Ağız ve diş sağlığı genel vücut sağlığının ayrılmaz bir parçasıdır. Dişleri, diş etlerini ve çene yapısını etkileyen rahatsızlıklar, bireylerin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebiliyor. Özellikle ortodontik problemler; dengeli olmayan bir yüz görünümü, yanak ısırma, ağızdan soluma gibi olumsuzluklara yol açabiliyor. Peki ağız sağlığında ortodontik tedavinin önemi nedir? Şeffaf plak tedavisinin ne gibi avantajları vardır? Konuyla ilgili merak edilen tüm soruların cevabını bu içerikte bulabilirsiniz.
Ağız sağlığında ortodontik tedavinin öneminden ve şeffaf plak tedavisini farklılaştıran avantajlarından bahseder misiniz?
Temelleri 2000 yıl öncesine dayanan ortodonti branşının diş hekimliğinin en eski uzmanlık dalı olduğu bilinmektedir. Ortodonti başlarda sadece düzensiz konumlanmış dişlerin düzeltilmesi olarak algılanırdı. Ancak diş hekimliği disiplinindeki bilimsel ilerleme ve klinik uygulamalar sayesinde artık sağlıklı bir ağız ve çene için doğal yapıların düzenli sıralanması olarak tanımlanabilir. Özetle ortodontik tedavi, hem dişlerin düzgün dizilimini hem de çenelerin sağlıklı şekilde konumlanmasını sağlar. Bunu sağlarken de çenelerdeki dişlerin karşılıklı olarak uygun şekilde kapanmasına ve işlev görmesine olanak tanıyan bir diş hekimliği tedavi disiplinidir. Bunun doğal sonucu olarak dişler düzgün bir şekilde sıralanmakta, diş eti hastalığı ve çürük oluşma olasılığı ise düşmektedir. Tüm bunların katkısı ile tedavi sonunda etkileyici ve çekici gülümsemenin sağlanıyor olması da bu disiplinin insan yaşamına kattığı en önemli ve değerli kazanımlarından biridir.
Tedavi gören kişi, tedavi sırasında kullanılan materyallerin neredeyse görünmez olmasını istediği noktada şeffaf plaklar devreye giriyor. Ayrıca şeffaf plak tedavisinde dijital teknolojiler; teşhisi, tedavi planlamasını ve sonucu öngörecek şekilde de kullanılmaktadır. Böylece hem hekim hem de hasta tedavi detaylarını en baştan öngörebiliyor ve hasta, tedavi süresi de dahil olmak üzere süreç hakkında, üstelik tedavinin başında daha somut bilgi edinebiliyor.
Günlük yaşamda, geleneksel sabit ortodontik tedavide kullanılan teller ile ilgili bazı yakınmalar olduğu bilinmektedir. Örneğin, tellerin dudak ve yanakların iç kısımlarında, özellikle tedavinin ilk başlarında bazı zedelenmelere yol açtığı yönünde şikayetler olabiliyor. Şeffaf plaklar tripolimer yapısında plastik malzemeden üretilmiş olduklarından ve kenarları hassas olarak kesilerek düzeltilmiş olduklarından, şeffaf plak tedavisinde yumuşak doku zedelenmeleri oldukça nadirdir. Geleneksel tel tedavilerinde bir diğer yakınma ise ağız bakımı ile ilgilidir. Zira, yenilen yemeklerin teller arasına sıkışması ve temizlenmesindeki zorluklar hijyen alışkanlığı üst düzey olsa da bakımı zora sokan koşullar oluşturmaktadır. Şeffaf plak tedavisinde ise yemek yeme ve ağız bakımı sırasında plakların çıkarılması önerildiğinden, hijyen koşullarının sağlanmasında hastalarımız daha rahat edebilmektedir. Bunun yanında geleneksel tel tedavisinde çeşitli yiyecek içecek sınırlamaları bulunmaktadır. Örneğin, bu tedavide çekirdekli gıdaların çekirdeğinin çıkartılıp yenmesi, ısırma ve koparma hareketlerinden kaçınılması önerilirken şeffaf plak tedavisinde yiyecek içecek kısıtlaması söz konusu değildir.
Önemli farklılıklardan birisi de randevu sıklıkları ve hastalarımızın hekim koltuğunda geçirdiği sürelerdir. Geleneksel tel tedavisinde ortalama her ay kontrol gerekli iken şeffaf plak tedavisinde randevu aralıkları ortalama 2 – 3 ayda bire çıkabilmektedir. Hekim koltuğunda geçirilen süre ise eğer hastalarımız plaklarını gerektiği gibi yeterince kullanmışlarsa neredeyse %75 kısalmaktadır. Hatta dijital teknoloji sayesinde sanal ortam muayenelerimiz de söz konusu olabilmektedir. Bu noktada Invisalign Sanal Bakım ve My Invisalign Uygulaması hasta ile hekim iletişimi açısından son derece kolaylık sağlayan güvenilir platformlardır.
Şeffaf plak tedavisi hangi vakalara uygulanıyor, yaş konusunda bir sınırlama var mı? Önerdiğiniz yaş aralığı nedir?
Şeffaf plakların dişe ve çenelere ait düzensizliklerin giderilmesinde kullanılan bir aygıt, cihaz veya ürün olmaktan çok bir tedavi tekniği olduğu artık kabul edilmektedir. Gelişen dijital teknoloji sayesinde öngörülebilirliğin giderek artması ile her yaş grubunda uygulanabilir bir tedavi tekniği haline gelmiştir. Genel olarak çocuklar için 6 yaş itibarıyla bir ortodontik checkup önerilmektedir ve biz hekimler gerek gördüğümüz takdirde bu yaşta şeffaf plak tedavisine de başlanabilmektedir. Dolayısıyla, şeffaf plak uygulamaları kapsamında çocuklarda, gençlerde, erişkinlerde ve yetişkinlerde çok sayıda tedavi önerileri sunabilmekteyiz.
Şeffaf plak tedavisini çocuklar için daha eğlenceli hale getirmenin bir yolu var mı?
Kesinlikle var. Benim de gerçekten çok sevdiğim Invisalign Stickables adı verilen çıkartmalar bulunuyor. Bunlar; emojilerden tutun da sevimli hayvanlara ve sevdikleri sportif figürlere kadar birçok figürden oluşan çıkartmalardır. Çocuklarımız her hafta ya da on günde bir değiştirdikleri şeffaf plaklarına bu çıkartmaları yapıştırarak arkadaşlarına gösterebilir ve tüm süreci daha da keyifle geçirebilirler.
Şeffaf plak tedavisi ne kadar sürede tamamlanıyor, hastalar sağlıklı dişlerine tam olarak ne zaman kavuşuyor?
Şeffaf plak tedavisi bir ortodontik tedavi tekniğidir. Yani genel olarak elde edilecek sonuç bağlamında, ortodontik tedavi için ne düşünüyorsak ve neyi hedefliyorsak aynısı bu teknik için de geçerlidir. Ancak bu tekniğin önemli avantajlarından birisi de toplam tedavi süresini, geleneksel yöntemlere göre %25 hatta biraz daha fazla oranda kısaltmasıdır. Ancak toplam tedavi süresi, hastanın sahip olduğu problemin şiddetine göre değişmektedir. Genel olarak bakıldığında çok hafif probleme sahip hastalarımızda ortalama 2,5 ay, orta şiddette probleme sahip hastalarımızda 6 – 8 ay, daha ağır vakalarda ise 1 – 1,5 yılda sağlıklı sonuçlar alabiliyoruz. Unutulmaması gereken nokta bu konularda uzman hekimlerin görüşünün alınması gerekliğidir. Ayrıca aktif tedavi bittikten sonra mutlaka bir pekiştirme evresi de gereklidir.
Tedavi süresi çocuklara ve yetişkinlere göre farklılık gösteriyor mu?
Bu sorunun yanıtı, yaş farkı olmaksızın hastanın sahip olduğu sorunun büyüklüğü ile ilgilidir. Ancak, elbette çocuklarda önleyici ortodonti kapsamında yapılan tedaviler oldukça kısa sürelidir. Bunun için Invisalign First tedavisi mevcuttur. Bu tedavi yöntemi, geleneksel ortodonti yöntemlerine göre daha kısa sürede çözümler sağlayabilmektedir.
Şeffaf plaklar konuşmada zorluklara neden olabiliyor mu? Özellikle yeme – içme konusunda hastaya sınırlamalar getiriyor mu?
Şeffaf plaklar ilk uygulandıklarında elbette dil için bir alışma süresi gerekebiliyor. Zira dil ağızdaki en ufak fazlalığı hissedebilecek hassasiyette bir organdır. Ancak konuşma güçlüğü çekildiği ile ilgili genel bir yakınma kaydedilmemiştir. Hastalarımız genel olarak 1 – 2 gün içerisinde plaklarına alışmakta ve konuşma ile ilgili sıkıntı yaşamamaktalardır. Yeme ve içme ile ilgili bir kısıtlama da yoktur. Yemek yerken hastaların plaklarını çıkartmalarını önermekteyiz. İçecek tüketirken ise plaklarını çıkartmalarına gerek yoktur. Ancak aşırı sıcak içeceklerin, yüksek sıcaklıkları nedeniyle plakları deforme etme olasılıkları unutulmamalıdır.
Hastalar şeffaf plaklarının bakımlarını nasıl yapabilir?
Dişler fırçalanırken plakların fırçalanması ile günlük bakımları yapılabilir. Bunun dışında, haftada 2 – 3 kez temizleme tabletlerinin kullanılması da temizlik için önerilmektedir.
Tedavide kontrol süreçleri nasıl ilerliyor? Hastaların fiziksel olarak kontrollere gelmesine gerek var mı?
Şeffaf plaklar, hastalarımızın sahip olduğu problemin ağırlığına göre hafif, orta ve ileri tedavi seçeneklerine göre planlanıp üretilmektedir. Buna göre, plakların ortalama 10’ar gün kullanıldığını göz önüne alırsak 70, 140, 200 ve 200 gün üstü aktif tedavi süreleri söz konusudur. Bu tedavi sürecinde biz hastalarımızı tedavi planına uygun olarak ortalama 2 – 2,5 ayda bir, yani 6 – 7 plakta bir görmeyi yeterli buluyoruz. Ancak hastalarımızın bazıları şehir hatta yurt dışında yaşıyor olabiliyorlar. Bunun için ilerleyen dijital teknolojik çözümler bizlere çok çeşitli olanaklar tanıyor. Özellikle Invisalign Sanal Bakım ve My Invisalign Uygulaması gibi dijital platformlarda çevirim içi kontrolleri ve hastalarımızın kendi özdenetimlerini sağlayabilmekteyiz. Böylece kontroller kaçınılmaz gereklilikte olmakla birlikte, fiziksel muayeneler gerektiği takdirde uzaktan kontroller ile tedavi rahatlıkla sürdürebilmektedir.
Bu tedavide hastaların ağız içi ölçümlerini nasıl alıyorsunuz? Dijital teknolojiler kullanıyor musunuz?
Bu tedavi şekli, yola çıkış şekli ve doğası gereği dijital temelli bir tekniktir. Dolayısı ile dijital teknoloji kullanmadan bu tekniği anlamak, bu teknikle tedavi planlamak ve hasta takibi olanaksızdır. Bu nedenle hastaların ilk randevusundan tedavi bitimindeki son kontrole kadar dijital teknolojiden yararlanıyoruz. Bu bağlamda ilk seansta aldığımız ölçü de dijital oluyor. Bunun için bir ağız içi tarayıcı markası olan iTero Element tarayıcısı ile dijital ölçülerimizi alıp tedavi sonunda elde edeceğimiz sonuçları yapay zekâ katkısı ile anında öngörebiliyor ve modifiye edebiliyoruz. Böylece geleneksel zorlu ölçü alma yöntemlerinden daha rahat olan dijital ölçüleri alarak hata payını neredeyse ortadan kaldırıyor ve tedavinin öngörülebilirliğini artırıyoruz. Bu koşullarda dijital teknolojinin baş döndürücü hızından faydalanmak ve bundan hastalarımızın da yararlanmasını sağlamak, deneyimli bir klinisyen olarak beni gerçekten hem rahatlatıyor hem de daha fazla keyif ve motivasyonla çalışmamı sağlıyor.
Konuyla ilgili daha detaylı bilgi almak için buraya, Dr. Dt. Tunç Altıok’un Instagram hesabına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
