9. yüzyılda ortadan kaybolan Maya medeniyetinin oldukça karmaşık ve kendine özgü bir inanç sistemi vardı. Mayalar, evrenin yer altı (xibalba), dünya (kab) ve gökyüzü (kan) olmak üzere 3 parçadan meydana geldiğini düşünüyorlardı. Öte yandan, yaşamın bütün alanlarıyla ilgili çok sayıda tanrıya inanıyorlardı. Mayaların inanç sisteminde, 200’den fazla tanrı olduğu tahmin ediliyor. Fakat bu tanrıların tamamı hakkında yeterli bilgimiz yok. Ancak bazı Maya tanrıları hakkında günümüze ulaşan çeşitli bilgiler var. Bu içeriğimizde, Maya medeniyetindeki en önemli 7 tanrıyı sizler için listeledik…
1. Itzamna
Itzamna, Mayaların gece ve gündüz tanrısıydı. İnsanlara karşı oldukça nazik ve koruyucu olduğuna inanılıyordu. Ayrıca insanlara tarımı ve takvim kullanmayı öğreten tanrıydı. Itzamna, nazik ve bilge karakteri sebebiyle gülümseyen bir yaşlı adam şeklinde tasvir ediliyordu…
2. Chaac
Mayaların yağmur tanrısı Chaac Meksika’nın Yucatan bölgesinde oldukça popülerdi. Bölgedeki Maya yerleşimlerinde çok sayıda Chaac tasviri bulunuyordu. Chaac, bu tasvirlere göre, sürüngenlerdekine benzer pulları olan, sivri dişli ve uzun burunlu bir tanrıydı.
Chaac’ın, elindeki baltayla gökyüzüne vurduğu ve bu sayede şimşek çaktırıp yağmur yağdırdığına inanılıyordu. Öte yandan, Mayalar Chaac’ı öfke ve gazap ile ilişkilendiriyorlardı. Bu sebeple Chaac’ın görünüşü, özellikle savaş dönemlerinde krallar tarafından taklit ediliyordu.
3. Kukulkan
Mayalar, Kukulkan’ın tüylü veya kanatlı bir yılan olduğuna inanıyorlardı. Ayrıca Maya tanrıları içerisinde en çok tapınılan tanrılardan biriydi. Bu sebeple pek çok Maya tapınağında heykelleri ve tasvirleri bulunuyordu.
Günümüzde, Mayaların Kukulkan’ı tam olarak neyle ilişkilendirdiği bilinmiyor. Fakat yine de bazı teoriler var. En fazla kabul gören teorilerden biri, Kukulkan’ın tüyleri veya kanatları sayesinde uçabildiğini, bu sebeple gökyüzü ile ilişki bir tanrı olduğunu öne sürüyor. Başka bir teori ise Kukulkan’ın, insana yazı yazma yetisini bahşeden tanrı olduğunu iddia ediyor…
4. Yum Kaax
Maya tanrıları arasında oldukça önemli bir yeri olan Yum Kaax, mısır tanrısı olarak da anılıyordu. Öte yandan, bitkilerin ve hayvanların da tanrısıydı. Özellikle avcılar arasında bir hayli seviliyordu. İnanışa göre, avcılar avlanmadan önce Yum Kaax’dan izin almak zorundaydı. Böylece Yum Kaax, avcıların oklarını yönlendiriyor ve avın başarılı geçmesini sağlıyordu. Mayalı çiftçiler ise Yum Kaax’a yılın ilk hasadını sunuyorlardı…
5. Ix Chel
Ix Chel, ayın, aşkın, gebeliğin ve tıbbın tanrıçasıydı. Pek çok özellik atfedilen bu tanrıça genç veya yaşlı bir kadın olarak tasvir ediliyordu. Çocuk sahibi olmak isteyen Maya kadınları, günümüzde Cozumel Adası’nda bulunan Ix Chel tapınağını ziyaret ediyorlardı. Ayrıca bazı İspanyol belgelerinde, evlenmemiş genç kadınların Ix Chel’e kurban edildiğine dair kayıtlar bulunuyor!
6. Cizin
Maya dilinde, “kokuşmuş kişi” anlamına gelen Cizin aynı zamanda depremlerin ve yer altı dünyasının hükümdarıydı. Zaman zaman korkunç bir yaratık veya sigara içen bir iskelet olarak da tasvir ediliyordu. Bu korkunç tanrının en belirgin özelliği ise “ölüm tasması” adı verilen bedensiz gözlere sahip olmasıydı.
7. Hunab Ku
Hunab Ku, en güçlü ve “şüpheli” Maya tanrılarından birisiydi. Bir Maya tanrısından daha çok, Hristiyan inancındaki tek tanrıyı andırıyordu. Çünkü Mayalardaki çok tanrılı inanç sistemine uygun özelliklere sahip değildi. Bu sebeple erken dönem Maya medeniyetinde böyle bir tanrının yer alıp almadığı belirsizdir. Hunab Ku’nun Maya tanrıları arasına, İspanyol misyonerler tarafından tek tanrı inancını yaygın hale getirebilmek için dâhil edildiği düşünülüyor.
Kaynak: 1
