Son zamanlarda sosyal medyada vakit geçirdiyseniz gaslighting kavramıyla karşılaşmış olabilirsiniz. Psikolojik bir manipülasyon çeşidi olan gaslighting, günümüz ilişkilerini etkisi altına almış gibi görünüyor. Peki partneriniz, aileniz ya da arkadaşlarınız tarafından gaslighting’e uğruyorsanız bunu nasıl anlarsınız? Bu sorunun cevabını sizler için araştırdık ve yazdık. İşte yakınlarınız tarafından gaslighting’e maruz kaldığınızı gösteren işaretler…
Gaslighting nedir?
Gaslighting henüz Türkçe de karşılık bulamamış bir kavram. Gaslighting uygulayan taraf, karşı tarafın gerçeklik algısını yavaş yavaş bozarak onu psikolojik olarak manipüle eder. Yani hemen hemen hepimizin hayatının bir döneminde karşılaştığı bir süreç. Gaslighting ile ilgili daha fazla bilgi almak için bu içeriğimize göz atabilirsiniz 👇🏻
Gerçeklik Algısını Yok Eden Sinsi Psikopatlık: Gaslighting ve Kurtulmanın Yolları
Bir ilişkide gaslighting yaşanıp yaşanmadığını nasıl anlarsınız
Bir zorba ya da bir tacizcinin hedefini yanlış yönlendirmesi, yanlış bir anlatı oluşturması ve kurbanlarının gerçeklik algılarını yıpratması, gaslighting’in karakteristik özellikleridir. Örneğin karşı taraf size şu cümleleri kurabilir “Fazla hassassın”, “Sen delisin”, “Böyle bir şey hiç yaşanmadı” ya da “Aşırı tepki veriyorsun”. Bu cümleler karşı tarafın kafasını karıştırarak yaşanan sorunlar için kendisini suçlamasına neden olabilir. Takdir edersiniz bu durum, duygularınızla başa çıkmak için sağlıklı bir yol değildir.
Elbette bu cümleleri duymak direkt olarak gaslighting yaşadığınız anlamına gelmez. Ancak bu tekrarlanan bir hal alırsa ve bir kalıba dönüşürse bu durum gaslighting işareti olabilir. Gaslighting, tamamen kontrol ve duygusal istismar ile ilgilidir.
Bir ilişkide gaslighting’e uğradığınızı düşünüyorsanız bir gerçeklik testi yapmayı deneyebilirsiniz. Yaşanan bir olay üzerine düşüncelerinizi yazın ve yazdığınız bu düşünceleri bir arkadaşınızla ya da terapistle paylaşarak fikirlerini alın.
Gaslighting uygulayan ebeveynler
Çoğumuz ebeveynlerimizin bizim için en iyisini istediklerine inanmayı isteriz. Haliyle bize zarar veren davranışlarını gözden kaçırabiliriz. Ebeveynleriniz, bu davranışı bilinçli bir şekilde yapmıyor olabilir. Ancak bu durum size zarar vermediği anlamına gelmez.
Ebeveynleriniz, sizi alternatif bir gerçekliğe ikna etmeye çalışabilir. Bu durum kendinizi kötü hissetmenize neden olur. Destekleyici olmaktan ziyade size başarısız hissettirirler. Böyle bir olay deneyimlediyseniz bir sınır çizmenin vakti gelmiş demektir. Belirli kelimeler ve davranışların etrafına bir sınır çizin, bunu yaparken konuya saygıyla yaklaşmaya çalışın. Ebeveynleriniz değişmemekte ısrarcıysa mesafe almak da iyi bir fikir olabilir.
Peki ya arkadaşlarınız?
Bir arkadaşınızın size gaslighting uygulaması gerçekten can sıkıcı olabilir. Örneğin sizi etkinliklere davet etmeseler de kendi ihtiyaçları hakkında konuşmak için ararlar. Siz bir şey paylaşmak istediğinizde de bunu reddederler.
Bu eylemler, hislerinizden ve gerçekliğinizden şüphe duymanız için yapılabilir. Algılarınızı sorgulamaya başlayabilirsiniz. Sorunu gündeme getirmek istediğinizde ise bu konuyu konuşmayı reddederler. Günün sonunda kendinizi hassas olmakla ve olayları büyütmekle suçlarsınız. Bir arkadaş yargılanmadan kendinizi açabileceğiniz kişidir. Bu tarz davranışlarda bulunan arkadaşlar ruhsal sağlığınıza zarar verebilir.
İş yerinden örnekler 👇🏻
Elbette gaslighting’e uğrayabileceğiniz tek yer yakın ilişkileriniz değil, zira iş hayatınız da tehlike altında. İşteki performansınız hakkında sürekli olumsuz eleştirilerde bulunan, iş arkadaşlarınız hakkında dedikodular yayan ya da sizi işle ilgili etkinliklere/toplantılara davet etmeyen kişiler de gerçeklik algınızı sorgulamanıza neden olabilir.
Bunun gaslighting olup olmadığını anlamanın en etkili yolu kendi çalışmalarınızı takip etmektir. Destek almaktan çekinmeyin ve kişisel bakımınıza odaklanın. Kasıtlı yapılmıyor bile olsa zararlı davranışları mazur görmeniz gerekmiyor. Başka birinin fikrinin gerçekliğinizi tanımlamasına izin vermeyin ve kendi gerçekliğinize sadık kalın!
Kaynak: 1
