Araştırmacı yazar İlber Ortaylı bugüne dek yaşamış en önemli Türk Tarihi profesörlerinden biri. Kırımlı Tatar bir ailenin çocuğu olan ünlü profesör, bugüne dek yürüttüğü araştırmalar ve yazdığı eserlerle tarihimize ışık tutuyor. Cumhuriyet tarihinin en önemli tarihçilerinin başında gelen Halil İnalcık’ın da öğrencisidir. İlber Ortaylı entelektüel kişiliği ile hemen her yaştan sıkı bir hayran kitlesine ve okuyucuya sahiptir. Uzun ve kapsamlı bir akademik hayata sahip olan profesör, Türkçe’nin yanında ileri seviyede Almanca, Fransızca, İngilizce, Rusça; orta seviyede Arapça, Farsça, Latince, İbranice, Sırpça ve Yunanca dillerini konuşabilmektedir. Günümüzde “yaşayan kütüphane” olarak tabir edilen ünlü profesör İlber Ortaylı’nın yaşamına ve eserlerine mercek tutuyoruz. İlber Ortaylı kimdir? Ünlü tarih profesörü İlber Ortaylı kaç yaşında? İlber Ortaylı kitapları ve eserleri neler? İlber Ortaylı gençliği ve profesörün hayatına dair dikkat çeken detaylar aşağıda sizi bekliyor. O zaman vakit kaybetmeden onu yakından tanıyalım.
Kimdir?
Tarih profesörü ve araştırmacı yazar İlber Ortaylı 1947 yılında Avusturya Bregenz’de dünyaya gözlerini açmıştır. Kırım Tatarı bir ailenin çocuğu olan Ortaylı, 2 yaşında ailesi ile birlikte Türkiye’ye göç etmiştir. Ankara Atatürk Lisesinden mezun olduktan sonra üniversite eğitimi için Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesini seçmiş ve daha sonra Tarih bölümünde de eğitim almıştır. Büyük Tarih profesörü Halil İnalcık’ın öğrencisi olan İlber Ortaylı yüksek lisans çalışmasını Chicago Üniversitesinde profesör Halil İnalcık ile birlikte yürütmüştür. Yaşayan kütüphane olarak isimlendirilen Türk tarih profesörü Ortaylı 7’den 70’e herkese tarihi sevdirmeyi başarmıştır. İnce zekâsı ve esprili yönü ile Türk halkının saygısını kazanan Ortaylı aynı zamanda Türk Tarih Kurumu Şeref Üyelerinden biridir. Yaşamı boyunca sürekli öğrenmeye ve öğretmeye devam eden İlber Ortaylı Viyana’da Dil, Tarih ve Coğrafya eğitimini tamamlamıştır. 1974 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde doktor olarak göreve başlayan Ortaylı bu dönemde hazırladığı Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu çalışması ile doçentliğe yükselir. Ancak devletin akademik politikalarına karşı geldiğinin ifade edilmesi üzerine tepki olarak istifasını verir.
İstifasından sonra birçok ülkede misafir öğretim görevlisi olarak çalışan Ortaylı, 1989 yılında tekrar Türkiye’ye döner ve profesör olur. Yabancı ve yerli birçok dergide Osmanlı ve Rus tarihi üzerine yazıları yayımlanır. Türkiye’nin en başarılı üniversitelerinden olan Galatasaray ve Bilkent Üniversitelerinde konuk öğretim üyesi olarak görev alır. Topkapı Müzesinde Müze Başkanı görevini yürüten tarihçi, 2012 yılında emekliye ayrılır. Geçtiğimiz yıllarda tarih alanında Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Ödülüne layık görülen tarih üstadı kıymetli profesör, akademik yaşamı boyunca birçok eser yazmış ve çeşitli ödüllere layık görülmüştür. Kaleme aldığı kitaplar hemen herkese hitap eder ve tarihi anekdotları en güzel şekilde aktarır. 50’ye yakın eseri bulunan ünlü profesör şu an 75 yaşındadır.
Eserleri nelerdir?
2004 yılında TRT Türk’te yayınlanan “İlber Ortaylı ile” adlı programı hepimiz seyretmiş ve tarih heybemize birçok taze bilgi doldurmuşuzdur. NTV’de “İlber Ortaylı ile Tarih Dersleri” ve Bloomberg HT kanalında “İlber Ortaylı ile Zaman Kaybolmaz” adlı programı ile tanınan usta tarihçinin yazdığı eserler ve hazırladığı programlar hemen her yaştan kitleye dokunmayı başarır. Yazdığı kitaplar 6 dilde çevrilen ve birçok yayınevi ile çalışan ünlü profesörün tarihe ışık tutan çalışmaları ve kaleme aldığı eserleri aşağıda bir araya getirdik. Yaşamı süresince 50’yi aşkın esere imza atan Ortaylı’ya ait kitaplar şöyle:
- Tanzimat’tan Sonra Mahalli İdareler- 1974
- Türklerin Tarihi
- Türkiye İdare Tarihi- 1979
- Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu- 1980
- İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı- 1983
- Osmanlı Toplumunda Aile- 2000
- Tarihimiz ve Biz- 2008
- Tarihin İzinde- 2008
- Tarihin Işığında- 2009
- Türkiye’nin Yakın Tarihi- 2010
- Gelenekten Geleceğe
- Cumhuriyetin İlk Yüzyılı (1923-2023) – 2012
- İlber Ortaylı Seyahatnamesi- 2013
- Eski Dünya Seyahatnamesi- 2014
- Türklerin Altın Çağı- 2017
- Gazi Mustafa Kemal Atatürk- 2018
- İstanbul’dan Sayfalar
- Bir Ömür Nasıl Yaşanır- 2019
- Yakın Tarihin Gerçekleri- 2021
- Orta Asya’nın Bozkırlarından Avrupa’nın Kapılarına- 2015
- Gelenekten Geleceğe- 1982
- Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Yerel Yönetim Geleneği- 1985
- Transformation – 1994
- Türkiye İdare Tarihine Giriş -1996
- Tarihin Sınırlarına Yolculuk- 2001
- Osmanlı İmparatorluğu’nda İktisadî ve Sosyal Değişim- 2001
- Osmanlı Mirasından Cumhuriyet Türkiye’sine- 2002
- Türkiye’de Belediyeciliğin Evrimi- 1978
- Osmanlı Barışı- 2004
- Anadolu’nun Bozkırlarından Avrupa’nın İçlerine – 2016
Usta tarihçinin eserleri hakkında daha fazlasını öğrenmek isterseniz İlber Ortaylı’dan Türkiye’nin “Uğruna Seyahat Edilecek” 17 Eseri adlı içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Kaynak: 1
