İş yaşamında daha fazla yer alan ve kariyerlerine odaklanan kadınların istedikleri yaşta anne olabilmeleri gelişen teknolojiler sayesinde artık daha kolay hale geliyor. ABD gibi ülkelerde oldukça yaygın olan yumurta dondurma kadınların tercih ettiği bir yöntem. Hatta Facebook gibi büyük şirketler de kurumlarında çalışan kadınlara yumurtalık dondurma yardımı bile sağlıyor. İşte bu yöntem hakkında en çok merak edilen 9 şey…
1. Yumurta dondurma nedir?
Yumurta (oosit) dondurma, kadının yumurtalıklarından elde edilen olgun yumurtaların, ilerleyen yıllarda çocuk sahibi olmak istendiğinde kullanılmak üzere özel yöntemlerle dondurulup saklanması işlemidir.
2. Yumurta dondurma işlemi kimlere uygulanır?
Kanser tedavisi görecek olan kadınlar, erken menopoz riski olan kadınlar, yumurtalıklarında işleyişi etkileyen hormon seviyelerinde bozulma olan kadınlar ve yumurtalık rezervlerini etkileyebilecek operasyonlar olması gereken kadınların operasyondan önce de bu işlemi uygulayabilirler.
3. Yumurta dondurma işlemi nasıl yapılır?
Kadın Hastalıkları – Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Ali Öner Erdoğdu, işlemin nasıl yapıldığını detaylı olarak anlatıyor: “Önceki yıllarda kullanılan slow freezing uygulamasının yerini vitrifikasyon alması ile birlikte daha güvenilir ve özgür bir şekilde saklama şansı verdi. Öncelikle, kadınların hormonal ilaçlar ile uyarılmış yumurtalıklarından vajinal ultrasonografi ve OPU (oocyte pick up= egg retrieval = yumurta toplama ) iğnesi yardımıyla yumurtaların toplanması gerekmektedir. Toplanan yumurtalar özel hazırlanmış solüsyonlar ile belli süreler boyunca muamele edilir ve hastaya özel olarak hazırlanmış taşıyıcılarda -196 derecedeki sıvı azotu içeren tanklarda uzun süre muhafaza edilir.”
Vitrifikasyon işlemi temelde çok hızlı bir şekilde dondurma prensibine dayanıyor ve dondurma sırasında yumurtalara zarar verebilecek buz kristallerinin oluşmasını da engelliyor.
4. Yumurta dondurma işleminde başarı oranı nasıl?
Uygun şartlar altında gerçekleştirilen bir yumurta dondurma işlemi sonrası elde edilen canlılık oranların yaklaşık %90’lar civarında olduğunu ifade eden Dr. Necati Fındıklı; geliştirilme aşamasındaki protokollerle birlikte bu oranın %100’e yaklaştığını belirtiyor.
5. Bu işlem nerelerde ve ne zaman yaptırılabiliyor?
Tüp bebek merkezlerinde yapılmaktadır ancak yumurta dondurma yapılacak merkezin dondurma ve çözdürme işlemlerinde tecrübeli olup olmadığına dikkat edilmedir. Genç yaşlarında yumurtalarını donduran kadınlar, kendilerini anne olmaya hazır hissettiklerinde diledikleri yaşta gebe kalma olanağına sahip olmaktadır. Bu konuda kadında herhangi bir yaş sınırlaması olmamaktadır. Dilerse 50-60 yaşında bile kadınlar bebek sahibi olabilirler.
6. Yumurta dondurma işlemi hangi yaşlarda yapılmalıdır?
Uzmanlar yumurta dondurma işleminin her zaman yapılabileceğini belirtirler. Ancak bunun için en uygun yaşların 35 yaşından önce olduğunu da vurgularlar. Çünkü bu yaşlara kadar yumurta hücreleri sağlıklı ve istenen kalitede olmaktadır. Bu yaşlardan sonra elde edilen yumurtalar, sağlıklı bir gebelik elde edilmesi için yeterli gelmemektedir. Fakat bazen zorunluluktan dolayı bu yaşlardan sonra da yumurta dondurma işlemi yapılabilir.
7. Yumurta dondurma işleminden sonra yumurtalar ne kadar süre bekletilebilir?
Dondurulmuş olan yumurtalar için belirli bir bekleme süresi bulunmamaktadır. Yumurtalar ihtiyaç olduğu zamanda çözdürülerek gebelik elde edilmesi için kullanılabilir. Hatta dondurma işlemi sırasında gruplar halinde işlem yapılarak, farklı zamanlarda gebelik elde edilmesi için kullanılabilir.
8. Yumurta dondurma işleminin başarısız olmasına neden olacak faktörler nelerdir?
Bu uygulamanın başarılı olmasını sağlayacak en önemli etken, çözülmek üzere dondurulan yumurtaların canlılığını yitirmesidir. Yumurta hücresi insan vücudundaki en büyük hücredir. Yapısında fazla miktarda su bulunmaktadır. Dondurma sırasında yumurtanın içindeki suyun buz kristallerine dönüşmesi, yumurtanın zarar görmesine neden olmaktadır. Bu yumurtalar çözdürüldükten sonra döllenme şansı kalmamaktadır. Ancak bu olumsuz etki yumurta dondurma işleminde kullanılmaya başlayan vitrifikasyon yöntemiyle aşılmıştır. Ayrıca döllenme sırasında uygulanan teknikler de bu başarıya katkı sağlamaktadır.
9. Yumurta dondurma işleminde başarı oranı nedir?
Yumurta dondurma işlemi kadınlarda yumurtalık yumurta rezervi olduğu her yaşta uygulanabilen bir yöntemdir. Bu uygulamanın her geçen daha fazla rağbet görmesi ve ihtiyaç duyanların artması nedeniyle, teknolojik çalışmalar yapılarak geliştirilmesine çalışılmaktadır. Dondurma işleminin vitrifikasyon yöntemiyle yapılmaya başlanmasının ardından, başarı oranları giderek yükselmeye başlamıştır. Bu sayede yumurtalardaki canlılık oranı artmıştır. Yumurtaların mikro enjeksiyon yöntemiyle spermlerle buluşturulması da başarıya katkı yapan uygulamalar içine girmiştir. Günümüzde yumurta toplama işleminin başarı oranları, tüp bebek tedavisinde elde edilen başarı oranlarıyla aynı seviyeye gelmiştir. Elde edilen başarı oranları % 35-50 arasında değişmektedir.
