ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » Matematikte Bilinmeyene Verilen X Harfinin Ömer Hayyam’a Uzanan Hikayesi

Matematikte Bilinmeyene Verilen X Harfinin Ömer Hayyam’a Uzanan Hikayesi

Matematikte neden bilinmeyene a, b ya da c değil de "x" harfi veriyoruz? Bunu hiç merak ettiniz mi?

Serap Ilgın Yazar: Serap Ilgın
18 Mart 2021
Kategori: Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
matematikte bilinmeyene neden x denir ömer hayyam listelist
Share on FacebookShare on Twitter

Okul sıralarında matematik dersinde hepimiz denklemler konusunu görmüşüzdür. Bu derslerde “bilinmeyen” ifadesine x harfi verildiğini hatırlarsınız. Peki neden a, b ya da c değil de “x” harfi veriyoruz? Bunu hiç merak ettiniz mi? En iyisi sizi daha fazla merakta bırakmadan işin aslını öğrenmeye başlayalım.🧐 İşte matematikte sık kullandığımız x harfinin Ömer Hayyam’a uzanan hikayesi…

Matematikte bilinmeyen ifadelere neden a, b ya da c yerine çoğunlukla x harfi veriyoruz? Bu soruyu muhtemelen okulda denklemleri ilk öğrendiğinizde kendi kendinize sormuşsunuzdur

Hatta hala bile bu soru zihninizi meşgul ediyor olabilir😃

Aslında bu sorunun cevabı daha çok rubaileriyle tanıdığımız bilim insanı ve şair Ömer Hayyam’a kadar uzanıyor

matematikte bilinmeyene neden x denir ömer hayyam listelist

Ömer Hayyam (tam adı Gıyaseddin Eb’ul Feth Ömer İbni İbrahim el-Hayyam’dır.), 1048- 1131 yılları arasında İran, Nişabur’da yaşamıştır. Onu çoğumuz daha çok şarap içen bir şair ve filozof olarak tanıyor ne yazık ki. Tabii, o bundan fazlasını yapmış birisi…

Ancak Ömer Hayyam’ı sadece bu yönüyle tanımak, ona büyük haksızlık demek😒. Çünkü kendisi aynı zamanda geometri, matematik, tıp ve astronomi alanında önemli çalışmalara imza atmış önemli bir bilim insanı

matematikte bilinmeyene neden x denir ömer hayyam listelist

Hatta Ömer Hayyam, matematikteki binom açılımını kullanan ilk bilim insanıdır. Ayrıca Pascal üçgenini bulan kişidir. Fakat biz bu üçgeni okullarda Fransız matematikçi Blaise Pascal’ın soyadıyla öğreniyoruz, orası ayrı😏

Öte yandan Ömer Hayyam’ın çalışmalarını İslam matematiği Şerefeddin et-Tûsî’ye kadar, Batı matematiği ise Descartes’a kadar kullanmıştı.

Ömer Hayyam, günümüzde matematikte bilinmeyen ifadelere verdiğimiz x harfini direkt kendisi kullanmasa da buna büyük katkısı olmuş

Şöyle ki, Ömer Hayyam üçüncü dereceden bilinmeyen denklemlerle ilgili yazdığı bir eserde bilinmeyen sayı için; Arapçadaki “bir şey” anlamına gelen  “şey’an” sözcüğünü kullanmış

matematikte bilinmeyene neden x denir ömer hayyam arapça şey listelist

Tabii o dönem Doğu’da ilim-irfan Batı’ya kıyasla daha üst seviyedeydi. Dolayısıyla Batılılar bilim dünyasındaki gelişmeleri ancak Doğu’nun eserlerini kendi dillerine çevirerek öğrenebiliyorlardı

batı doğu çeviri

Dolayısıyla Ömer Hayyam’ın kullandığı sözcük, İspanyolcada “xay” ifadesine karşılık geliyordu. Çünkü şey’an kelimesinin baş harfi olan “şīn” harfinin İspanyolcada doğrudan bir karşılığı yoktu

sheen xay ispanyolca arapça bilinmeyen

Çünkü İspanyolcada “ş” sesi ya da “ş” harfi yoktu. Bu yüzden İspanyollar “xay” demeyi tercih ettiler.

Ancak Batılıların ortak dili diyebileceğimiz Latince’ye çevrilirken ifade, “x” haline geldi. Ve böylece x harfi günümüze kadar gelmiş oldu

matematikte bilinmeyene neden x denir ömer hayyam listelist arapça latince ispanyolca

Hala biz de günümüz matematiğinde Ömer Hayyam’ın önerdiği ifade yerine x harfi demeyi tercih ediyoruz.

Hatta meseleyi daha ileriye taşıyacak olursak; röntgeni icat eden Wilhelm Conrad Röntgen’in; bilinmeyen ışın anlamına gelen “x ışını” ifadesini Ömer Hayyam’dan aldığını söyleyebiliriz

Wilhelm Conrad Röntgen

BONUS: Matematikte sık kullandığımız x harfinin serüveni böyleydi. Ama “Ömer Hayyam hakkında daha çok bilgi alayım” diyorsanız buraya tıklayarak yazımızı okuyabilirsiniz🤓

Kaynak: 1, 2

PaylaşTweetleGönder
Serap Ilgın

Serap Ilgın

Kitap okumaya 3 yaşındayken "okubiçi" diyerek başlayan, sonrasında amatör yazarlıktan editörlüğe kadar kitapla ve içerikle ilgili pek çok alanda yer edinen bir psikolojik danışmanlık ve rehberlik mezunu. Hayat boyu öğrenmeye ve değişimin gücüne itimat eden, keşfetmeye ve yürümeye bayılan, şarap ve palmiye delisi. Özgürlüğün yollarda olduğuna can-ı gönülden inanan, kendisini ruhen İzmirli diye tanıtan bir alyoşa.

İleri
tarihin ilk transeksüeli einar wegener lili elbe listelist

Tarihin İlk Transeksüeli Lili Elbe Ve Binlerce Kişiye İlham Olan Cesareti

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

İlgili İçerikler

Elon Musk ve oğlu
Gündem

Elon Musk’ın Oğluna Verdiği “X Æ A-12” İsminin Anlamı

Son Yıllarda Öne Çıkan Erkek Bebek İsimleri ve Anlamları
ListeList Özel

Son Yıllarda Öne Çıkan Erkek Bebek İsimleri ve Anlamları

Ünlü Instagram Kedilerinin Kendileri Kadar Tatlı 10 İllüstrasyon Hali
Hayvansever

Ünlü Instagram Kedilerinin Kendileri Kadar Tatlı 10 İllüstrasyon Hali

Salgının Gölgesinde Yaşam: Aşı Pasaportları Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Gündem

Salgının Gölgesinde Yaşam: Aşı Pasaportları Hakkında Bilmeniz Gerekenler

23 Nisan 2021
23 Nisan’ın Gururu: Erken Cumhuriyet Döneminin Gürbüz Çocukları
Tarih

23 Nisan’ın Gururu: Erken Cumhuriyet Döneminin Gürbüz Çocukları

23 Nisan 2021
Deri Çatlaklarının Sebepleri Ve En İyi Çatlak Önleyici Ürünler
Alışveriş

Deri Çatlaklarının Sebepleri Ve En İyi Çatlak Önleyici Ürünler

22 Nisan 2021
Lascaux: Dünyanın En Eski Duvar Resimlerine Ev Sahipliği Yapan Mağara
Tarih

Lascaux: Dünyanın En Eski Duvar Resimlerine Ev Sahipliği Yapan Mağara

22 Nisan 2021
Kendi İyiliğiniz İçin Bir An Önce Vazgeçmeniz Gereken 9 “Fazla Kibar” Davranış
ListeList Özel

Kendi İyiliğiniz İçin Bir An Önce Vazgeçmeniz Gereken 9 “Fazla Kibar” Davranış

22 Nisan 2021
Sağlığınızı Koruyun! Bağışıklık Sistemini Destekleyici En İyi Multivitaminler
Alışveriş

Sağlığınızı Koruyun! Bağışıklık Sistemini Destekleyici En İyi Multivitaminler

22 Nisan 2021
Hayatınızdaki Kara Bulutları Dağıtın! Yıldızınızın Düşük Olduğunu Gösteren 5 İşaret
Astroloji

Hayatınızdaki Kara Bulutları Dağıtın! Yıldızınızın Düşük Olduğunu Gösteren 5 İşaret

22 Nisan 2021
Dünya Günü: Bu Fikri İlk Kim Ortaya Attı, Dünya Günü Nasıl Kutlanmaya Başlandı?
Ekoloji

Dünya Günü: Bu Fikri İlk Kim Ortaya Attı, Dünya Günü Nasıl Kutlanmaya Başlandı?

22 Nisan 2021
Hassas Bakım Şart! Göğüs Ucu Yaraları ve Kremleri Hakkında Merak Edilen Her Şey
Alışveriş

Hassas Bakım Şart! Göğüs Ucu Yaraları ve Kremleri Hakkında Merak Edilen Her Şey

22 Nisan 2021
Sivilceden Alerjiye: Çarşafları Sık Sık Yıkamamanın Sağlık Üzerindeki Etkileri
Sağlıklı Yaşam

Sivilceden Alerjiye: Çarşafları Sık Sık Yıkamamanın Sağlık Üzerindeki Etkileri

22 Nisan 2021
İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?
ListeList Özel

İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?

7 Ekim 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020
Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu
Gündem

Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu

9 Nisan 2020
Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları
Alışveriş

Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları

8 Nisan 2020
Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi
ListeList Özel

Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi

8 Nisan 2020
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020
Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri
Alışveriş

Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri

15 Mart 2020
Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar
Teknoloji - Bilim

Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar

28 Eylül 2019
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü

8 Haziran 2019
Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?
Sağlıklı Yaşam

Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?

10 Nisan 2019
“Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi
Gündem

“Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi

9 Nisan 2019
  • Hakkımızda
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Oturum süresi doldu

Lütfen tekrar giriş yapın. Giriş sayfası yeni bir pencerede açılacaktır. Giriş yaptıktan sonra pencereyi kapatıp bu sayfaya dönebilirsiniz.

>

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız.

Daha fazla bilgi ve hangi çerezleri kabul edip etmeyeceğinizi öğrenmek için ayarlara bir göz atabilirsiniz.

ListeList
Gizlilik

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız. Çerez bilgileri tarayıcınızda saklanmaktadır ve takip eden ziyaretlerinizde siz olduğunuzu bilebilmek, sitenin hangi alanlarını ilgi çekici bulduğunuzu incelemek gibi amaçlarla kullanılmaktadır.

Kullanılması gerekli çerezler

Kullanılması gerekli çerezler tercihlerinizi saklamak ve buna uygun hizmet verebilmek adına her zaman etkin durumdadır.

Eğer bu çerezi kapatırsanız, bu ekranda yapmış olduğunuz tercihleri de saklayamayız. Bu da siteye ger gelişinizde çerezleri etkinleştirip etkinleştirmeme işlemini tekrar yapmanız gerektiği anlamına geliyor.