Antik dönemlerde yaşayan ünlü filozofların yaşam, etik, adalet, bilgelik veya ideal devlet yapısı hakkındaki görüşlerine aşinayız. Ancak düşünceleri ve eserleri ile insanlık tarihinde silinmez izler bırakan bu filozofların ilgi alanları hayli genişti. Söz gelimi Antik Yunan filozofları Platon ve Epiktetos veya Roma’nın en ünlü simalarından filozof imparator Marcus Aurelius para, finans ve ekonomi üzerine de hayli dikkat çekici tespitlere imza atmış, tavsiyelerde bulunmuşlardı. Üstelik Antik Roma ve Yunan filozoflarından finans tavsiyeleri, bugün dahi yepyeni bir bakış açısı geliştirmenize yardımcı olabilir. İşte antik dönemlerin ünlü filozoflarından hayatınızı değiştirebilecek 5 finans tavsiyesi.
1. Kontrol edebildiğiniz süreçlere odaklanın
Ekonomi ve finans modern yaşamdaki en önemli kavramlar arasında yer alıyor. Haliyle bu alanlarda uzman kişilerin tavsiyeleri milyonlarca insan tarafından ilgiyle takip ediliyor. Ancak bu hususta kadim zamanların ünlü filozoflarına kulak vermekten de zarar gelmez. Söz gelimi Antik Yunan filozoflarından Epiktetos, metaların gerçek zenginlik getiremeyeceğine inanıyordu. Bununla birlikte ünlü filozofun finans hakkındaki tek tavsiyesi bu değildi. Antik dönemlerden günümüze ulaşan bu gür ses, kaosun ve refahın kontrolümüz dışında olduğunu söylüyor. Bu paralelde Epiktetos’a göre insanlar, finans alanında da kontrol edebilecekleri süreçlere odaklanmalı. Peki, bu ne demek? Günümüzde, piyasalardaki dalgalanmalar ve ekonomik krizler neredeyse hepimiz için önemli bir endişe kaynağı. Bu, bir yere kadar anlaşılabilir bir durum. Ancak Antik Yunan filozofuna göre dikkatimizi kendi gücümüz dahilinde olan şeylere, kendi seçimlerimize ve tutumlarımıza çevirmemiz gerekiyor. Öte yandan Epiktetos harcama ve biriktirme konusunda da tutarlı ve dikkatli davranmak gerektiğinin altını çiziyor.
2. Maddi kaygıların sizi gerçek sorumluluklarınızdan uzaklaştırmasına izin vermeyin
Antik Roma ve Yunan filozoflarından finans tavsiyeleri almanın, modern zamanlardaki uzmanlardan finans tavsiyeleri almaktan bariz farkları var. Çünkü kadim zamanların ünlü düşünürlerinin ekonomi ve finans önerileri, yaşamın diğer alanlarına da uygulanabilir. Antik Yunan’ın en önemli tragedya yazarlarından biri olan Sofokles’e kulak verelim. Filozofun, aradan geçen yüzlerce yıla rağmen kıymetini yitirmeyen öğütleri, Antigone isimli ünlü oyununda gizli. Aşırı kibrin kaçınılmaz sonuçları ve öncelikler, bu ölümüz eserin ana temalarından ikisi. Bu bağlamda filozof, zenginlik ve güce yönelik kontrolsüz arzuların kişinin muhakeme yetisini gölgeleyebileceğin ve insanı yıkıcı bir sona sürükleyebileceğini hatırlatıyor. Bir başka ifadeyle Sofokles önceliklerin ve değerli olanın, maddi kaygılara göre belirlenmemesini öğütlüyor.
3. Finans konularında tutumlu, sade ve disiplinli olun
Tarih sahnesinde hem hükümdar hem de filozof olarak yer edinen ender insanlardan olan Marcus Aurelius, Antik Roma medeniyetinin en önemli figürleri arasında yer alıyor. Filozofun finans tavsiyeleri ise gerçekten hayat kurtaracak cinsten. Çünkü Aurelius’un Meditasyonlar adlı yapıtında yer alan finansla ilgili zamansız tavsiyeleri parayla ilgili meseleleri düşünceli ve dengeli bir açıdan ele alıyor. Her şeyden önce Aurelius, kişinin mali konularda sıkı bir disiplin geliştirmesi gerektiğini söylüyor, aşırı zenginlik peşinde koşmanın ve hep daha fazlasını istemenin doyumsuzluğa ve mutsuzluğa sürükleyeceğini ifade ediyor. Haliyle filozofa göre odaklanılması gereken asıl şey ekonomik zenginlik değil, insan yaşamına değer ve mutluluk getiren şeyler.
Öte yandan tutumluluk ve sadelik, Aurelius’un finans söz konusu olduğuna öne çıkardığı kavramlardan. Aurelius, ölçülü şekilde harcamanın istikrarlı ve maddi sıkıntıların uzağında bir yaşam sürmenin temel şartları arasında yer aldığına inanıyor. Son olarak Antik Roma’nın bu filozof-imparatoru, şartlar ne olursa olsun finans alanında dürüstlüğü elden bırakmamayı tavsiye ediyor.
4. Sınırlarınızı bilin, yetenekleriniz doğrultusunda uzmanlaşın
Platon’un Devlet’i, para ve finans konularında doğrudan bir tavsiye içermiyor. Zira metin, adaletin doğasına ve ideal devlet yapısına odaklanıyor. Ancak Platon’un çalışmalarına daha yakından bakmak, finansal bilgeliğe giden yolu aydınlatabilir! Platon’un düşünce sisteminde uzmanlaşma ve toplumsal uyum oldukça önemli ve dikkate değer kavramlar olarak karşımıza çıkıyor. Ona göre insanların yetenekleri ölçüsünde ve doğrultusunda uzmanlaşmaları, toplumun verimli şeklide işlemesine, üretimin ve refahın artmasına katkıda bulunacak unsurlar. Yani Platon’a göre finans alanının tamamına hakim olmaya çalışmaktansa belirli konularda uzmanlaşmak daha faydalıdır, şeklinde bir çıkarımda bulunmamız yanlış olmaz.
5. Kendinizi kontrol etmeyi öğrenin, yatırım yaparken dikkatli davranın
Epikurosçuluğun kurucusu olan Antik Yunan filozofu Epikuros, (Epikür) yalnızca hazzın peşinde koşmakla değil, aynı zamanda huzurlu bir yaşamın nasıl mümkün olabileceğiyle de ilgileniyordu. Bu doğrultuda hem takipçilerine hem de tüm dünyaya oldukça kıymetli finans tavsiyeleri vermekten de geri durmamıştı. Özellikle de finans konularında iyi kararlar alabilmek için ne yapılması gerektiğine odaklanıyordu. Epikuros’un ilk finans tavsiyesi maddi fazlalıktan kaçınmanın önemli olduğunu söylüyor. Çünkü gereksiz malın gereksiz kaygıya ve strese neden olacağına inanıyordu. Bu nedenle kişinin kendisini kontrol edebilmeyi öğrenmesi gerektiğini belirtiyor, harcamalarda ölçülü olmayı öğütlüyordu. Zenginliği ise çok sayıda mala sahip olmak şeklinde değil, az sayıda ihtiyaca sahip olmak biçiminde tanımlıyordu. Epikuros’un finans tavsiyelerinin diğer ayağını ise yatırımlar oluşturuyordu. Takipçilerine akıllıca yatırımlar yapmaları gerektiğini söyleyen filozof, akıllı yatırımı ise kişinin kendisine yaptığı yatırımlar olarak tanımlıyordu. Çünkü ona göre kişi uzun vadede kâr elde etmek istiyorsa kendi gelişimini tamamlamalıydı.
Kaynak: 1