Teknolojinin, internetin ve sosyal medyanın giderek gündelik yaşamın parçası haline geldiği bu günlerde milyonlarca insan gününün önemli bir bölümünü bilgisayar, tablet veya telefon başında geçiriyor. Yani farkında olalım ya da olmayalım çoğumuz “ekran bağımlılığına” yakalanmış durumdayız! Öyle ki bazı bilim insanları, ekran başında geçirilen uzun sürelerin yakında, psikolojide resmen tanınan bir bağımlılık biçimi olacağını düşünüyor. Üstelik tıpkı diğer pek çok bağımlılık gibi, bu durum da insanların hem fizyolojik hem de psikolojik olarak zorlu süreçler geçirmesine neden oluyor.
Uzmanlara göre uyku bozukluğu, göz yorgunluğu ve baş ağrısı gibi fizyolojik belirtilere sebep olan ekran bağımlılığı, psikolojik olarak da “beyin sisi” ismi verilen bir rahatsızlığa neden oluyor. Yani kafa karışıklığı, odaklanma ve diğer insanlarla iletişim kurma zorluğu, ekran bağımlılığının psikolojik belirtileri arasında. Bununla birlikte ekran bağımlısı olan kişilerde kaygı ve depresyon riskinin de önemli ölçüde arttığı ifade ediliyor! Ancak neyse ki uzmanlara göre, ekran bağımlılığından kurtulmanın bazı yolları var. İşte ekran bağımlılığından kurtulmak için yapmanız gereken 7 şey…
1. Ekran başında daha az zaman geçirmek için nedenler bulun
Hollandalı psikolog Olivia Brouillette bu konu hakkında, “Bir şeyi yapmak için iyi bir nedeniniz olduğunda, onu devam ettirme olasılığınız daha yüksektir.” ifadelerini kullanıyor. Yani ekran bağımlılığı ile mücadele eden kişilerin kendilerini “ekran başından uzak tutacak” nedenler bulmaları, ekran bağımlılığıyla mücadele faydalı olabilir.
2. Kendinize sınırlar koyun
Örneğin ekran başında en çok vaktinizi alan şeyi belirleyin ve kendinize hangi sınırları koymak istediğinizi düşünün. Brouillette bu konu hakkında, “Ekran başındaki sürenin çoğu gün içinde harcanıyorsa, ancak işiniz bittiğinde birkaç saat daha sosyal medyada geziniyorsanız, işin sosyal medya yönüne odaklanın.” ifadeleriyle, sınır belirlemenin bağımlılıktan kurtulmak adına son derece önemli olduğuna dikkat çekiyor.
3. Yardımcı araçlardan faydalanın
Uzmanlara göre ekran bağımlılığı ile mücadele etmek isteyenlerin kullanabileceği ve fayda sağlayabilecek pek çok araç ve uygulama var. Örneğin telefonunuz, gün içerisinde sıklıkla dikkatinizi dağıtıyorsa telefonunuza “süre kilidi” koyun ve “süreniz dolduktan” sonra telefonunuzla ilgilenmemeye çalışın.
4. Destek almaktan çekinmeyin
Herhangi bir bağımlılıktan kurtulmaya çalışmak, pek çok insan için zorlayıcı bir sürece dönüşebilir. Bu durum, ekran bağımlılığı için de geçerli. Bu nedenle ekranlardan uzak kalmaya çalışırken, yardım almaktan çekinmeyin. Brouillette, “bu konuda hesap vermeniz gereken birini bulmanın” yardımcı olabileceğini ifade ediyor.
5. Ekran başından uzak kalmanıza yardımcı olacak aktivitelere yönelin
Örneğin gün içerisinde ekran başında geçirdiğiniz saatleri hesaplayabilir, bu saatleri egzersiz yapmak, kitap okumak, veya gezintiye çıkmak gibi aktivitelerle değerlendirebilirsiniz. Eğer ekranlardan uzak kalmaktan daha iyi bir aktivite aklınıza gelmiyorsa, internette kolaylıkla bulabileceğiniz “ekran başında geçirilecek sürede yapılabilecek etkinlik ve görev listelerine” göz atabilirsiniz.
6. Gerçekçi hedefler belirleyin
Çünkü gerçeklikten uzak hedefler belirlemeniz, hedeflerinize ulaşamamanıza ve motivasyonunuzun düşmesine neden olabilir. Bu nedenle yaşamdaki bütün hedeflerinize ulaşmaya çalışırken küçük adımlarla ilerlemeniz en iyisidir. Ekran bağımlılığından kurtulmak için vereceğiniz mücadele sırasında da bu gerçeği unutmayın.
7. “Sıkılmaya” hazır olun!
Eğer ekran bağımlılığı bünyenizi esir aldıysa, ekranlar en önemli “eğlence” araçlarınızdan biri haline gelmiş demektir. Bu nedenle ekran başından uzak kalmaya çalıştığınız süre boyunca, “sıkılmaya” hazır olun. Ayrıca bir alışkanlıktan kurtulmanın zaman alabileceğini de aklınızdan çıkarmayın.
Kaynak: 1
