Teknoloji her geçen gün bir yenilik sunuyor ve hayatımızı kolaylaştırırken iletişim konusunda da sınırları aşmaya devam ediyor. Günümüzün çocukları ise teknolojinin hızının da etkisiyle 10 yıl önce çocuk olanlardan bile çok daha farklı büyüyor. Oyuncakları tabletleri ya da bilgisayarları oyuncakları oluyor. Tüm dünyanın ellerinin altında, bir tık uzaklarında olduğunun farkındalar. Tüm bunların iyi yanları olduğu kadar elbette kötü yanları da var. Çocukların gözlerini ayırmadıkları tabletlerinde, telefonlarında ya da bilgisayarlarında neler yaptığını biliyor musunuz?
Çocuklar soyut düşünme yeteneklerini 12 yaşında kazanıyorlar. Elbette bu bazı çocuklarda daha geç olabiliyor. Bu yüzden uzmanlar çocukların 13-14 yaşından önce kesinlikle sosyal medya hesaplarını kullanmamalarını öneriyor. Bunun yanı sıra diğer pek çok uygulama da çocukların psikolojilerini olumsuz yönde etkileyebiliyor ya da hayatlarını riske atabiliyor. Gelin birlikte çocukların asla kullanmaması gereken ve ebeveynlerin çocuklarını mutlaka uzak tutması gereken uygulamalara göz atalım…
1. Facebook
Uzmanlar 13 yaşın altındaki çocukların sosyal medyayı kesinlikle kullanmamasını öneriyor. Bunun sebebi ise çocukların 13 yaşından önce soyut düşünme becerilerinin gelişmemiş olması. Facebook ise birçok kişisel bilgi isteyen ve kişinin özel hayatını her yönüyle paylaşabildiği bir sosyal ağ. Soyut düşünme yeteneği kazanmamış çocuklar verdikleri kişisel bilgilerin ya da paylaştıkları fotoğrafların nelere sebep olacağını öngöremiyorlar. Yabancılarla iletişim kurmanın ise güvenli olup olmadığını anlayamıyorlar. Bu yüzden oldukça masum görünse de çocuklar için en tehlikeli uygulamaların başında Facebook geliyor. 13 yaşından sonra Facebook hesabı açan çocukların da en az 18 yaşına kadar ebeveyn kontrolünde olması gerekiyor.
2. Snapchat
Snapchat kişilere anlık görüntüler göndermeye yarayan bir uygulama. Ancak kötü niyetli kişilerin gönderilen görüntüleri kaydetmesi ihtimal dahilinde. Aynı zamanda konum özelliğini kullanarak yabancılarla tanışmak ya da iletişime geçmek de mümkün. Bu da özellikle 14 yaşın altındaki çocukların kendilerini kanıtlama amacıyla tanımadıkları insanlara fotoğraflar göndermesi ya da onlarla iletişim kurması konusunda bir engel olmadığını gösteriyor. Ancak iletişim kurdukları kişinin kötü niyetli olması birçok kötü sonucu doğurabiliyor. Ya da çocukların Snapchat’te paylaştıkları fotoğraflar yine kendi arkadaşları tarafından kötü niyetle ya da tehdit etmek için kullanılabiliyor. Bu yüzden Snapchat’i 14 yaşın altındaki çocukların kullanmaması, 14 yaşından büyüklerinse mutlaka ebeveyn kontrolünde kullanması gerekiyor.
3. Tinder
18 yaşın altındaki her çocuk için oldukça sakıncalı olan Tinder, bir flört yani çöpçatanlık uygulaması. Tinder kullananlar konum özelliği sayesinde yakınlarındaki kişilerle iletişime geçebiliyor ve buluşup tanışabiliyor. Elbette tanımadıkları insanlarla flört etmek 18 yaşın altındaki her çocuk için oldukça tehlikeli olabilir. Bu yüzden Tinder çocuklardan uzak tutulması gereken uygulamaların başında geliyor.
4. PUBG
Çok oyunculu bir video oyunu olan Pubg aynı zamanda insanlarla sesli ve çevrimiçi konuşma imkanı da sunuyor. Bu da çocuğunuzun oyun oynarken tanımadığı insanlarla konuşabileceği anlamına geliyor. Doğruyu yanlışı ayırt edemeyen yaştaki çocukların bu oyunu oynarken tanıştıkları kişilerden zarar görme ihtimalleri de yükseliyor. Ayrıca oyun fazlaca şiddet içeriyor. Bu yüzden özellikle 14 yaşın altındaki çocuklar üzerinde psikolojik olarak olumsuz etkiler bırakabiliyor.
5. Whisper
Kullanıcıların çektikleri fotoğrafların üzerine sırlarını yazıp paylaşmalarını sağlayan uygulama Whisper özellikle çocuklar için çok tehlikeli olabiliyor. Dünyada yaklaşık 20 milyon kullanıcısı bulunan uygulamada tecavüzden şiddete birçok farklı konuda sırlar paylaşılıyor. Bunları okuyan çocuklar ise psikolojik olarak olumsuz etkileniyor. Ayrıca bir çocuk burada bir sırrını paylaştığında o paylaşıma diğer kullanıcılar tarafından yorum yapılabiliyor. Yani çocuklar yapılan kötü yorumları okuyabiliyor, bu da onları depresyona hatta intihara sürükleyebiliyor. Bu yüzden çocukların böyle bir ağdan kesinlikle uzak tutulması gerekiyor.
6. Tumblr
Tumblr aslında bir sosyal ağ ve blog sitesi. Kullanıcıların kendi bloglarını oluşturup video, fotoğraf, metin, bağlantı gibi formatlarda paylaşım yapmasına olanak sağlıyor. Uzaktan oldukça masum görünse de aslında çocuklar ve gençlerin hayatlarından birçok şeyi paylaşmalarına, yabancılarla iletişim kurmalarına olanak tanıyor. Tüm bunların dışında çocukların karşısına kolayca pornografik içerikler çıkabiliyor. Bu da çocukların cinsellik algılarının ve psikolojilerinin bozulmasına neden oluyor. Tüm bu sebeplerle çocuğunuzun Tumblr kullandığını gördüğünüzde mutlaka müdahale etmeli ve kontrol altına almalısınız.
7. Instagram
Instagram belki de birçok ebeveynin zararlı olduğunu düşünmediği bir uygulama. Ancak listede yer alan diğer uygulamalar gibi yabancılarla iletişim kurmaya izin veren Instagram aynı zamanda çocukların fotoğraf paylaşmasına da imkan tanıyor. Paylaştıkları fotoğraflar kötü niyetli kişiler tarafından rahatlıkça kullanılabiliyor. Bu da kötü sonuçlar doğurabileceği anlamına geliyor. 13 yaşından küçük çocukların kesinlikle Instagram kullanmaması, 13 yaşından büyük çocukların ebeveynlerinin ise çocuklarının paylaşımlarını gözlemlemeleri ve kontrol etmeleri gerekiyor.
8. Ekşi Sözlük
Ekşi Sözlük, kullanıcıların açılan başlıklarda paylaşım yapmalarına olanak sağlayan bir platform. Bazı filtrelemeleri olsa da Ekşi Sözlük’te pek çok farklı konu gündeme gelebiliyor. Bu konulardan bazıları çocukları olumsuz etkileyebilir ya da yanlış yönlendirebilir. Bu yüzden en az 12 yaşında kadar hiçbir çocuk Ekşi Sözlük kullanmamalı.
9. ask.fm
Dünyada milyonlarca kullanıcısı olan ask.fm bir soru sorma uygulaması. İsteyen kişi “Bana soru sorun” diyerek profilini paylaşıyor ve onu tanıyan, tanımayan herkes soru sorabiliyor. İsim belirtilmediği sürece soruları kimin sorduğu bilinmiyor. Anonim olarak gelen sorular çocuklar için psikolojik anlamda olumsuz etkiler yaratabiliyor. Bu yüzden özellikle 12 yaşından önce kullanılmaması öneriliyor. Ebeveynlerinse çocukların tabletlerinde ya da bilgisayarlarında bu uygulamayı barındırmamaları önemli. ask.fm ile aynı işleve sahip bir diğer uygulama da Curious Cat.
10. Twitter
Twitter, kullanıcıların en fazla 280 karakter olacak şekilde paylaşım yapmalarını sağlayan bir sosyal ağ. Aynı zamanda fotoğraf ve video paylaşımına da imkan tanıyor. Mesajlaşma özelliği sayesinde birbirini tanımayan kişiler iletişime geçebiliyor. Ayrıca milyonlarca kişinin kullandığı bir sosyal medya kanalı olduğu için şiddet ya da pronografik içeriklerin filtrelenmesi oldukça zor bir hale geliyor. Twitter kullanan çocukların karşısına şiddet içeren ya da pornografik içerikli paylaşımlar çıkabiliyor ve bu da psikolojilerini olumsuz etkiliyor. Aynı zamanda kötü niyetli kişiler çocuklarla iletişime geçip onları kandırabiliyor ya da kişisel bilgilerine ulaşabiliyor. Bu yüzden 13 yaşından önce asla kullanılmaması, 13 yaşından sonra ise 18 yaşında kadar ebeveyn kontrolünde kullanılması gerekiyor.
11. İnci Sözlük
Tıpkı Ekşi Sözlük gibi İnci Sözlük de kullanıcıların açılan başlıklarda paylaşım yapmalarına olanak sağlıyor. Ancak İnci Sözlük’ün kuruluş amacı Ekşi Sözlük’ten tamamen farklı olarak “yetişkin” eğlencesine dayalı. Bu yüzden çocuklar İnci Sözlük’te hiçbir şekilde vakit geçirmemeli, hatta bu sitenin varlığını dahil bilmemeli.
Bonus: Ondan uzak dursun, bundan uzak dursun… “Peki, çocuğumun tabletinde ne tür uygulamalar olacak?” diyenlere öneri: MentalUP gibi uygulamalar olsun.
Örneğin MentalUP; çocukların düşünme ve öğrenme becerilerini, hafıza, dikkat, görsel, sözel becerilerini geliştiriyor. Çocuklar bir yandan eğlenceli oyunlar oynarken öte yandan zihinsel becerilerini geliştiriyor. Dolayısıyla MentalUP gibi faydalı ve eğlenceli uygulamaları tercih etmelisiniz.
MentalUP’ı bu linkten akıllı telefonunuza indirebilirsiniz. Daha fazla bilgi almak için de web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
