Antik Yunan; filozofları, bilim insanları, icatları, mitolojisi ve sanat eserleriyle, modern dünyayı şekillendiren kadim bir medeniyet. Böylesine önemli bir medeniyet inşa etmeyi başaran insanların gündelik yaşamı da bizler için büyük bir merak konusu. Elbette, Antik Yunan’da yaşayan insanların gündelik yaşamında kullandığı sıradan nesneler de öyle.
Örneğin cep telefonları ve bilgisayarlar bugün gündelik yaşamın sıradan fakat olmazsa olmaz eşyaları arasında. Benzer bir şekilde, Antik Yunan döneminde de gündelik yaşamın önemli fakat sıradan eşyaları vardı! Peki neydi bu eşyalar? İşte Antik Yunan’daki insanların gündelik yaşamında büyük bir rolü olan 7 gündelik eşya.
1. Heykeller
Kaç kişi, evinin en güzel köşesini ahşaptan veya mermerden yapılan gösterişli heykellere ayırıyor? Eğer bu soruyu Antik Yunan’da yaşayan herhangi bir insana sorsaydık, alacağımız cevap hayli şaşırtıcı olurdu!
Modern zamanlarda heykelleri şehirlerin meydanlarında, sanat galerilerinde veya resmi kurumların bahçelerinde görmeye alışkınız. Ancak Antik Yunan’da yaşayan sıradan insanların evleri ve bahçeleri, çok sayıda heykelle süslüydü! Heykeller Antik Yunan medeniyetindeki insanların gündelik yaşamında sıradan fakat önemli nesnelerdi.
Çünkü o dönemlerde heykellerin “koruyucu” eşyalar olduğuna inanıyordu. Bu nedenle mermer veya ahşap, herhangi bir materyalden üretilen heykeller, Antik Yunan gündelik yaşamının oldukça yaygın bir unsuruydu. Kötü ruhlardan veya enerjiden arınmak isteyen Antik Yunanlar, evlerini ilgili alandaki tanrı veya tanrıça heykelleri ile donatıyordu.
Örneğin seyahatlerin ve yolların koruyucu tanrısı Hermes heykeli, pek çok Antik Yunan evinin olmazsa olmaz parçalarından biriydi. Antik Yunanlar (çok kısa seyahatler için bile olsa) kendilerini koruması için Hermes’e dua etmeden evinden ayrılmazdı. Evine sağ salim dönmeyi başaranlar ise bu önemli tanrıya şükranlarını sunmadan içeriye girmezdi. Kısacası heykeller, Antik Yunan’daki en önemli gündelik eşyalar arasındaydı…
2. Kraterler
Şarap, günümüzün en popüler alkollü içeceklerinden biri. Ancak Antik Yunan’da, neredeyse bir “resmi içecek” statüsünde sahipti. Elbette Antik Yunan’daki insanların yaşamında büyük bir yeri olan şarabın, nasıl tüketileceği de bazı kurallara bağlanmıştı. O dönemde yaşayan insanlara göre şarabı “sek” içmek kabalıktı. Bu nedenle şarabı genellikle su ile karıştırıyor ve seyrelterek içiyorlardı. Şarap ile suyu karıştırmak için, “krater” adı verilen, genellikle seramik veya bronzdan yapılmış geniş ağızlı çömlekler kullanıyorlardı.
Antik Yunan’daki şarap kültürünün son derece gelişmiş olması başta kraterler olmak üzere şarap tüketimine dair pek çok unsuru da önemli hale getiriyordu. Öyle ki geniş katılımlı eğlencelerin ve ziyafetlerin düzenlendiği veya siyasi gelişmelerin tartışıldığı “sempozyumların” merkezinde de kraterler yer alıyordu. Sempozyumların gerçekleştirildiği mekanların tam ortasına, devasa büyüklükte bir krater yerleştiriliyor. Bu sıra dışı çömleğin içerisindeki su ve şarap karışımı, kepçelere doldurularak misafirlere ikram ediliyordu.
Öte yandan kraterler, hemen tüm Antik Yunanların evlerinde de yer alan önemli bir gündelik eşyaydı. Kraterler, ev davetlerinin ve aile içi toplantılarının da vazgeçilmez eşyaları arasındaydı. Antik Yunan evlerinin çoğunda gösterişsiz, kırmızı seramikten yapılan kraterler kullanılsa da, varlıklı ailelerin kraterleri çeşitli tanrı ve tanrıçaların tasvirleriyle süsleniyordu…
3. Amforalar
İnce boyunlu, geniş gövdeli ve iki kulplu amforalar, Antik Yunan gündelik yaşamındaki oldukça önemli bir yeri olan eşyalardandı. Bu Antik Yunan çömlekleri, hemen her türlü ürünün saklanması, depolanması, korunması veya servis edilmesi sırasında kullanılıyordu. Örneğin “bir amfora bal ve iki amfora tahıl” herhangi bir pazar yerinde alışveriş yapan bir insanın en sık kullandığı cümleler arasındaydı.
4. Peplos ve Kiton
“Güzel giyinmek” bugün olduğu gibi Antik Yunan döneminde de son derece önemliydi. Ancak Antik Yunan’daki moda anlayışı, birbirine benzeyen iki temel kıyafet etrafında şekilleniyordu. Peplos ve kiton ismi verilen tunik türevi kıyafetler, insanların gündelik yaşamda üzerlerinden çıkarmadıkları kıyafetlerdi. Çoğunlukla yünden, pamuktan veya ketenden imal edilen bu uzun kıyafetlerin çok benzer versiyonları, hem erkekler hem de kadınlar tarafından kullanılıyordu.
5. At arabaları
Günlük yaşam, Antik Yunan’da da pek çok zorlukla doluydu. Bu nedenle insanlar, gündelik yaşamın stresinden uzaklaşmanın ve bir nebze de olsa eğlenebilmenin yollarını arıyorlardı. İşte bu noktada, atlı arabalar devreye giriyordu.
Çünkü Antik Yunan günlük yaşamının en popüler eğlencesi atlı araba yarışlarıydı. Bu sebeple at arabaları, muhtemelen Antik Yunan’da yaşayan herhangi bir insanın, gördüğü zaman en çok mutlu olduğu gündelik eşyalardan biriydi…
6. Tripodlar
Tripodların, Antik Yunan gündelik yaşamındaki sıradan nesnelerden biri olduğunu duyunca şaşırabilirsiniz. Çünkü tripodlar, bugün çoğunlukla fotoğraf makinelerini veya kameraları sabitlemek için kullanılan nesneler. Ancak Antik Yunan’da da bugünküne benzer bir şekilde fakat çok daha farklı bir amaç için kullanılan mühim eşyalardan biriydi.
O dönemde yaşayan insanlar, mutlu bir yaşamın ancak tanrı ve tanrıçaları mutlu ederek mümkün olduğuna inanıyorlardı. Tanrı ve tanrıçaları mutlu etmek ise ancak onlara türlü adaklar adamakla, çeşit çeşit yiyecekler hediye etmekle mümkündü. İşte bu adak adama ritüellerinin önemli bir parçası da, demirden veya bronzdan imal edilen büyük tripodlardı.
Antik Yunan tapınaklarındaki görevliler, buralardaki tripodların üzerine büyük kazanlar yerleştiriyor, kadim medeniyetin inançlı insanları da bu büyük kazanları tahıl, et veya şarap gibi tüketim malzemeleri ile dolduruyordu.
7. Hayvan kemikleri
Hayvan kemiklerinin tarih boyunca çeşitli eşyaların üretiminde kullanılan önemli bir malzeme olduğunu biliyoruz. Ancak tarihteki hiçbir insan topluluğu hayvan kemiklerine Antik Yunanlar kadar önem vermiyordu.
Antik Yunan’da özellikle çocuklar ve yaşlılar arasında, hayvan kemiklerinin ve genellikle de aşık kemiğinin kullanıldığı oyunlar oldukça popülerdi. Bununla birlikte farklı hayvan kemikleri, fal bakma aracı olarak da kullanılıyordu. Öyle ki hayvan kemiklerinin kullanıldığı bu fal bakma ritüellerinin en “uğurlusu,” kemiklerin her birinin farklı bir pozisyon aldığı ve yalnız kadınların kısa sürede aşkı bulacağını haber veren “Afrodit atışı” idi.
Son olarak hayvan kemikleri, Antik Yunan’daki genç kumarbazlar arasında da hayli popülerdi. Kemikler, kumar oyunlarında ise bir tür zar olarak kullanılıyordu. Yani hayvan kemikleri, kadın veya erkek, yaşlı veya genç, Antik Yunan’da yaşayan hemen herkesin yaşamında önemli bir yeri olan gündelik eşyalara arasındaydı…
Kaynak: 1