Suikastlar neredeyse her zaman siyasetle ilgilidir. Bir kişinin öldürülmesi aynı zamanda fikirlerinin veya ilkelerinin ölümüyle de sonuçlanır ve çağdaşlarının kalbini korku salıp tüm dünyayı şok eder. Önde gelen tarihi şahsiyetler öldürüldükten sonra, insanlar suikastların sonuçlarıyla yüzleşmeye çalışırken, içlerinde derin bir arayışa sürüklenirler. Aynı zamanda bu suikastler komplo teorilerine yol açar. İşte tarihi şekillendiren suikastlar.
Tarihi şekillendiren suikastlar denince akla gelen ilk isim Abraham Lincoln oluyor. Amerika’yı İç Savaş boyunca yöneten Lincoln, ülkenin birliğini korudu, köleliği kaldırdı, ekonomiyi modernize etti ve federal hükümeti destekledi. Ancak Abraham Lincoln, Konfederasyon eyaletleri tarafından sevilmiyordu.
Lincoln’ı öldüren John Wilkes Booth, Güney eyaletlerinin intikamını almak isteyen bir Konfederasyon casusuydu. Lincoln, tiyatrodayken yakın mesafeden vuruldu ve ertesi sabah öldü. Lincoln’ün ölümü ABD’nin Kuzeyi ve Güneyi arasındaki ilişkilere zarar verdi. Onun ölümünden sonra Andrew Johnson, Yeniden Yapılanma dönemine başkanlık etti ve Güney eyaletlerine karşı hoşgörülü davrandı.
Çar II. Aleksandr, Rusya genelinde geniş kapsamlı liberal reformları yürürlüğe koyan kişi olarak biliniyordu. Politikaları arasında 1861’de serflerin (Orta çağ Avrupası’nda miras yoluyla kendisine tahsis edilen arazide toprak ağası adına çalışan köylüler) kurtuluşu, bedensel cezanın kaldırılması, özyönetimin teşvik edilmesi ve soyluların bazı tarihi ayrıcalıklarının sona ermesi vardı.
II. Aleksandr yönetimi sırasında birkaç suikast girişiminden kurtuldu. Bunlar esas olarak Rusya’nın otokrasi sistemini devirmek isteyen radikal gruplar (anarşistler ve devrimciler) tarafından yönetiliyordu. II. Aleksandr, Mart 1881’de Narodnaya Volya (Halkın İradesi) adlı bir grup tarafından suikasta uğradı ve böylece devam eden liberalleşme ve reform vaat eden bir dönem son buldu. Halefleri, benzer bir kaderle karşılaşacaklarından endişe ederek çok daha muhafazakar gündemleri yürürlüğe koydular.
3. Arşidük Franz Ferdinand (1914)
Haziran 1914’te Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun varisi Franz Ferdinand, Saraybosna’da Gavilo Princip adlı bir Sırp tarafından öldürüldü. Avusturya-Macaristan’ın Bosna’yı ilhak etmesiyle hüsrana uğrayan Princip, Bosna’yı dış işgal zincirlerinden kurtarmayı amaçlayan Genç Bosna adlı milliyetçi bir örgütün üyesiydi. Bu suikastın, Ağustos 1914’te Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesinin katalizörü olduğuna yaygın olarak inanılıyor.
4. Reinhard Heydrich (1942)
“Demir yürekli adam” lakaplı Heydrich, en önemli Nazilerden ve Holokost’un mimarlarından biriydi. Heydrich’in gaddarlığı nedeniyle pek çok kişi ondan korkuyordu. Ayrıca, Yahudi karşıtı politikalardaki rolünden dolayı birçok kişi ondan nefret etmekteydi.
Tarihi şekillendiren suikastlar arasında bulunan Heydrich suikastı, sürgündeki Çekoslovak hükümetinin emriyle öldürüldü. Arabası bombalandı ve vuruldu. Heydrich’in aldığı yaralardan ölmesi bir hafta sürdü. Hitler, suikastçıları avlamak amacıyla SS’ye Çekoslovakya’dan intikam alma emri verdi. Pek çok kişi Heydrich’in suikastını Nazi döneminde önemli bir dönüm noktası olarak görüyor.
Sivil haklar hareketinin en eski kahramanlarından biri olan Gandhi, Hindistan’ın bağımsızlık arayışının bir parçası olarak İngiliz yönetimine karşı şiddet içermeyen direnişe öncülük etti. 1947’de elde edilen bağımsızlık kampanyasına başarılı bir şekilde yardım eden Gandhi, dikkatini Hindular ve Müslümanlar arasındaki dini şiddeti önlemeye yöneltti.
Ocak 1948’de Gandhi, Hindu milliyetçisi Nathuram Vinayak Godse tarafından öldürüldü. Suikastçı Nathuram Godse, Hindu bir radikaldi. Aynı zamanda Pakistan’a ödeme yaptırılmasında ısrar ederek, Gandhi’nin Hindistan’ı zayıflattığını savunan aşırı uç görüşteki Hindu Mahasabha ile bağlantısı vardı. Gandhi’nin ölümü tüm dünyayı yasa boğdu. Godse yakalandı, yargılandı ve eylemleri nedeniyle ölüme mahkum edildi.
Başkan John F. Kennedy Amerika’nın sevgilisiydi. Genç, çekici ve idealist olan Kennedy, özellikle New Frontier iç politikaları ve anti-Komünist dış politikası nedeniyle ABD’deki birçok kişi tarafından sevgiyle karşılandı. Kennedy, 22 Kasım 1963’te Dallas, Teksas’ta suikasta uğradı. Ölümü herkesi şoke etti.
Kennedy 3 yıldan daha az görev yapmasına rağmen, sürekli olarak Amerikan tarihinin en iyi ve en popüler başkanlarından biri olarak gösterildi. Suikastçı Lee Harvey Oswald tutuklandı, ancak yargılanmadan önce öldürüldü. Birçok kişi bunu daha geniş bir örtbasın belirtisi ve bir komplo işareti olarak gördü.
Tarihi şekillendiren suikastlar arasında yer alan J.F. Kennedy suikastı, Amerika’da büyük bir kültürel etki yarattı. Kennedy’nin halefi Lyndon B. Johnson, Kennedy’nin yönetimi sırasında yürürlükte olan mevzuatın çoğunu kabul etti.
Amerika’daki Sivil Haklar Hareketi’nin lideri olan Martin Luther King, hayatı boyunca çok fazla öfke ve muhalefetle karşılaştı ve düzenli olarak şiddetli tehditler aldı. Anlatılana göre, 1963’te J.F. Kennedy suikastını duyduktan sonra King, karısına kendisinin de suikast sonucu öleceğine inandığını söylemiş.
King, 1968’de Memphis, Tennessee’de bir otel balkonunda vurularak öldürüldü. Katili James Earl Ray, başlangıçta cinayet suçlamasını kabul etti, ancak daha sonra fikrini değiştirdi. King’in ailesi de dahil olmak üzere birçok kişi, suikastın hükümet veya mafya tarafından onu susturmak için planlandığına inanıyor.
Hindistan’daki dini gerilimlerin bir başka kurbanı olan İndira Gandhi, Hindistan’ın 3. başbakanıydı. İndira Gandhi, politik olarak uzlaşmazdı. Doğu Pakistan’daki bağımsızlık hareketini destekledi ve savaşa girerek Bangladeş’in kurulmasına yardım etti.
Hindistan birliklerinin Haziran 1984’te Sihlerin kutsal tapınağı olan Amritsar’daki Altın Tapınak’a (Harimandir) saldırmasıyla karışıklıklar doruğuna çıktı. Bu saldırı sırasında 500’e yakın Sih yaşamını yitirdi. Bu olaydan beş ay sonra İndira Gandhi, başbakanlık konutunun bahçesinde kişisel koruması olan iki Sih’in açtığı yaylım ateşiyle vurularak öldürüldü. İndira Gandhi’nin ölümü, Hindistan’daki Sih topluluklarına karşı uygulanan şiddetle sonuçlandı ve bu misillemenin bir parçası olarak 8.000’den fazla kişinin öldürüldüğü tahmin ediliyor.
9. İzak Rabin (1995)
İzak Rabin, İsrail’in beşinci başbakanıydı. İlk kez 1974’te seçildi, daha sonra 1992’de İsrail-Filistin barış sürecini kucaklayan bir platformda yeniden seçildi. Oslo Barış Anlaşmalarının bir parçası olarak çeşitli tarihi anlaşmalar imzaladı ve 1994’te Nobel Barış Ödülü’nü kazandı.
1995’te Oslo Anlaşmalarına karşı çıkan aşırı sağcı bir kişi tarafından öldürüldü. Pek çok kişi onun ölümünü aynı zamanda onun öngördüğü ve gerçekleştirmek için uğraştığı barışın ölümü olarak görüyor. Bu da onun suikastının, tarihi şekillendiren suikastlar arasında yer almasına neden oluyor.
10. Benazir Butto (2007)
Pakistan’ın ilk kadın başbakanı ve Müslüman çoğunluklu bir ülkede demokratik bir hükümete başkanlık eden ilk kadın olan Benazir Butto, Pakistan’ın en önemli siyasi figürlerinden biriydi. 2007’de bir siyasi mitingde intihar bombasıyla öldürülen Butto’nun ölümü, uluslararası toplumu sarstı. Ancak birçok kişi buna şaşırmadı. Butto, yolsuzluk iddialarıyla sürekli olarak karalanan tartışmalı bir şahsiyetti ve İslamcı köktenciler, onun ününe ve siyasi varlığına karşı çıktılar. Pakistan için çok önemli bir figür olan Butto’nun suikastı, tarihi şekillendiren suikastlar arasında yer aldı.
Adım Caner Cem Martı, 1996 yılında Bartın'da doğdum. 2010 yılında geçirdiğim kaza sonucunda vücudumun %99'u felç kaldı. 2015'ten bu yana bazı cihazlar yardımıyla internet ortamında çalışabiliyorum. İçerik editörlüğü ve sosyal medya uzmanlığı gibi alanlarda tecrübe sahibiyim, ancak asıl uzmanlık alanım SEO uyumlu makale yazmak. Ayrıca front-end tasarımlar yapıyorum. Sinema, spor ve tarih gibi konular çok dikkatimi çekiyor. Özellikle sinema tutkunuyum.
