Tıpkı toprağın altındaki kalıntılar gibi su altı da insanlığın geçmişe dair izler taşır. Bu nedenle batık gemiler su altı arkeologları için oldukça önemlidir. Örneğin Mary Rose gemisinin bulunmasının ardından denizcilik, savaş ve 16. yüzyıldaki yaşam hakkında birçok bilgi elde edildi. Birleşmiş Milletler, okyanus, deniz ve göllerde üç milyondan fazla batık olduğunu tahmin ediyor. Bunların bir kısmı incelense de birçok gemi batığı hala keşfedilmeyi bekliyor. İşte yıllardır yerleri tespit edilemeyen 5 ünlü batık gemi…
1. Santa Maria
Batık gemiler dendiğinde su altı arkeologlarının aklına ilk gelen gemilerden biri Santa Maria. Kristof Kolomb, Amerika’ya yaptığı ilk yolculuğunda Nina, Pinta ve Santa Maria isimli üç ünlü gemiyle yelken açmıştı. Ancak bu gemilerden sadece ikisi İspanya’ya geri dönebildi. 1492 yılının Noel arifesinde Santa Maria’yı yönetmekle görevlendirilen kaptan, dümeni deneyimsiz bir kamara çalışanına bıraktı. O da gemiyi, günümüzde Haiti yakınlarındaki bir mercan kayalığına sürdü. Mürettebat, yerlilerin yardımıyla gemideki yükleri boşaltmayı başardı. Ancak Santa Maria ertesi gün battı. Geminin tam olarak nerede battığı bilinmiyor. Barry Clifford, 2014 yılında Kolomb’un günlüklerinden gelen bilgileri kullanarak Santa Maria’yı bulduğunu iddia etti. Fakat daha sonra UNESCO uzmanları, söz konusu geminin 18. yüzyılda batan başka bir gemi olduğunu ortaya çıkardı.
2. HMS Endeavour
HMS Endeavour, Avustralya’nın doğu kıyısını ziyaret eden ve Yeni Zelanda’nın çevresini dolaşan ilk Avrupa gemisi. Fakat geminin asıl ünü Kaptan James Cook’u keşif yolculuğunda taşımasından geliyor. Endeavour, Avustralya yolculuğundan Avrupa’ya döndükten sadece birkaç yıl sonra ismi bilinmeyen bir kişiye satıldı. Satış işleminin ardından geminin ismi Lord Sandwich olarak değiştirildi. 1778 yılında gemi Newport Limanı’nda demirliyken, yaklaşan bir Fransız filosuna karşı abluka oluşturmak için kasıtlı olarak batırıldı. Bugünlerde geminin çürüyen kalıntıları Rhode Island Deniz Arkeolojisi Projesi ve Avustralya Ulusal Denizcilik Müzesi tarafından aranıyor.
3. Griffin
Büyük göllere yolculuğa çıkan ilk yelkenli olan Griffin (Le Griffon), Fransız kaşif Sieur de La Salle tarafından inşa edilen üç direkli bir gemiydi. La Salle, Griffin’i Niagara Nehri’ni gezmek, Huron, Erie ve Michigan Gölü’nü keşfetmek için kullanmıştı. Fakat 1619 yılında altı mürettebatıyla Green Bay’den yola çıktıktan sonra kayboldu. Geminin bir fırtınada batmış olduğu düşünülse de gerçek kaderi bir sır olarak kalmaya devam ediyor. Birçok araştırmacı geminin izini sürmek için çalışmalar gerçekleştiriyor. 2014 yılında Michigan Gölü’nde bir enkaz bulunsa da araştırmalar bulunan geminin 20. yüzyılda battığını ortaya çıkardı.
4. Shackleton’s Endurance
1914 yılında Ernest Shackleton, Güney Kutbu seferi için İngiltere’den yola çıktı. İrlanda doğumlu kaşif, Antarktika’nın ilk kara geçiş yolunu yapmayı umuyordu. Ancak kıtaya ayak basmadan önce gemisi Endurance, Weddell Denizi’nde buz yığını içinde kapana kısıldı. Geminin yaklaşık 10 ay sonra basınç nedeniyle çatlayıp gövdesinin sulara gömüldüğü tahmin ediliyor. Geminin şimdi bir buz tabakasının altında yaklaşık 3000 metre derinlikte olduğu düşünülüyor. Bugüne kadar birçok araştırmacı batık gemiyi keşfetmek istediğini açıkladı. Ancak henüz hiçbir gemi keşif için Antarktika seferine çıkmadı.
5. Bonhomme Richard
Batık gemiler listesinin sonunda Bonhomme Richard gemisi var. Bir Fransız savaş gemisi olan Bonhomme Richard, Kaptan John Paul Jones’un komutasında 1779 yılında denize açıldı. Jones sadece birkaç hafta içinde 16 İngiliz gemisini ele geçirmeyi başardı. Hatta 23 Eylül’de İngiltere’nin kuzeydoğu kıyılarındaki şiddetli bir savaşta ünlü HMS Serapis’e karşı meydan okudu. Birkaç saatlik çarpışmanın ardından Serapis’i de ele geçiren Kaptan Jones kısa bir süre sonra gemisinin su aldığını fark etti. Mürettebat 36 saat boyunca gemiyi ayakta tutmak için mücadele etse de sonra isteksizce Bonhomme Richard’ı terk etmek zorunda kaldı ve gemi Kuzey Denizi’nin dalgalı sularına gömüldü. O günden beri profesyonel kurtarma şirketlerinden İngiliz yerlilerine, ABD donanmasından ünlü yazar Clive Cussler’a kadar herkes gemiyi bulmak istedi. Ancak Bonhomme Richard’ın enkazına bugüne kadar ulaşan olmadı.
Kaynak: 1
