Pozitif disiplin, ebeveyn ve bakıcıların çocuğu fiziksel veya sözlü olarak incitmeden, iyi davranışları pekiştirebileceği ve istenmeyen davranışları ortadan kaldırabileceği bir yöntemdir. Uzmanlar, pozitif disiplinin uzun vadede geleneksel disiplinden daha etkili olduğunu söylüyor. Aynı zamanda pozitif disiplin; çocuklara itaat etmeyi öğretmek yerine, daha etkili bir ders veriyor. Araştırmalar, daha geleneksel veya olumsuz ceza biçimlerinin uzun vadede öğrenmeye yol açmadığını gösteriyor. Bunun aksine ceza yöntemi, istenmeyen davranışları daha fazla artırıyor. Peki çocuğunuz, yapmaması gereken bir şeyi yaptığında buna nasıl bir tepki vermemiz gerekir? Bu konuyu, sizin için ayrıntıları ile ele aldık.
Pozitif disiplini anlamak
Uzmanlar, hata yapan çocuklara bağırmak, azarlamak veya ceza vermek yerine daha bilinçli yöntemler denemenizi öneriyor. Zaten suçlu hisseden bir çocuğun üzerine gidilmemesi gerektiğini düşünüyorlar. Bunun yerine çocuklarla, eylemlerinin sonuçları hakkında konuşabilirsiniz. Onlara, hiç kimsenin mükemmel olmadığını ve herkesin hata yapabileceğini hatırlatmanız, vereceğiniz cezadan çok daha faydalı olacaktır. Bu yöntem, pozitif disiplin olarak biliniyor. Bu konu ile ilgili araştırma yapan uzmanlar, pozitif disiplinle eğitilen çocukların, yaramazlık yapma olasılıklarının daha düşük olduğunu söylüyor. Aynı zamanda bu yöntemle büyüyen çocukların, ceza verilen çocuklara göre, sosyal yaşam becerilerini öğrenme olasılıklarının da daha yüksek olduğu biliniyor.
Pozitif disiplinin geleneksel disiplinden farkı nedir
Pozitif disiplin, sadece ebeveynlerin çocuklarına bağırmaması ve ceza vermeyi bırakmasından ibaret değildir. Lisanslı bir evlilik ve aile terapisti olan Ann Dewitt, 20 yıldan fazladır insanlara ebeveynlik konusunda eğitimler veriyor. Ann Dewitt, çocukları bir konuda eğitirken ödül veya ceza yöntemlerine başvurulmaması gerektiğini savunuyor. Örneğin, yemek yerken sürekli masadan kalkan bir çocuğu düşünelim. Çocuğa, masadan kalkmaması durumunda ona oyun oynaması için izin vereceğimizi ya da masadan kalkarsa tatlı yiyemeyeceğini söylemek gibi taktiklere başvuruyoruz.
Pozitif disiplin ise bu taktiklerin hiçbirini önermiyor. Bunun yerine Dewitt, olumlu bir disiplin yaklaşımının, çocuğun neden masada oturmakta bu kadar zorlandığını anlamaya çalışmakla başlayacağını söylüyor. Bunun ardından, çocuğun sorununu çözmek ya da ihtiyacını karşılamak ile çözümün bulunacağını ekliyor. Dewitt; bu yolla, geleneksel bir disiplin yolu arasındaki farkın, ebeveynin çocuğun davranışını kontrol etmesi değil, çocuğun ihtiyaçlarına saygı duymaya çalışması olduğunu söylüyor. Dewitt, bu yolun uzun vadede etkili olduğunu ve itaatten daha büyük bir ders verdiğini düşünüyor.
Geleneksel disiplin neden etkili değildir?
Uzmanlar, hata yapan çocuğa bağırmanın ya da vurmanın, çocukların bir dahaki sefere neden farklı bir seçim yapmaları gerektiğini öğrenmelerine yardımcı olmadığını söylüyor. Aynı zamanda Amerikan Pediatri Akademisi, geleneksel ceza biçimlerinin uzun vadeli öğrenmeyi engellediğini iddia ediyor. Çünkü ceza yöntemi, çocuğun istenmeyen davranışı tekrarlamasına yol açabiliyor. Ebeveynlerin yapabileceği en önemli şey, çocuklarını kızgınken disipline etmemeye çalışmaktır. Sinirle hareket eden ebeveynlerin, çocuklarına fiziksel veya duygusal olarak zarar verme olasılıkları daha yüksek olabilir.
Evinizde pozitif disiplini benimseyin
Pozitif disiplin fikri size çok mantıklı gelse de, hayal kırıklığı ya da öfke anında nereden başlayacağınızdan veya buna nasıl bağlı kalacağınızdan emin olamıyor olabilirsiniz. Ebeveynlik zordur ve bazen öfke anlarını kontrol etmek de kolay olmayabiliyor. Grant, böyle durumlarda ebeveynlerin önce, kendi duygularını yönetmesi gerektiğini söylüyor. Aynı zamanda pozitif disiplinin bir başka önemli noktasının da, çocuğunuzun yaptığı iyi şeyleri de görüp, onları överek teşvik edebileceğiniz olduğunu belirtiyor.
Pozitif disiplini kendiniz ve aileniz için uygulayabilmek
Dewitt bu konu hakkında, “Pozitif disiplin, değerlere dayalı net beklentiler belirleyerek ve ardından bu değerleri günlük deneyimlerimizle sevgiyle besleyerek çalışır” diyor. Çocukları disipline etmenin, bağırmak ya da vurmak gibi fevri davranışlar dışında da pek çok yolu olduğu biliniyor. Grant, “Ebeveynlerin; mutlu, öz güvenli ve sosyal becerileri kuvvetli çocuklar yetiştirebilmek için izleyebilecekleri bir çok yol var” diyerek pozitif disiplinin önemine değiniyor. Evimizde pozitif disiplini benimseyerek daha sağlıklı aile ilişkileri kurabiliriz. Böylece, kendini motive eden, öz disiplinli ve motivasyonunu kendisi sağlayabilen çocuklar yetiştirmiş oluruz.
Kaynak 1
