ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » 3 Kanunla Devrimi Derinleştiren Kutlu Gün 3 Mart 1924

3 Kanunla Devrimi Derinleştiren Kutlu Gün 3 Mart 1924

Gökhan Bitiren Yazar: Gökhan Bitiren
3 Mart 2019
Kategori: Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Cumhuriyet’in ilanı, Mustafa Kemal’in kafasındaki çağdaş devlet ve modern toplum yapısı için ilk aşamayı ifade ediyordu. Bugün bile baktığımızda hak verdiğimiz Ulu Önder, ilerlemeyi sürekli kılma anlayışıyla bir dizi eyleme girişmiş ve böylece büyük devrimin amacına uygun bir ruha sahip olduğunu göstermiştir. Toplumun her alanına etki edecek yenilikçi anlayışla şekillenen bu aksiyonlar, genç Cumhuriyet’in gelişimi için birer evreyi temsil etmekteydi. Ancak bu aşamaların sağlıklı bir şekilde kabul görülmesini sağlayacak bazı önemli yazısız kurallar, şartlar olduğunu gören Mustafa Kemal her evreyi hassasiyetle gözlemlemiş  ve en üst düzey faydayı sağlayacak sonuçlar için ince eleyip sık dokumuştur.

Devrimin basamaklarını simgeleyen aşamalar “olmazsa olmaz” niteliğine sahip olan üçünün bugün yıl dönümü. Halifeliğin kaldırılması, Tevhid-i Tedrisat Kanunu, ile Diyanet İşleri Başkanlığı 95 yaşında bugün. TBMM tarafından yasalaştırılan ve Türkiye’nin aydın geleceği için “mutlak” atılması gerektiği gözüken bu adımlara dair detayları biliyor muyuz?

Halifeliğin kaldırılması

Emperyalist amaçlarla birbirlerine üstünlük kurmak isteyen malum Avrupa devletleri kıran kırana bir yarışın içinde ne yapacaklarını gayet iyi biliyorlardı.

Osmanlı Devleti ile ilişkilerini kah sıkı da tutsa, kah küçük bir çocuk gibi tavırlı da olsa, İslamiyet’in etkin olduğu yerlerde devlet yöneticilerini ve dolayısıyla halifelik makamından dolayı dönemin padişahlarını araç olarak kullanma niyetindeydiler. “Kullandılar mı?” sorusuna cevabı tarih verdiği için cevaplamadan geçtiğimiz bu aşamada, makamın kaldırılmasına dair birkaç detay paylaşalım.

Bir garip haller

Saltanatın, Balkan Savaşı ve Birinci Dünya Savaşı’ndaki basiretsizliğin bardağı taşıran son damlalar olmasıyla kaldırılması itirazı gerektirecek bir sebep değildi. Uygun bir zamanlamayla bu makama son verildi ve modernleşmek isteyen ülkenin tek yetkili makamı Türkiye Büyük Millet Meclisi oldu. Saltanat makamının kaldırıldığı 1 Kasım 1922 tarihinde padişahların diğer bir unvanı olan hilafet de ayrı bünyeye büründürüldü. “Zamanlama” olgusuna önem veren Mustafa Kemal, bu makamın yok edilmesini ertelemeyi uygun buldu. Ta ki 3 Mart 1924 tarihine dek.

Yaklaşık üç buçuk yıl boyunca halifelik taslayan Abdülmecit, kendisine çizilen sınırları birden fazla kez aştığında kendi ayağına sıktığının farkında değildi. Çünkü TBMM’nin eline koz veriyor ve makamındayken yaptıklarının topluma, devlet yapılanmasına zarar verdiğini görmüyordu.

Olanlar oldu ve TBMM’ye getirilen bir kanun teklifiyle hilafet son buldu. Abdülmecit ile akrabaları ve destekçilerinin bir kısmı yurt dışının yolunu tuttu.

Tevhid-i Tedrisat ve öğretimde bağımsızlık

Okul hayatı boyunca gördüğümüz klasik bilgilerde olduğu gibi “öğretimde birlik” anlamını taşıyan bu kanunun ülke tarihinde oldukça önemli bir yeri var.

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde iç işleri kapısı açık ev  misali önüne gelenin girip çıktığı ve şeffaflıktan ziyade isteyenin istediği gibi müdahale etmesini kolaylaştıran bir yapıya müsaitti. Avrupalı devletler devletin bünyesinin kontrol şansı olmayan okullarda farklı planlarını uygulamaya koymuş fakat ne hikmetse buna dair bir önlem alınamamıştı. Öğretimin tek elden yürütülmesini milliyetçilik kapsamında önemli görenleri attığı adımla bir “makus talih” daha yenilecekti.  Cumhuriyet’in ilanından önce de öğretimde birlik sağlanmasını şart koşan Mustafa Kemal ve arkadaşlarının gayretiyle bu konudaki tasarı meclise sunulur. Ezici bir çoğunlukla kabul edilen Tevhid-i Tedrisat, çağdaşlaşmanın bir diğer “mutlak” adımını oluşturuyordu.

Diyanet İşleri Başkanlığı

Toplumun din konusundaki hassasiyetlerin göz ardı edilemeyeceği gerçeği karşısında, çağın gereksinimlerini karşılamaktan uzak bir görüntü sergileyen  Şer’iye ve Evkaf Vekâletinin kaldırılması gerekiyordu. Aynı gün (3 Mart) bir başka kanun teklifi ile bu kurum tarihe gömülürken, din olgusunu çağdaş seviyeye daha kolay yükseltmek için Diyanet İşleri Başkanlığı kurulmuştu.

Dinin Araplaştırılması kabul edilmedi

Bu kurum sayesinde “dinin vicdanlarda” yaşatılması için gereken özgürlük alanının açılması hedeflenmişti.

Kurumun başkanlığına da, Mustafa Kemal ve arkadaşları hakkında fetva vererek idam edilmesi gerekliliğini vurgulayan Şeyhülislam Dürrizade Abdullah Beyfendi’nin karşısında durup, aksi yönde fetva yayımlayan Rıfat Börekçi getirilmişti.

 

Paylaş153TweetleGönder
Gökhan Bitiren

Gökhan Bitiren

Yaklaşık 8 yıl boyunca çeşitli dijital reklam ajanslarının bünyesinde pek çok markanın projelerinde metin yazarlığı yapmamın yanı sıra hala akademik öğretim danışmanlığı ve iletişim danışmanlığı alanlarında hizmet veriyorum. İstanbul Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümünün "okulu uzatan kıdemli öğrencilerinden biri" olarak; 2016 yılındaki mezuniyetimi takiben yeniden metin yazarlığı, eğitmenlik gibi görevlerinde bulunmaya başladım. Bununla birlikte 2017 yılında Nayn.co internet haber sitesinde baş editörlük görevini üstlendim. 2019 Şubat itibariyle, Listelist.com’da okuyucularımızın keyif almasını, yeni bilgiler edinmesini umduğum tarihi ve güncel içerikli yazılar üretme gayretinde olan bir editörüm. Bu bağlamda sıklıkla tarihi ve güncel konularla birlikte bilimsel araştırmalara yönelik içerikleri, kağıtlarım kalemim ve klavyemin ortaklığında beğeninize sunuyorum.

İleri
Merkür Retrosu Etkileriyle 4 – 10 Mart Haftalık Burç Yorumları

Merkür Retrosu Etkileriyle 4 - 10 Mart Haftalık Burç Yorumları

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Merkür Retrosu Kapıda: 14-20 Temmuz Haftalık Burç Yorumları
Astroloji

Merkür Retrosu Kapıda: 14-20 Temmuz Haftalık Burç Yorumları

Bir Tawil: Hiçbir Ülkenin Sahiplenmek İstemediği Mısır Ve Sudan Arasındaki Toprak Parçası
Seyahat

Bir Tawil: Hiçbir Ülkenin Sahiplenmek İstemediği Mısır Ve Sudan Arasındaki Toprak Parçası

Ünlü Yönetmen Darren Aronofsky’nin Vakit Kaybetmeden İzlemeniz Gereken 9 Filmi
Film

Ünlü Yönetmen Darren Aronofsky’nin Vakit Kaybetmeden İzlemeniz Gereken 9 Filmi

Penisin Kötü Kokmasına Neden Olabilecek 7 Şey Ve Tedavi Yöntemleri
Sağlıklı Yaşam

Penisin Kötü Kokmasına Neden Olabilecek 7 Şey Ve Tedavi Yöntemleri

Pierdante Piccioni: Trafik Kazası Yaptıktan Sonra Çok Farklı Bir Dünyaya Uyanan Adam
Yaşam

Pierdante Piccioni: Trafik Kazası Yaptıktan Sonra Çok Farklı Bir Dünyaya Uyanan Adam

Mata Hari: Yüzlerce Erkeği Kendisine Aşık Eden Tarihin En Ünlü Kadın Casusu
Tarih

Mata Hari: Yüzlerce Erkeği Kendisine Aşık Eden Tarihin En Ünlü Kadın Casusu

Duygusal Zekası Yüksek İnsanların İlişkilerde Asla Yapmadığı 9 Şey
Yaşam

Duygusal Zekası Yüksek İnsanların İlişkilerde Asla Yapmadığı 9 Şey

Diyetisyenlere Göre Protein İçeriği En Yüksek 10 Kuruyemiş ve Tohum
Yeme - İçme

Diyetisyenlere Göre Protein İçeriği En Yüksek 10 Kuruyemiş ve Tohum

Uzay Mekiği Patlamasından Cinayetlere: Televizyon Ekranlarında Canlı Olarak Yayınlanan En Korkunç 20 An
Tarih

Uzay Mekiği Patlamasından Cinayetlere: Televizyon Ekranlarında Canlı Olarak Yayınlanan En Korkunç 20 An

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Bir Döneme Damga Vurdular! Yeşilçam Filmlerinde Kötü Karakterlere Hayat Veren 16 Jön
Sinema

Bir Döneme Damga Vurdular! Yeşilçam Filmlerinde Kötü Karakterlere Hayat Veren 16 Jön

Araştırma: Bilim İnsanlarına Göre Dokunduktan Sonra Hemen Ellerinizi Yıkamanız Gereken 10 Şey
Sağlıklı Yaşam

Araştırma: Bilim İnsanlarına Göre Dokunduktan Sonra Hemen Ellerinizi Yıkamanız Gereken 10 Şey

Mısır Piramitleri Yapılırken Mamutlar Yaşıyordu! Aynı Anda Gerçekleştiğine İnanamayacağınız 10 Tarihi Olay
Tarih

Mısır Piramitleri Yapılırken Mamutlar Yaşıyordu! Aynı Anda Gerçekleştiğine İnanamayacağınız 10 Tarihi Olay

Notre Dame’dan Kolezyum’a: Dünyanın En Ünlü Yapıları Kaç Yılda Tamamlandı?
Seyahat

Notre Dame’dan Kolezyum’a: Dünyanın En Ünlü Yapıları Kaç Yılda Tamamlandı?

Veni, Vidi, Vici: Caesar’ın Ünlü Sözünün Arkasındaki İlginç Hikaye
Tarih

Veni, Vidi, Vici: Caesar’ın Ünlü Sözünün Arkasındaki İlginç Hikaye

Formunu Korumak İsteyenlerin Gözdesi: Elma Sirkesi Kilo Vermeye Yardımcı Olur Mu?
Sağlıklı Yaşam

Formunu Korumak İsteyenlerin Gözdesi: Elma Sirkesi Kilo Vermeye Yardımcı Olur Mu?

Karagül: Dünyada Sadece Şanlıurfa’nın Halfeti İlçesinde Yetişen Çiçek
Ekoloji

Karagül: Dünyada Sadece Şanlıurfa’nın Halfeti İlçesinde Yetişen Çiçek

İnternetsiz Kullanılabilen Mesajlaşma Uygulaması Bitchat Nedir, Ne İşe Yarar?
Teknoloji - Bilim

İnternetsiz Kullanılabilen Mesajlaşma Uygulaması Bitchat Nedir, Ne İşe Yarar?

X’te Ortalık Karıştı! Grok’a Soruşturma Açılmasının Ardından Gelen Sosyal Medya Tepkileri
Gündem

X’te Ortalık Karıştı! Grok’a Soruşturma Açılmasının Ardından Gelen Sosyal Medya Tepkileri

Antioksidan Deposu! Her Gün Çilek Yediğinizde Vücudunuzda Neler Olur?
Sağlıklı Yaşam

Antioksidan Deposu! Her Gün Çilek Yediğinizde Vücudunuzda Neler Olur?

Duygusal Göndermelerden Vergi Sistemi Eleştirilerine: The Beatles Şarkılarındaki Tarihsel Referanslar
Müzik

Duygusal Göndermelerden Vergi Sistemi Eleştirilerine: The Beatles Şarkılarındaki Tarihsel Referanslar

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Merkür Retrosu Kapıda: 14-20 Temmuz Haftalık Burç Yorumları
Astroloji

Merkür Retrosu Kapıda: 14-20 Temmuz Haftalık Burç Yorumları

13 Temmuz 2025
Bir Tawil: Hiçbir Ülkenin Sahiplenmek İstemediği Mısır Ve Sudan Arasındaki Toprak Parçası
Seyahat

Bir Tawil: Hiçbir Ülkenin Sahiplenmek İstemediği Mısır Ve Sudan Arasındaki Toprak Parçası

13 Temmuz 2025
Ünlü Yönetmen Darren Aronofsky’nin Vakit Kaybetmeden İzlemeniz Gereken 9 Filmi
Film

Ünlü Yönetmen Darren Aronofsky’nin Vakit Kaybetmeden İzlemeniz Gereken 9 Filmi

13 Temmuz 2025
Penisin Kötü Kokmasına Neden Olabilecek 7 Şey Ve Tedavi Yöntemleri
Sağlıklı Yaşam

Penisin Kötü Kokmasına Neden Olabilecek 7 Şey Ve Tedavi Yöntemleri

13 Temmuz 2025
Pierdante Piccioni: Trafik Kazası Yaptıktan Sonra Çok Farklı Bir Dünyaya Uyanan Adam
Yaşam

Pierdante Piccioni: Trafik Kazası Yaptıktan Sonra Çok Farklı Bir Dünyaya Uyanan Adam

12 Temmuz 2025
Mata Hari: Yüzlerce Erkeği Kendisine Aşık Eden Tarihin En Ünlü Kadın Casusu
Tarih

Mata Hari: Yüzlerce Erkeği Kendisine Aşık Eden Tarihin En Ünlü Kadın Casusu

12 Temmuz 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu