19. yüzyılın ortalarına doğru eş edinmenin basın ilanıyla gerçekleştiğini söylesek muhtemelen siz de bir süre şaşkınlığınızı gizleyemeyeceksiniz. Evet yanlış duymadınız Tinder ve diğer flört uygulamaları popüler olmadan önce insanlar aşkı aramak için genellikle yerel medyayı kullandılar. Evlilik reklamı adı verilen bu olay Viktorya döneminde oldukça ses getiren büyük bir olaydı. Bunun yanı sıra 19. yüzyılın ortalarında eş edinmenin etkili bir yolu olarak daha popüler hale geldiğini söyleyebiliriz. Flörtleşmenin bu yönü basına dayandığı için Viktoryalıların yavaş yavaş benimsemek zorunda oldukları yeni bir flört şekli ortaya çıkmıştı. Peki tam olarak neydi bu evlilik reklamları? Basına verilen ilanların kriterleri nelerdi? Dilerseniz vakit kaybetmeden detaylara geçelim.
Viktorya döneminden söz açılmışken Kuş Tüyü Şapka: Viktorya Dönemi’nde Kuşların Toplu Katliamına Yol Açan Moda Akımı içeriğimiz ilginizi çekebilir.
Viktorya döneminde popülerlik yakalayan evlilik reklamları, kişinin aradığı eş adayı kriterine göre değişiyordu
Kişiler bu ilanlarda, bir partnerde arzu ettikleri yaş, iş ve nitelikler gibi kriterlerini sıralıyordu. Aynı zamanda kendileri ile ilgili ayrıntıları da belirtiyorlardı. Ancak, ilk reklamlar resim ya da herhangi bir görsel içermiyordu. Bazı reklamlar şiirsel ve oldukça ayrıntı barındırırken, diğer ilanlar ise daha kısa ve naifti. Her ilan aynı amaca yönelikti: uyumlu bir hayat arkadaşı edinmek.
1850’de The London Journal , eş arayanların mektuplarına yer vermeye başladı ve ilanların popülerliği gittikçe arttı
Süreli yayınların bir bölümünde, başta aşk sorunları olmak üzere okuyuculardan gelen temel sorular yanıtlandırıldı. Özellikle çalışan ve alt orta sınıftan insanlar bu çalışmanın hedefiydi. Evlilik ilanları, genellikle belirtilen özel gereksinimler listelenerek devam etti. 20. yüzyılın başlarında kadınlar kişisel ilanlar yayınlamaya ve hayatlarını birlikte kurmak istedikleri erkekleri aramaya başladılar. Reklamlar kısıtlayıcı değildi ve statülerinden bağımsız olarak herkese açık şekilde yayınlanıyordu. Genç erkekler, kadınlar, dullar, zenginler, fakirler ve çocuklu, çocuksuz ebeveynlerin hepsi bu sürecin bir parçası olabilirdi. Bu ilanlar daha çok Evlilik vakayinameleri , Evlilik haberleri ve Evlilik habercisi gibi yerel gazetelerde yer buldu.
O dönemde flört ve evlilik talepleri oldukça kolay ifade ediliyordu
Bir talip; bir toprağa, iyi bir eve ve tarım ürünlerine sahipse, oldukça uygun bir seçenekti ve evlilik için hazır kabul ediliyordu. Bazı talipler daha yaratıcı oldular ve akılda kalıcı reklamlar dizayn ettiler. Örneğin, on sekiz yaşında bir adam bir keresinde “iyi dişlere” sahip olduğunu belirtmiş ve kendisini koca olarak kabul edecek herhangi bir kadına ekmek, tereyağı, çember etekler ve şelaleler alma arzusunu açıkça dile getirmişti. Kısa sürede birçok kişi evlilik ilanları fikrini kabul etmeye başladı. Kısa bir süre sonra ekonomik ve kişisel uyumluluk, başvurular sırasında göz önünde bulundurulan gerekli koşullar haline geldi.
İnsanlar potansiyel eşlerde istedikleri niteliklerin yanı sıra kişisel özelliklerden de bahsettiler
Tam da bu noktada editörler, bireysel profilleri basmak ve bunları dergide yer alan diğer ilanlarla eşleştirmek gibi çok daha büyük bir görevle karşı karşıya kaldılar. Editörlerden biri yayınlanan ilanlardan reklamlar için hükmünü kaldırdı. Ancak bu bireysel karar ve eylem derginin popülaritesini düşürdü ve editör istifa etmek durumunda kaldı. Okurlar, aşk reklamı yapmaya devam edebilmek için bölümün yeniden eklenmesini talep ettiler. Bir kez daha mektuplar yeniden başladı ve insanlar eş arama kriterlerini açıklamaya devam ettiler.
Reklamlar büyüdükçe, onlara daha fazla gazete bölümü ayrıldı. Bu da finansal açıklamaları beraberinde getirdi
Pollie H isimli bir kadın şöyle bir ilan verdi: “Güzel olduğumu düşünmüyorum ancak yılda 300 sterlin gelirim bulunuyor. Mantıklı, iyi huylu, eğlenmeyi seven bir koca bulmayı umuyorum.” Zamanla yeni düşünceler de ortaya çıktı ve din konusu da önemli bir kriter haline geldi. Hemen ardından 1870 yılında “Evlilik Haberleri” adlı gazete kuruldu ve sadece aşk ilanlarına ayrılan ilk gazete oldu. Evlilik Haberleri’nde o zamanlar, 40 kelimelik bir evlilik ilanı vermek tam olarak altı peniye mal oluyordu.
Ancak herkes evlilik reklamları fikrini hoş karşılamadı
Evlilik reklamları tüm popülerliği ile yayılmaya devam ederken buna karşı çıkanlar da oldukça fazlaydı. Gelenekçi insanlar bu şekilde bir eş edinmenin sınıfsız, onursuz ve tehlikeli bir yol olacağını ileri sürdüler. Çünkü iyi niyetli insanlar bu yol ile eş bulmayı işe yaramaz bir hareket olarak gördüler. Onlar için, bir eş bulma umuduyla ortalığa bilgi saçmak, yalnızca ahlaksız karakterli erkekler arasında yaygın olabilirdi.
Popüler dergi Bow Bells, bu tür eylemlerin sahtekârlık olduğunu savunuyordu
Popüler bir dergi olan Bow Bells böyle ilanları yayınlamayı reddetti. Derginin sahipleri ayrıca, bu reklam şekliyle her iki cinsiyetin de mali durumları hakkında yalan söyleme eğiliminde olduğunu belirtti. Kadınların ise gerçek görünümlerini değiştirmek için korse ve makyaj kullanmaya eğilimli olduklarını açıkladı.
Ne var ki Bow Bells haksız da sayılmazdı, bir süre sonra ilan veren kişiler arasında dolandırıcı, hırsız ve katillerin olduğu saptandı
Evlilik ilanları memnuniyetle karşılanan bir yenilik olsa da kendine özgü sorunları da beraberinde getirdi. İlanlar popülerlik kazandıkça, daha fazla yanlış beyan kaydedildi. Ne yazık ki bu popüler uygulama tamamen güvenli değildi. Çünkü başvurularını gönderen kişiler arasında dolandırıcılar, hırsızlar ve hatta katiller de bulunuyordu. Dolandırıcılar da bunu arkadaşlık ve sevgi arayanların hassasiyetlerinden faydalanmak için bir fırsat olarak kullandılar. Bazı insanlar müstakbel eşlerini dolandırırken, diğer kişiler ise açıkça sadık kalmayı reddettikleri anlaşmalar yaptılar.
“Red Barn Cinayeti” davası da evlilik reklamlarının bir sonucu kabul ediliyordu
Evlilik ilanları ile tanışıp evlenen bir çiftin yaşadıkları oldukça yankı uyandırdı. Gerçekleşen düğünden sonra Bay William Corder’ın sevgilisini öldürüp cesedini bir ahırda sakladığı ortaya çıktı. Bu durum yanlış giden bir evlilik ilanının kötü bir örneği niteliğindeydi. Corder daha sonra yargılandı ve suçlu bulundu. Çok geçmeden ise suçundan dolayı idam edildi.
Evlilik reklamlarının tarihi farklı deneyimlerle dolu
Oldukça ilginç bir flört uygulaması olan evlilik reklamlarının tarihi aşk ve kaosla harmanlanmış. Birbirinden farklı ilanlar ve yaşanan ilginç olaylar tam olarak buna işaret ediyor.
Günümüzde bu uygulama yeni bir biçim almış olsa da tarihteki bu trendin aşk arayan birçok kişiyi bir araya getirdiği kabul ediliyor
Gerçekten oldukça farklı deneyimlerle dolu bir tarihe tanıklık eden bu uygulama günümüzde farklı sosyal medya uygulamaları ile benzerlik gösterse de gazeteye eş ilanı vermek oldukça ilginç olmalı.
