Ne yazık ki, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren zorlu hastalıklarla dolu bir dünyada yaşıyoruz. İşte ataksi isimli hastalık da bunlardan biri. Oldukça nadir bir nörolojik hastalık olan ataksi, kişinin kas koordinasyonunun bozulmasına ve hareket kabiliyetini kaybetmesine neden oluyor. Bu hastalığa sahip kişiler yürümekte, konuşmakta ve hatta yemek yemekte dahi zorlanıyor. Gelin 25 Eylül Ataksi Farkındalık Günü’nde ataksi nedir, belirtileri nelerdir ve tedavisi mümkün mü gibi sorulara birlikte yanıt arayalım.
Ataksi nedir?
Ataksi, çoğunlukla beyincik gibi hareketi koordine eden sinir sistemi parçalarında meydana gelen hasar veya bozulmalar nedeniyle ortaya çıkan nadir bir nörolojik hastalık.
İlginizi çekebilir:
Beyin Sağlığını Olumsuz Etkileyen 10 Tehlikeli Alışkanlık
Kişinin kas koordinasyonunun bozulmasına ve hareket kabiliyetinin kaybolmasına neden olan bu hastalık, etkilediği insanların gündelik yaşamını önemli ölçüde zorlaştırıyor
Öyle ki bazı ataksi hastaları yürümekte, konuşmakta gözlerini hareket ettirmekte ve hatta yutkunmakta dahi zorlanıyor
Ataksiye bağlı olarak kas koordinasyonu bozulan ve hareket kabiliyetlerini kaybeden hastalar, motor hareketleri yerin getirmekte ve hareketlerini kontrol etmekte de zorlanıyor. Bu nedenle dengesiz yürüme, düşmek ve el ve vücut titremeleri bu hastaların gündelik yaşamının sıradan bir unsuru haline geliyor.
Uzmanlar, hastalığın birden fazla türü olduğunu ifade ediyor. Peki, ataksi çeşitleri nelerdir?
Hastalık genel olarak “edinilen,” “geç başlayan serebellar ” ve “irsî ataksi” olmak üzere üç ana kategoriye ayrılıyor. Edinilen ataksi travma, felç, MS hastalığı, beyin tümörü ya da beyin hasarı gibi sebeplerle ortaya çıkıyor. İdiopatik geç başlayan serebellar ataksi, beyinde bilinmeyen nedenlerle başlayan hasarların ardından gelişiyor. İrsî ataksiye ise kusurlu genler neden oluyor.
Ataksi neden olur?
Uzmanlara göre bu tehlikeli hastalığa neden olabilen birden fazla unsur var. Aşırı alkol tüketimi, uyuşturucu, bazı ilaçlar, tümör, felç, baş yaralanmaları veya genetik faktörler ataksi hastalığının en yaygın sebepleri arasında yer alıyor.
Ataksinin ilerleme hızı kişiye ve hastalığın türüne göre değişiklik gösterebiliyor
Bazı durumlarda hastalığın belirtileri on yıllar içerisinde kötüleşirken, belirtilerin yalnızca birkaç ay içerisinde şiddetli hale geldiği vakalar da var.
Ataksi belirtileri nelerdir?
Uzmanlar hastalık belirtilerinin de yine kişiden kişiye ve hastalığın türüne göre değişebildiğini ifade ediyor. Ancak bu nörolojik hastalığın bazı yaygın semptomları da var:
- Koordinasyon eksikliği, koordinasyon bozukluğu
- Hareket etmekte zorlanma
- Yürüme zorluğu, dengesiz yürüme
- Konuşma bozukluğu, peltek ve yavaş konuşma
- Göz hareketi anormallikleri
- Yemek ve yutkunma güçlüğü
- Düğme ilikleme, eşya taşıma veya giyinme gibi gündelik işlerde zorlanma
- Vücutta ve ellerde titreme
Ataksi tedavisi mümkün mü?
Ne yazık ki uzmanlar bu nörolojik hastalığın tam olarak tedavi edilmesinin mümkün olmadığını ifade ediyor. Bununla birlikte hastalığın semptomlarını en az indirme hususunda başarılı olan bazı yöntemler var.
Bu tedavi yöntemleri ise hastalığın sebebine göre değişiyor. Ancak ataksiden kaynaklı hareket bozuklukları için fizik tedavi, ergoterapi, konuşma terapisi ve düzenli aerobik egzersizleri yaygın olarak kullanılan etkili yöntemler arasında yer alıyor.
Kaynak: 1