Türk milleti için kahvenin yeri her zaman çok büyük olmuştur. Osmanlı döneminden günümüze çeşitli kahve türleri gelmiştir ancak son günlerde bu çok kahve türünün hemen hemen tek ve en yaygını Türk kahvesi olmuştur. Türk kahvesi, Türk insanı için özeldir, değerlidir. Ancak durun! Çoğumuzun duyduğu ancak belki de merak etmediği, tadına baksa vazgeçemeyeceği bir kahveyle tanıştıralım sizi: Dibek kahvesi. Türk kahvesine göre daha hafif bir kahve yoğunluğu olan, tadı sanki daha sütlü kahveyi andıran, içinde çeşit çeşit bitki bulunduran dibek kahvesini size çok iyi öğretecek, merak ettiğiniz her sorunuza yanıt olacak ve sizi dibek kahvesine itecek bu yazımızı okumadan geçmeyin.
1. Dibek kahvesi nedir?
Dibek kahvesi denilince her ne kadar bir yerin adını andırsa da bize, dibek dediğimiz şey aslında koca bir havan. “Taştan ya da ağaçtan yapılmış, genellikle tahılın kabuğunu ayıklamada, tahıl ve benzeri şeyleri ezmede yararlanılan büyük havan” olarak geçiyor sözlüklerde. Dibek kahvesi ise, Türk kahvesinin ve çeşitli bitkilerin bu koca havanda yani dibekte dövülerek, iyice toz haline getirilmiş hali oluyor.
2. Dibek kahvesinin Türk kahvesinden farkı nedir?
Türk kültüründe kahvenin yeri her zaman var olmuştur ve çok da önemlidir demiştik ya, dolayısıyla Osmanlı döneminden günümüze kadar gelmiş, çeşit çeşit kahveler bulunuyor. Bunların arasında en yaygın şekilde tüketileni tabii ki Türk kahvesi ancak lezzeti, aroması ve vücuda yaradığı faydalarla dibek kahvesi de içenleri kendine müptela edebilecek nitelikte.
Dibek kahvesinin bizim geleneksel Türk kahvesinden farkları oldukça çok. Türk kahvesinin rengi oldukça koyu iken mesela, dibek kahvesinin rengi daha açıktır. Sanki sütlü kahveye kaçan bir rengi var bile diyebiliriz. Kahve tanecikleri Türk kahvesi kadar ince değildir, daha kıvamlı, hacimli ve iri tanelidir. Tadından bahsedecek olursak, Türk kahvesi kadar yoğun bir kahve tadı olmamakla birlikte, nispeten daha çok sütlü kahve lezzetini andırabilir.
3. Nasıl pişirilir?
Dibek kahvesiyle Türk kahvesini ayıran en önemli özelliklerden biri de pişirme şeklidir. Her ne kadar şimdilerde çok daha pratik ve hızlı olduğu için Türk Kahvesi makinesi kullansak da eskiden bu durum çok daha farklıydı. Eskiden Türk kahvesi soğuk suyla cezvede ve ocakta pişiriliyordu. Dibek kahvesi günümüzde Türk kahvesi gibi normal cezvede hazırlanıyor ama aslında onun da orijinali oldukça farklı. Dibek kahvesi, orijinalinde kömürlü ateşli sobalar üzerinde pişirilir ve soğuk su yerine sıcak su ilave edilir. Kişi sayısına göre sıcak su eklendikten sonra, üstüne de her bir kişi için 1 tatlı kaşığı olmak üzere havanda dövülen kahve malzemesi yani dibek kahvesi eklenir.
4. En önemli özelliği nedir?
Dibek kahvesinin tabii ki en önemli özelliği, dibek içerisinde dövülerek pişirilecek hale gelmesidir. El emeği sonuçta. Bunun dışında içindeki bitkiler, dibek kahvesini farklı ve özel kılan önemli şeylerden biri.
İçindeki bitkileri merak ediyorsanız da söyleyelim: Kahve çekirdekleri, keçi boynuzu, menengiç, kakao, zahter, kahve kreması ve sahlep.
5. Dibek kahvesinin faydaları nedir?
Ağız kokusu sorununuz varsa size güzel bir haberimiz var, her gün düzenli olarak tüketilen dibek kahvesi ağız kokusu sorununuzu kökten çözer. Parkinson hastalığının ve kanserin en iyi çözümlerinden biri. Cilt için de oldukça faydalı, cildi koruyor. Ayrıca kahveniz bitince telvesiyle de yüzünüze yaptığınız peeling, cilt kırışıklarının oluşmasını engeller ve cilt lekelerini yok eder. Peeling sürecini biraz uzun tutup cildinize telveyle masaj yaparsanız, kan dolaşımınız hızlanır ve cildiniz yumuşacık olur.
Bazı araştırmaların sonucuna göre, safra taşlarının düşmesini de kolaylaştıran bir etkisi olduğu görülmüştür.
Kolestrolünüz olması gerekenden yüksekse, düşümüne yardımcı olur. Yemeklerden sonra içilen dibek kahvesinin sindirim sistemi üzerinde olumlu etkileri de vardır, sindirimi kolaylaştırır, tokluk hissi verir ve dolayısıyla da kilo vermek isteyen okurlarımıza yardımcı olabilir.
Ağrı kesici özelliği de vardır, doğal aspirin olarak kullanabilirsiniz.
Saymakla bitmeyen yararları olan dibek kahvesi hakkında söyleyeceğimiz son özellik de şeker hastalığı oluşumunu engelliyor olması.
6. Dibek kahvesinin içinde bulunan bitkilerin özellikleri nelerdir?
Keçiboynuzu
Doğadaki güçlü besin kaynaklarından biri olan, fosfor ve kalsiyum bakımından zengin olan keçiboynuzunun en önemli özelliği, vücuda giren radyasyonu dışarı atmaktır. Akciğer ödemine karşı etkilidir, balgam söktürücü özelliği ve astıma karşı tedavi gücü çok fazladır. Nefes darlığına iyi gelir ve akciğer kanseri tedavisini önleme amaçlı kullanılır. Guatr hastalığından dolayı nefes darlığı çekenlere de oldukça yardımcı olur.
Menengiç
Halk arasında çitlenbik olarak da anılan menengiç, öksürüğü keser, balgam söktürür, nefes açıcıdır, antiseptik özelliği vardır, göğsü yumuşatır, solunum yollarına iyi gelir, ayak terlemelerini önler, yaraları tedavi sürecini hızlandırır, mide ağrılarını dindirir ve kalp rahatsızlıklarında etkilidir.
Kakao
Hepimizin favorisi kakao, hamilelik ve doğum ağrılarında etkin olarak kullanılır. Kakao çekirdekleri, doğal antioksidan niteliğinde olan flavonoidleri içerir. Kansere karşı ve kardiyovasküler hastalıklara karşı korucuyu etkisi bulunmaktadır.
Zahter
Zahter, kanserli hücre çoğalmasını engelleyici ve durdurucu etki gösterdiğinden, kanser riskini azaltmaya yardımcı olmaktadır, içerdiği vitamin ve minerallerin yanında lifli bir besin olan zahter bu özelliği sayesinde bağışıklığı destekler, idrar söktürür, hazmı kolaylaştırır, bağırsak hastalıklarına karşı şifa sağlar.
Zahter aynı zamanda enerji veren bir bitkidir. Vücudun dinçleşmesini sağlayan zahter, uyarıcı etkisiyle vücudun gücünün yeniden kazanılmasını sağlar.
Sahlep
Öksürük ve bronşit tedavisinde kullanılır. Kabızlığı önler, cinsel gücü artırır, hazmı kolaylaştırır, zihni güçlendirir. Kadınların âdet dönemini düzenler, bağırsaktaki kurtların düşürülmesine yardımcı olur, vücut sıcaklığını artırır.
Kahve kreması
Asıl amacı kahvenin tadını yumuşatmaktır ama tabii bunun yanında başka faydaları da vardır. Mesela kolesterolü düşürür, göğüs kanseri riskini azaltır, nefesi açar, kemikleri güçlendirir, bağırsakları düzenler. Bir de psikolojik hastalıklara karşı da önemli olumlu etkileri olduğu söyleniyor.
