Hepimizin zaman zaman egomuzun öne çıktığı anlar olabilir, ancak kırılgan narsistlerin durumu tamamen farklı bir boyutta. Klinik psikolog Michael Wusik’e göre, kırılgan narsist insanlar genellikle içe dönük bir tutum sergilerken, özünde üstünlük hissi taşıyan bireyler. Daha çok bilinen görkemli narsistlerden farklı olarak, kırılgan narsistler bu özellikleri daha ince ve örtülü bir şekilde sergilerler. Bu yazımızda, kırılgan narsistlerin özellikleri ve davranış kalıplarını yakından inceleyeceğiz.
Kırılgan narsist kişi kimdir?
Narsistik kişilik bozukluğunun farklı türleri bulunsa da, bazı genel özellikler ortaktır. Klinik psikolog Michael Wusik, narsistlerin (özellikle kırılgan olanların) temel özelliğinin yüksek bir öz-değer veya statü duygusuna sahip olmaları olduğunu belirtiyor. Narsistik kişilik bozukluğu ile ilgili diğer bazı ortak belirtiler şunlardır:
Hak sahibi olma duygusu
Hayranlığa ihtiyaç duyma
Başkalarını “aşağı” görme
İnsanların kötü niyetlerinden faydalanma
Başkalarının duygularını ve ihtiyaçlarını görmezden gelme
Görkemli narsistler bu özellikleri genellikle açıkça sergilerken, kırılgan narsistler bu özellikleri daha incelikli bir şekilde gösterir.
Kırılgan narsist insanlar genellikle utangaç görünebilirler ama işin aslı pek de öyle değil 👇
Utangaç görünebilirler: İlk karşılaştığınızda, kendilerine aşık olmalarına rağmen, kırılgan narsistlerin utangaç, içe dönük ya da güvensiz bir kişilik sergilediklerini düşünebilirsiniz. Oysa görkemli narsistler genellikle dışa dönük, özgüvenli ve küstah bir tavır sergilerler.
Eleştiriye karşı daha hassaslar: Wusik’e göre, kırılgan narsistler düşük özgüvenleri nedeniyle eleştirilere karşı aşırı duyarlıdır Bu durum, yeteneklerinin sorgulanması halinde sosyal olarak geri çekilmelerine, saldırganlaşmalarına ya da savunmacı davranmalarına yol açar. Görkemli narsistler ise genellikle daha az güvensizdir ve kendi üstünlüklerine daha fazla inanma eğilimindedirler.
Daha yüksek kaygı seviyelerine sahipler: Hem görkemli narsistler hem de kırılganlar, yeteneklerine ve üstünlüklerine yönelik güçlü bir inanca sahiptir. Ancak, Wusik’e göre kırılgan narsistler daha nevrotik ve kaygılıdır. Bu da onları eleştiriden kaçınmak için daha fazla çaba göstermeye iter.
Kırılgan narsistlerin davranışları her zaman açıkça gözlemlenmeyebilir. Bu yüzden, aşağıdaki işaretlere dikkat etmek önemlidir:
Eleştiriden aşırı kaçınma
Sosyal geri çekilme
Aşırı savunmacı davranışlar
Düşük güven seviyeleri nedeniyle kaygı ve nevrotiklik
İçe dönük ya da utangaç bir tutum sergilerken bile üstünlük duygusunu hissetme arzusu
Bu belirtiler, kırılgan narsistlerin diğer insanlardan farklı bir şekilde ilişki kurmalarına neden olabilir.
Peki kırılgan narsistler kendini nasıl belli eder?
Kırılgan narsistler, dışarıdan genellikle hassas, içe dönük ve eleştirilere karşı aşırı duyarlı bir kişilik sergiler. Kendilerini diğerlerinden üstün görme arzuları olsa da bu duyguyu açıkça ifade etmek yerine, daha dolaylı yollarla hissettirirler. Örneğin, sıklıkla yanlış anlaşıldıklarını, yeterince takdir edilmediklerini veya haksızlığa uğradıklarını dile getirirler. Eleştirildiklerinde abartılı bir şekilde savunmaya geçebilir, bu eleştiriyi kişisel bir saldırı olarak algılayarak küskün ya da kırılgan bir tavır alabilirler. Genellikle başkalarının onayına ve hayranlığına bağımlı olurlar, ancak bu ihtiyacı açıkça dile getirmek yerine, sitemkâr veya pasif-agresif davranışlarla ortaya koyabilirler. Kırılganlıkları, benlik saygılarındaki dengesizlikten kaynaklanır ve bu durum onları hem savunmacı hem de kırılgan bir ruh hali içinde bırakır.
Kırılgan narsistler, başkalarının performanslarını geride bırakabilecekleri durumlardan genellikle kaçınırlar. Psikolog Wusik’e göre, bu kişiler genellikle daha düşük performans gösterme korkusuyla, bu tür sosyal ortamları reddedebilirler. Çünkü başarılı olamadıkları takdirde yetersizlik hissi, kimliklerini tehdit edebilir.
2. Başarısızlığa karşı öfke
Kırılgan narsistler bir konuda en iyi olmadıklarında, bunu kabul etmekte zorlanır ve öfkeye eğilim gösterirler. Başarısızlık, bu kişiler için kimliklerini tehdit eden cezalandırıcı bir durum haline gelir ve bu durum öfkeyi körükler.
3. Başkalarını suçlama eğilimi
Başarısızlıkla yüzleşmek istemeyen kırılgan narsistler, hatayı başkalarına yüklerler. Uzmanlara göre bu kişiler genellikle başkalarını suçlayarak kendi kimliklerini korumaya çalışırlar.
4. Kıskançlık
Kırılgan narsistler, şişirilmiş öz-değere sahip olsalar da başkalarını kıskanma eğilimindedirler. Psikologlar kırılgan narsistlerin, başarılı insanlara karşı kıskançlık besleyebildiklerini ve bu başarıları haksızlık olarak algıladıklarını söylüyor.
5. Kendi kendine aşık olma
Kırılgan narsistler, diğer narsistlerle benzer şekilde kendi kimliklerine saplantılıdırlar. Ancak bu, daha az belirgin olabilir. Psikolog Katherine Glaser, bu kişilerin kendilerini sürekli düşünmekten başkalarının duygularını umursamaya fırsat gelmediğini ve aşırı bir bencilliğin söz konusu olduğunu belirtiyor.
Kırılgan narsistler, eleştirilere karşı son derece duyarlıdır. Her türlü eleştiriyi haksız veya geçersiz bulabilirler. Genellikle başkalarını sertçe eleştirirken, eleştiriyi kabul etmekte zorlanırlar.
7. Başkalarının kendisi hakkında ne düşündüğünü fazlasıyla önemseme
Bu kişiler, başkalarının onları nasıl gördüğüne çok önem verirler. Bu nedenle kırılgan narsistlerin, kendi yeteneklerini doğal bir şekilde sergileyecek fırsatları her an kollar.
8. Olumsuz duygulara yatkınlık
Kırılgan narsistler, genellikle depresyon, boşluk hissi veya işe yaramazlık gibi olumsuz duygular yaşarlar. Wusik, bu duyguların, sosyal reddedilme veya haksız eleştiriler nedeniyle daha da belirgin hale geldiğini söylüyor.
9. İnsanları kullanma
Uzmanlar kırılgan narsistlerin başkalarını kullanma eğiliminde olduğunu ifade ediyor. İhtiyaçlarını karşılayamayacaklarını hissettiklerinde genellikle ilişkilerini sonlandırıyorlar.
