Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde başlayan corona virüsü salgını tüm dünyaya yayıldı. Türkiye de Mart ayından bu yana salgınla mücadele veriyor. Ancak dünya salgınla mücadele ederken bir yandan da dilden dile yayılan yanlış bilgilerle savaşıyor. Özellikle sosyal medyada var olan bilgi kiriliği salgını çok daha farklı bir boyuta taşıyor. İndofemi terimi ise yanlış bilgi veya haberlerin yayılmasının, toplumda korku ve paniğe yol açarak, esas salgının yönetimini zorlaştırması olarak ifade ediliyor. Peki daha geniş kapsamıyla indofemi nedir?
Corona virüsü ortaya çıktığından beri hem bu salgınla hem de ortaya çıkışı ile ilgili farklı iddialar ve teoriler ortaya atıldı
Corona virüsüyle ilgili doğru bilinen pek çok yanlış bulunuyordu. Bu bilgiler insanların paniğe kapılmasına ve ve salgın sürecinin doğru yönetilememesine neden oluyor
Özellikle sosyal medya aracılığıyla geniş kitlelere yayılan yanlış bilgiler, doğru bilgilerin de arka planda kalmasına neden oluyor. Bu şekilde de pandemi süreci istenildiği şekilde yönetilemiyor
Bu durum ise indofemi olarak adlandırılıyor. Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2 Şubat 2020’de ortaya atılan bu kavramın tam tanımı ise şöyle;
İnsanların ihtiyacı olduğunda güvenilir ve geçerli kaynakları bulmada zorluk yaşamasına neden olan -bazıları doğru bazıları değil- bilgi fazlalığı.
Uzmanlara göre yanlış bilgi, corona virüsten daha hızlı yayılarak insanların hayatını tehlikeye atıyor. Çünkü bu bilgilere inanan insanlar yanlış önlemler alıyor ve kendilerine fiziksel olarak zarar verebiliyorlar
Bu durum yalnızca Türkiye’ye özgü değil. İndofemi dünyanın her yerinde yaşanan bir sorun. Oxford Üniversitesi İnternet Enstitüsü’nün Reuters Enstitüsü ile ortaklaşa yürüttüğü bir çalışmada da bu durum gözlendi
Çalışmaya göre 1 Ocak – 31 Mart tarihleri arasında 225 “kuşkulu” haber incelendi. Bunlar içerisinde ise yalan ve sahte içerik paylaşımının yüzde 20’sinin tanınmış kişiler tarafından yapıldığı ortaya çıktı.
Yanlış bilgilendirmelere yalnızca sosyal medyada değil, ana akım medyada da rastalanabiliyor. Gazeteler ve televizyon kanalları da zaman zaman yanlış bilgilendirme yapabiliyor
Peki indofemi nasıl kontrol edilir? İndofeminin önüne geçmek için neler yapabiliriz?
– Öncelikle doğruluğu teyit dilmeyen herhangi bir bilgiyi paylaşmamak gerekiyor
– Corona virüsü salgını süresince en doğru bilgilere Dünya Sağlık Örgütü’nün sitesi üzerinden ulaşılabileceği biliniyor
– Bilgi kirliliği ile mücadele içinse STK’larla iş birliği yapılabilir
– İçerisinde kötü söz (hakaret, küfür, kin ve nefret söylemi, vb.) olan içeriklerle ilgili bir paylaşım yapmadan önce hukuki sonuçlarını bilmek gerekiyor
– İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde, pek çok kişi duygusal olarak zor günler geçiriyor. Bu nedenle de özellikle bilgi paylaşımı konusunda daha özenli davranmak şart
Kaynak: 1
