Yorgun ve uykusuz olmanıza rağmen uyuyamıyor musunuz? Ya da sonunda yorgun düşüp uyuyakalıyorsunuz ama uykunuz huzursuz ve sürekli bölünüyor mu? Muhtemelen her iki durumda da, gecenin ortasında uyku çözümleri aramanın verdiği sıkıntıyı biliyorsunuzdur. Herkese uyan tek bir çözüm önerisi olmasa da dünyanın dört bir yanındaki kültürler, daha kaliteli ve sağlıklı bir uyku için kendi yollarını bulmuşlar. Farklı kültürlerin, daha kaliteli bir uyku için uyguladıkları bazı yöntemleri sizin için sıraladık. Keyifli okumalar dileriz.
Çin’in özel ayak banyosu ve uyku getiren meyvesi
Ayak banyosu
Lisanslı akupunktur uzmanı Debbie Kung, ayak banyosunun limbik sistemi rahatlatarak vücudu gevşetip, uykuya hazırladığını düşünüyor. Bu uygulama Çin’de oldukça popüler bir yöntemdir. Çinliler her gece yatmadan önce ayaklarını sıcak suda dinlendirmeyi severler. Ayak banyosunun günün yorgunluğunu alıp, iyi bir gece uykusu getirebileceğine inanıyorlar. Ayak banyosunun Çin’de çok uzun bir geçmişi vardır. Örneğin 2000 yılı aşkın bir süre önce yazılan en eski Çin tıbbı klasiği “Sarı İmparatorun İç Kanonu” ayak sağlığının öneminden bahsediyor. Bu yöntem, rahatlamak, yorgunluğunuzu yatıştırmak ve sıcak su terapisinin faydalarından yararlanmak için harika bir yoldur. Ayak banyosu ve spa pedikürlerini seviyorsanız, bunu mutlaka denemelisiniz. Tek ihtiyacınız olan bir küvet veya küçük plastik bir kap olacaktır. Sıcak suyunuzu aşağıdakiler gibi farklı rahatlatıcı malzemelerle süsleyebilirsiniz:
- Epsom tuzu
- Lavanta
- Meyve kabukları
- Misk otu
Hünnap meyvesi
Hünnap meyvesi; zihni ve duyguları sakinleştirerek ruhu dinlendirir. Derin, sağlıklı bir uyku için tavsiye edilir. Lisanslı akupunktur uzmanı Jamie Bacharach, “Hünnap, stres duygularını bastırırken aynı zamanda gevşemeyi de destekleyen kimyasallar içerir” diyor. Bu kimyasallar aynı zamanda, uyku süresini uzatmaya yardımcı olabiliyor. 2020’de yapılan bir klinik çalışmada, menopoz sonrası 106 kadın 21 gün boyunca günde iki kez 250 mg hünnap kapsülü aldı. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, hünnapın uyku kalitesini artırmada olumlu etkisi olduğu ve faydalı bir bitkisel ilaç olarak önerilebileceği sonucuna varıldı.
Hindistan’ın bitkisel ilacı
Hint yarımadasının geleneksel tıbbı olan Ayurveda tıbbının en önemli bitkilerinden biri olan kış kirazı, binlerce yıldır kullanılıyor. Kış kirazı, stres ve kaygıyı azaltıyor ve ruh sağlığı ile ilgili semptomların tedavisini desteklemek için kullanılıyor. Bunun yanında kış kirazı, uykuya dalma süresini kısaltarak, daha iyi bir uyku ve yaşam kalitesi sağlıyor. Yapılan araştırmalar kış kirazının, uykusuzluk teşhisi konanlar için, uyku üzerinde “küçük ama önemli” bir etkiye sahip olduğunu gösteriyor.
İsveç’in uyku öncesi içeceği ve favori et yemeği
Yulaf lapası içeceği Valling
İsveç’te, yatmadan hemen önce Valling içmenin uyku kalitesini artırdığı düşünülüyor. Valling; süt ve yulaf içeren, sıcak bir yulaf lapası içeceğidir. Besin açısından zengin ve doyurucu, öğütülmüş yulaf ve inek sütünden yapılan bu sütlü tahıl içeceği, genellikle bebeklere ve küçük çocuklara verilir. Ilık süt, derin bir uyku için en yaygın önerilerden biridir.
Geyik eti
İsveç’te popüler olan bir diğer uyku getirici yiyecek ise geyik etidir. ABD Tarım Bakanlığı’na göre geyik eti, diğer et çeşitlerine göre daha fazla protein ve triptofan içeriyor. Yapılan bir araştırmaya göre, özellikle 1 gramın üzerindeki triptofan takviyesi uykuya yardımcı olabiliyor.
Finlandiya’nın sauna buharı
Bir İskandinav geleneği olan sauna; vücut ısınızı yükseltir, kaslarınızı gevşetir ve sonuç olarak uykunuzu getirir. Finler, daha rahat bir uyku için akşamları yatmadan önce sauna keyfi yapıyor. 2018’de yapılan bir araştırmaya göre sauna aynı zamanda; KOAH, kalp yetmezliği, periferik arter hastalığı, romatizmal eklem iltihabı, depresyon ve anksiyeteye de iyi geliyor. Ünlü bir doktor olan Andersson, “Sauna sırasında yeterince sıvı aldığınız sürece bir bebek gibi uyuyacaksınız” diyor.
Japonya’nın yatak (shikibuton) geleneği
Shikibuton, yerde kullanılan bir Japon şiltesidir. Genellikle pamuk, yün gibi çevre dostu ve doğal malzemelerden yapılır. Japonya’da olduğu gibi ülkemizde de yaygın olarak kullanılan bu yatak türü, kullanılmayacağı zamanlarda hızlı bir şekilde ve kolayca ortadan kaldırılabilir. Shikibutonun, bel ağrısını hafiflettiği ve omurga için destek sağlamaya yardımcı olduğu düşünülüyor. Bununla birlikte, rahat bir uyku için keyifli bir yöntem olabilir.
Güney ve Orta Amerika
Hamak alışkanlığı
Hamaklar, Güney ve Orta Amerika’da popüler bir uyku seçeneği olarak görülüyor. Yatak mağazası sahibi Stephen Light, “Hamak, uyku kalitesi için çok önemli olan iki şeyi sağlar; güvenlik ve rahatlık” diyor. Hamakta uyumanın yararları üzerine 2011 yılında yapılan bir araştırmada, hamaktaki sallanma hareketinin daha derin uykuyu teşvik edebileceği sonucuna varıldı. Araştırmacılar, sallanan bir hamakta uyumanın, uykuya dalma süresini kısalttığını ve derin uykudan önceki 2. aşama uykuyu uzattığını düşünüyor.
Guatemala’nın oyuncak bebekleri
Guatemala’nın yerli halkının yaptığı el yapımı bebekler, tahta, tel veya renkli kumaşlardan üretiliyor ve daha sonra geleneksel Maya kıyafetleriyle giydiriliyorlar. Bu oyuncaklar genelde, uyumadan önce korkularını bebeğe anlatmaları için çocuklara veriliyor. Oyuncak bebeklerin, endişeleri ortadan kaldırabileceğine dair hiçbir bilimsel araştırma elbette bulunmuyor. Ancak stres etkenlerini adlandırmaya ve onları serbest bırakarak rahatlamaya yardımcı olabileceği düşünülüyor. Rahatlamış bir zihin ve kaliteli bir uyku istiyorsanız, Guatemala’nın kaygı giderici bebekleri iyi bir fikir olabilir.
Çok kültürlü uyku gelenekleri
Aile yatak odası
Uykuya dalmakta zorlanıyorsanız çocuklarınıza, eşinize veya evcil hayvanınıza sarılmayı deneyin. Bu, rahatlatıcı bir uyku desteği olabilir. 2016’da yapılan bir araştırmaya göre, Kuzey Amerika ve Avrupa dışında dünyadaki birçok ebeveyn, çocuklarıyla birlikte uyuma terapisi yapıyor. Amerikan Pediatri Akademisi yatak paylaşımını savunmasa da, doğumdan sonra en az ilk 6 ay ile bir yıl arasında oda paylaşımını öneriyor. Yine bir araştırmaya göre, yatak paylaşımının uyku kalitesiyle doğrudan ilişkili olduğu ve uyku derinliğini olumlu yönde etkilediği düşünülüyor.
Papatya çayı
Papatya çayı, Rusya’dan Çin’e ve İngiltere’ye kadar tüm dünyadaki kültürlerde geleneksel olarak kullanılmıştır. Çay, yatıştırıcı ve sakinleştirici özellikleriyle bilinir. Papatya çayı aynı zamanda, beyindeki reseptörlere bağlanan, uykuyu ve gevşemeyi tetikleyen bir kimyasal olan apigenin içeriyor. Bu da onu uykusuzluk ve diğer uyku bozukluklarıyla mücadelede mükemmel, doğal bir yardımcı yapıyor. 2017’de yapılan bir araştırmaya göre papatya çayının, yatıştırıcı özelliklere sahip olduğu ve bunun da uyku kalitesinde bir artışa neden olduğu düşünülüyor. Yapılan başka bir araştırmada ise, uyku bozuklukları ve depresyon yaşayan yeni annelerde; papatya çayı içmenin, şikayetleri azaltmaya yardımcı olduğu sonucuna varıldı. Papatya çayının, uyku kalitesini artırmanın yanında, yaygın anksiyete bozukluğu üzerinde de önemli bir olumlu etkisi olduğu düşünülüyor. Yatmadan 45 dakika önce bir fincan papatya çayı içerek uyku kalitenizi artırmayı deneyebilirsiniz.
Kaynak 1
