun yaşıyorsanız, algınızda azalma varsa
• Şeridinizi korumakta zorlanıyorsanız ve şeritler birbirine girmeye başladıysa

hemen arabanızı sağa çekin ve biraz uyuyun.

11. Uykulu bir sürücü, alkollü gibi durdurulmalı

Arkadaşınızın çok içki içtiği bir gece onun arabasına binmek ister misiniz? Uykulu sürücüyü yargılamak, alkollü olanları yargılamak kadar kolay olmasa da aslında aynı şekilde yaklaşmak gerek. Eğer arkadaşınız yorgunsa, yeterince uyuyamadıysa, tekrar tekrar esniyorsa onun yola çıkmasına izin vermemelisiniz. Onunla konuşun ve yola çıkmadan biraz uyuması için onu ikna etmeye çalışın.