Google, ülkemizin ilk kadın gök bilimcilerinden Nüzhet Gökdoğan için bir “doodle” hazırladı. Popüler arama motorunun ana sayfasında yer alan ve bugüne özel olarak hazırlanan doodle’da “Nüzhet Gökdoğan’ın 113. yaş günü. Bugünün Doodle’ı, Türkiye’nin ilk kadın gök bilimcilerinden biri olarak tanınan Türk astronom ve matematikçi Nüzhet Gökdoğan’ı anıyor.” ifadeleri kullanıldı. Gelin, bilim tarihimiz için hayli önemli bir isim olan Nüzhet Gökdoğan kimdir, birlikte bakalım.
Popüler arama motoru Google, ülkemizin ilk kadın gök bilimcilerinden Nüzhet Gökdoğan için bir doodle hazırladı. Gökdoğan’ın 113. doğum günü için özel olarak hazırlanan doodle, Nüzhet Gökdoğan kimdir, Nüzhet Gökdoğan çalışmaları nelerdir gibi soruları da popüler hale getirdi
Nüzhet Gökdoğan, 14 Ağustos 1910’da İstanbul’da dünyaya geldi
1928 yılında Erenköy Kız Lisesinden mezun oldu. Matematik ve fizik alanında lisans eğitimi almak için aynı yıl Fransa’ya gitti.
Fransa’ya gittiği ilk yıllarda Fransızca öğrenimi gören Gökdoğan, 1932 yılında Lyon Üniversitesindeki lisans eğitimini tamamladı
1933 yılında Paris Üniversitesinde fizik öğrenimine başlayan Gökdoğan, astronomi ile ilgili çalışmalarına da bu dönemde ağırlık verdi. 1933-34 yıllarında dünyanın en önemli astronomi merkezleri arasında gösterilen Paris Gözlemevinde çalıştı.
Yurt dışındaki eğitimini tamamladıktan sonra Türkiye’ye döndü. 1936 yılında İstanbul Teknik Üniversitesine atandı ve kurumdaki ilk kadın akademisyen olarak tarihe geçti
1937 yılında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesindeki doktora tezini tamamladı. “Contributions aux Recherches sur l’existence d’une Matière Obscure Interstellaire Homogène Autourdu Soleil” isimli tezi, fakülte kayıtlarındaki “bir numaralı tez” olma özelliği taşıyor.
1940 yılında astronomi kürsüsündeki ilk kadın doçent ünvanının sahibi oldu. İstanbul Üniversitesinde bir gözlemevi kurulmasına öncülük etti, bu alandaki kıymetli kaynakları Türkçeye kazandırdı
Türkiye’deki astronomi çalışmalarının temellerini atan isimlerden bir olan Gökdoğan, 1948 yılında profesör ünvanının sahibi oldu
1948 ve 1949 yıllarında faaliyetlerine başlayan Türk Matematik Derneğinin ve Türk Kadınlar Derneğinin kurucuları arasında yer aldı. 1954 yılında bir grup bilim insanı ile birlikte kurduğu Türk Astronomi Derneğinin başkanlığını üstlendi
Bilimsel çalışmalarını sürdürmek üzere 1950’li yılların başında Amerika Birleşik Devletleri’ne yerleşti. Burada önemli gözlemevlerinde çalışma fırsatı yakaladı
1954 yılında yurda döndü ve İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığına atandı. Böylece daha önce bilim alanındaki pek çok ilkin altında imzası bulunan Gökdoğan, Türkiye’nin ilk kadın dekanı olarak tarihe geçti
İki yıl boyunca dekanlık görevini yürüttü. 1958 yılında ayrıldığı bu göreve 1978 yılında geri döndü. Bununla birlikte 1958 yılında başladığı astronomi kürsüsü başkanlığına 22 yıl boyunca devam etti
Nüzhet Gökdoğan yaptığı çalışmalar ile bilim tarihimizdeki en önemli isimlerinden biri olmayı başardı. Çok sayıda yabancı kurum ve kuruluşla ortak araştırmalar gerçekleştiren Gökdoğan, ülkemizdeki astronomi çalışmalarının gelişmesine büyük katkı sağladı
Ülkemizin ilk kadın gök bilimcilerinden biri olan ve ilk kadın dekanımız olarak tarihe geçen Gökdoğan, 1980 yılında emekli oldu
24 Nisan 2003 tarihinde, 92 yaşındayken hayatının kaybetti.
Kaynak: 1