Savaş çağı, bilgi çağı, teknoloji çağı veya internet çağı… Elbette, özellikle Sanayi Devrimi’nin hemen ardından hüküm sürmeye başlayan ve hükümranlığı bugün de devam ettiren çağlardan biri de tüketim çağı. Bugün, tüketim çağının izlerini gündelik yaşamın her alanında görmek mümkün. Neredeyse sınırsız bir hal alan üretim ve tüketim, ardı arkası kesilmeyen indirim günleri, devasa alışveriş merkezleri, müşteriler, satıcılar, dükkânlar, mağazalar… Ancak bütün tüketim çılgınlığı içerisinde mağazalara ayrı bir parantez açmak gerekiyor. Çünkü bazı mağazalar; bünyelerinde yalnızca alınıp satılan ürünleri değil, dönemsel olarak değişen tüketim alışkanlıklarına dair önemli ipuçlarının yanı sıra sosyal ve kültürel yaşamdaki kırılmaların izlerini de barındırıyor. İşte varlığını günümüzde de devam ettiren, tarihteki en eski 5 mağaza…
1. Mitsukoshi, Tokyo, Japonya
Evet, modern mağazacılık ve buna paralel şekilde gelişen ticari yapının temelleri, Sanayi Devrimi’nden sonra atıldı. Ancak mağazalar, devrimden çok daha önce de vardı! Japonya’nın başkenti Tokyo’daki Mitsukoshi isimli mağaza da modern zamanlardan çok çok uzun zaman önce kurulan mağazalardan biriydi…
Tarihteki en eski mağazalardan olan Mitsukoshi, ilk satışını gerçekleştirdiğinde takvimler 1673’ü gösteriyordu. Kurulduğu dönemde kimono ismi verilen geleneksel Japon kıyafetleri satan mağaza, kurulduktan yalnızca 10 yıl sonra, perakende sektöründe oldukça önemli bir yeniliğin öncüsü olmuştu. 1683 yılında Mitsukoshi firmasının yetkilileri, kapı kapı dolaşarak satış yapmaya çalışmak yerine, müşterilerin ziyaret edeceği ve alışveriş yapabileceği bir mağaza açmanın daha iyi bir fikir olduğuna karar verdiler.
1904 yılında Mitsukoshi, dünyada tanınan ve saygın bir mağaza zinciri haline gelmişti. Tarihteki en eski 5 mağaza listemizin ilk sırasında yer alan Mitsukoshi, günümüze Japonya’nın hem de dünyanın en prestijli ve köklü mağazaları arasında yer alıyor.
2. Kendals, Manchester, İngiltere
Sanayi Devrimi’nin kalbinde, Manchester’da faaliyet göstermeye başlayan Kendals, şehirdeki ilk gerçek mağaza olduğu iddiasına sahip. Mağazanın kuruluş tarihi ise 1836. Ancak markanın ticari faaliyetlerine başlaması 1796 yılına kadar uzanıyor.
3. Le Bon Marché, Paris, Fransa
1838 yılında Fransa’nın başkenti Paris’te küçük ama yenilikçi bir mağaza açıldı: Le Bon Marché. Mağaza, 1852’de Aristide ve Marguerite Boucicaut isimli yatırımcı çift tarafından satın alındı. Paris’in bu butik mağazasını, tarihin ilk modern mağazalarından hatta alışveriş merkezlerinden birine dönüştürecek süreç de böylece başladı.
Boucicaut çifti, satın aldıkları mağazada değişim, geri iade, sabit fiyat politikası ve geniş ürün yelpazesi gibi çok sayıda modern pazarlama stratejisini hayata geçirdi. Üstelik mağazanın bilinirliğini artırmak için de büyük çaba harcadılar. Çiftin yenilikçi pazarlama stratejileri başarılı oldu. Öte yandan mağaza, pek çok farklı ürünün bir arada müşteriye sunulduğu alışveriş modelinin ilk uygulayıcıları arasındaydı. Bu nedenle Le Bon Marché mağazasının tarihin ilk AVM’lerinden biri olduğu rahatlıkla söylenebilir.
4. David Jones, Sidney, Avustralya
Avustralya’nın Sidney kentinde yaşayan ve terzilik yaparak geçimini sağlayan David Jones isimli bir göçmen 1838 yılında küçük bir dükkan açmaya karar verdi. Tarihin en eski ve en önemli markalardan biri haline gelecek olan David Jones mağaza zincirlerinin hikâyesi de bu şekilde başladı…
Sidney’deki mütevazı dükkânlardan biri olarak faaliyetlerini sürdüren David Jones, 19. yüzyılın sonlarında kentin en önde gelen perakendecilerinden biri olmayı başardı. Yıllar içerisinde ürün yelpazesini tekstilden kozmetiğe, aksesuardan ev dekorasyonuna kadar genişleten David Jones, müşterilerine kişiselleştirilmiş bir alışveriş deneyimi sunmayı önceleyen politikasıyla dünya çapında tanınan bir markaya dönüştü.
5. Harrods, Londra, İngiltere
Tarihteki en eski mağazalardan birkaçının Sanayi Devrimi’nin başladığı topraklarda, İngiltere’de olması hiç de şaşırtıcı değil. Bu mağazalardan bazılarının günümüzde lüksün ve zarafetin sembolü haline gelmesine de şaşırmamak gerek. Evet, günümüzün en meşhur mağaza zincirlerinden biri olan Harrods’dan bahsediyoruz…
Harrods, ilk ticari faaliyetleri 1832 yılına kadar uzansa da bir mağaza olarak ilk defa 1849 yılında müşterilerinin karşısına çıktı. Charles Henry Harrod tarafından kurulan bu mağaza, günümüzde lüks ürün ve hizmetlerin sunulduğu, yalnızca metaların değil, bir yaşam tarzının da pazarlandığı ikonik bir yer haline gelmeyi başardı. Öyle ki İngiltere’deki ilk yürüyen merdiven bile 1898 yılında bu mağazanın şubelerinden birinde kullanıma sunulmuştu.
Kaynak: 1
