Balmumu heykelleriyle adını tüm dünyaya duyuran Madame Tussaud, trajik bir hayat hikayesine sahip. Tussaud’un erken yaşamı hakkında bilinenlerin çoğu, arkadaşı Francis Hervé’ye yazdırdığı anılarından geliyor. Eser, Tussaud’un hayatından renkli detaylar ve korkunç anekdotlarla dolu. Tabi bu anılar biraz süslenmiş olabilir😊 250 yıllık bir tarihi geçmişi bulunan Madame Tussaud müze evi, sanatçının trajik hayat hikayesini yansıtıyor. Bugün tüm dünyada 24 şubesi bulunan Madame Tussauds’un ilk balmumu evi nasıl inşa edilmiş detaylara birlikte bakalım.
Madame Tussaud, 1761 yılında Strazburg’da Marie Grosholtz ismiyle doğdu
Tussaud’un annesi balmumu modelcisi Dr. Philippe Curtius’un hizmetçisiydi. Bu nedenle çocukluk dönemini balmumlarının arasında geçirmişti. İsviçre’nin Bern kentinden yaşayan Curtius, 1765 yılında Paris’e taşınmaya karar verdi. Küçük Marie ve annesi ise Curtius’la birlikte Paris’e göçtü. Marie’nin babası Yedi Yıl Savaşları’nda ölmüştü. Curtius, bir babanın yokluğunda küçük Marie’nin koruyuculuğunu yapıyor ve ona bildiklerini öğretiyordu. 1770 yılına gelindiğinde Curtius’un balmumu işleri bütün Paris’te konuşulmaya başladı.
Philippe Curtius, Marie’e balmumu heykellerinin nasıl yapıldığını öğretti. Marie İlk figürü Voltaire’i yarattığında sadece 15 yaşındaydı
Voltaire’in ardından Fransız Devrimi’ne ilham veren filozof Jean Jacques Rousseau ve Amerikalı vatansever Benjamin Franklin gibi diğer ünlü figürlerin balmumu eserleri yaptı. Daha sonraki anılarında her iki ünlü ismin Paris’teki evlerini düzenli ziyaret ettiklerini yazmıştı. Bu sırada Madame Tussaud, Versailles Sarayı’nın favori sanatçıları arasına girmişti. Ancak 1789 yılında Fransız Devrimi patlak verdiğinde hem Madame Tussaud hem de akıl hocası Curtius monarşi yanlısı olmakla suçlandı. Bu nedenle ikisinin hayatı da tehlikedeydi. Fakat Curtius, hayatta kalmanın en iyi yolunun zamana ayak uydurmak olduğunu anladı ve politik davranmaya başladı. Artık ünlü büstlerin yeni figürleri monarşi yanlıları değil, devrimci liderlerdi. Ancak ikisi de henüz devrimcilerin güvenini kazanamamıştı. İdam edilenlerin ölüm maskelerini şekillendirmek gibi korkunç bir görevleri vardı. Madam Tussaud’un giyotine kurban giden kişilerin heykelini yontması, onun hayat hikayesinin en ünlü yönlerinden biri haline geldi.
1794 yılında Philippe Curtius hayata veda etti. Balmumu müzelerinin tek varisi artık Marie’ydi
Marie bir yıl sonra mühendis François Tussaud ile hayatını birleştirdi. Bu evlilikten Joseph ve François isminde iki oğlu oldu. Bu sırada Alman illüzyonist Paul Philidor ile tanıştı. Madam Tussaud’nun yeni arkadaşı, onun hayatını tamamen değiştirecekti. Philidor, projeksiyonuyla hayaletlerin ve gulyabanilerin slaytlarını yansıtan, dönemin ünlü illüzyonistlerinden biriydi. Kısa bir süre sonra Madam Tussaud’un heykelleriyle Philidor’un projeksiyonu birleşti ve İngiltere’de bir sergi açtılar. Ancak Madam Tussaud tam bir hayal kırıklığına uğramıştı. Çünkü Philidor’un heykellerini tanıtmakta başarısız olduğunu düşünmekteydi. O da yepyeni bir ülkede tek başına kendisi için iş kurmaya karar verdi.
Madame Tussaud, balmumu heykellerini tren vagonlarına yükleyerek Britanya Adaları çevresinde yaklaşık 30 yıl sürecek bir gezici sergiye başladı
Philidor’dan bağımsız ve kendi girişimci içgüdülerine güvenen Tussaud, anında şöhretle tanışmıştı. İngilizler, Fransız Devrimi’nde izler taşıyan gezici sergiye hayranlıkla bakıyordu. Bu nedenle İngiltere’nin neredeyse her şehrinde Madame Tussaud’un balmumu eserleri sergilenmeye başladı. Turlar çok popüler ve karlıydı. Tussaud, kocasından uzaklaşmasına rağmen ona ve Paris’teki küçük oğullarına hala para gönderiyordu. Ancak kocası çocuklarına bakmıyordu. Bunun üzerine genç François ve Joseph, annesinin yanına Londra’ya geldi. Eğitimli bir marangoz olan François, annesinin balmumu figürleri için tahta kollar ve bacaklar yapmaya başladı. Bu noktadan sonra serginin adı Madame Tussaud ve Oğlu olarak değişti.
1835 yılında Madame Tussaud ve oğulları, koleksiyonlarını Londra Baker Caddesi’nde sergilemeye başladı. Dönemin ünlü hiciv dergisi Punch, Tussaud’un idam ve ölüm temalı eserlerinin sergilendiği bölümü “Korkular Odası” olarak adlandırdı. 1837 yılında Kraliçe Victoria balmumu heykelinin yapılmasına izin verdi. O tarihten sonra serginin ziyaretçi sayısı daha da katlandı. 1850 yılında gelindiğinde Madame Tussaud uykusunda hayata veda etti. Oğulları ve torunları ise onun işini sürdürmek için var gücüyle çalıştı. Tussaud’un torunu 1884 yılında sergiyi, Marylebone’da bulunan daha geniş bir salona taşıdı. Ancak 1925 yılında çıkan yangın ve II. Dünya Savaşı sırasında yaşanan hava bombardımanında koleksiyonun önemli bir kısmı ciddi anlamda zarar gördü. Fakat orijinal figürlerin bir kısmı kurtarılmıştı.
Madame Tussauds, yedisi Amerika Birleşik Devletleri’nde olmak üzere dünya çapında 24 tane şubesi olan küresel bir marka haline geldi
Merkezi Londra’da bulunan balmumu heykel müzesi, İngiltere’nin en çok ziyaret edilen müzesi olarak biliniyor. 2016 yılında Londra’daki Korkular Odası, ziyaretçilerin şikayeti üzerine kapatıldı. Ancak Madame Tussaud’un varisleri yeni figürler üreterek Tussaud markasının popülaritesini korumayı başardı.
Madame Tussauds’un İstanbul’da da bir şubesi bulunuyor. Müzede Türk tarihinden ve sanat dünyasından önemli isimlerin figürleriyle tanışmanız mümkün. Bu arada İstanbul Mademe Tussauds’la ilgili küçük bir detay daha; 2017 yılında kadınların verdiği cevaplar doğrultusunda ideal Türk erkeğinin balmumu heykeli yapılmıştı. Merak ediyorsanız buraya tıklayarak içeriğimizi okuyabilirsiniz🤩
Kaynak: 1
