Özgüven; kısaca kişilerin kendisiyle barışık olması, kendini tanıması ve kabul etmesidir. Kendini diğerlerinden ne yüksek görmek ne de düşük görmek, kendini sevebilmektir. Yaşamın mutlu ve sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için de oldukça önemli bir kavramdır. Çünkü kendisine yeterince güvenmeyen, saygı duymayan kişiler insan ilişkilerinde çok zorlanır. Özellikle okul veya iş hayatında yargılanma korkusuyla düşünceleri söyleyememe, cesaretsizlik ve içe kapanıklık, özgüvensizliğin birer yansıması olacaktır. Bu noktada ailelerin bebek gelişimi hakkında bilinçli olması ve çocuklarını küçük yaşlardan itibaren doğru bir şekilde yetiştirmesi önemlidir. Zira özgüven doğuştan olmayan, sonradan kazanılan bir benlik algısıdır. Peki, özgüveni yüksek çocuklar yetiştirmek için neler yapılabilir?
Fikirlerini Sorun
Çocuğunuzu dinleyin, kendini ifade etmesine ve fikirlerini söylemesine izin verin. Örneğin birlikte pasta yapacaksanız diyelim… Üstüne hangi meyvenin daha çok yakışacağını sorun ve önerilerini dikkate alın. Bu sayede fikrinin önemsendiğini hisseden çocuğunuz, hem toplumda kendisinin bir yeri olduğunu hissedecek hem de başkalarının fikrine saygı duymayı öğrenecek.
Sorumluluk Almasını Sağlayın
Çocuklar 4 – 5 yaşından sonra hemen hemen tüm işlerini kendileri halledebilirler. Montlarını giyebilir, çatalla yemeklerini yiyebilir, dişlerini fırçalayabilir veya oyuncaklarını toplayabilirler. İnce ve kaba motor becerileri gelişmeye başladıktan sonra ufak da olsa ona sorumluluklar vermeli, verdiğiniz görevlerini nasıl yapması gerektiğini anlatmalısınız. Çocuğunuz görevini yerine getirdikçe de onu “Aferim” gibi kelimelerle takdir etmelisiniz. Bu sayede verdiğiniz sorumluluklar hem çocuğunuzda alışkanlık haline gelecek hem de sorumluluklarını yerine getirdikçe başarı duygusunu tatmış olacak. Böylece kendine yetebilen, özgüveni yüksek bir çocuk yetiştirmenin ilk adımlarını atmış olacaksınız.
Tehdit Etmeyin, Utandırmayın
Çocuğunuzu tehdit ederek ona bir şeyler yaptırmaya çalışmanız, çocuğunuzda size karşı korku duygusunun gelişmesine zemin hazırlar. Örneğin “Yemeğini yemezsen bugün parka gitmeyiz.” cümlesi bir tehdittir ve çocuğunuzun korku duygusu geliştirmesine neden olarak özgüvenini zedeler. Aynı şekilde çocuğunuzu yapamadıkları yüzünden utandırmak da sonrasında düşüncelerini özgür bir biçimde paylaşmasını engelleyecektir. Bunun yerine fikirlerine her zaman saygı duyun, yanlış olduğunu düşünüyorsanız da neyin neden yanlış olduğunu anlayacağı bir dille anlatın.
Kıyaslamayın
Çocuğunuzu kardeşi dahil kimseyle kıyaslamayın. Kıyaslama yapmanız, başarısızlık durumunda çocuğunuzun daha da içine kapanmasına veya tam tersi hırçınlaşmasına neden olabilir. Her çocuğun özel ve farklı olduğunu unutmayın.
Güvende Olduğunu Hissettirin
Çocukların kişilikleri gelişirken içinde büyüdükleri ortamdan etkilenir. Siz evinizde çocuğunuza sevgi dolu bir ortam sunup onu güvende hissettirirseniz, çocuğunuzun kişiliği de buna paralel olarak gelişecek ve özgüveni yüksek olacaktır.
