Pek çoğu modern dünya da varlığını sürdüren onlarca yapı ve kurum, ilk defa Antik Roma medeniyetinde ortaya çıkmıştı. Bir başka ifadeyle Antik Roma medeniyeti, hem kendinden önceki hem de kendinden sonraki medeniyetlerle kıyaslandığında oldukça yenilikçi bir toplumdu. Ancak söz konusu inanç olduğu zaman, Antik Roma’nın özgür yurttaşları da kendilerinden önceki insanların izinden gidiyordu. Roma’dan yüzlerce yıl önce ortaya çıkan tanrı ve tanrıçalar, yeni isimlerle ancak aynı özelliklerle Roma panteonuna dâhil ediliyordu.
Üstelik Antik Roma’nın tanrı ve tanrıçaları, köklerini pagan inancından aldığı için Romalıların gündelik yaşamında da oldukça geniş yer tutuyordu. Öyle ki gündelik yaşamın hemen her alanında “işlerinin yolunda gitmesini” isteyen bir Romalının, ilgili tanrı ile “arasının iyi olması” gerektiğine inanılıyordu. Bu nedenle Romalılar, Antik Roma tanrı ve tanrıçaları söz konusu olduğu zaman son derece dikkatli ve saygılıydı. Öte yandan Romalı yurttaşların maddi ve manevi dünyaları temelde 12 büyük tanrı ve tanrıça tarafından kuşatılmıştı. İşte, Antik Roma mitolojisindeki en önemli 12 tanrı ve tanrıça.
1. Jüpiter
İmparatorluk sınırlarını genişlettikçe, Roma’nın inanç alanına yeni tanrılar ve tanrıçalar dâhil oluyordu. Önceki kadim medeniyetlerde yer alan bir kutsal varlığın panteona dâhil olup olmayacağını belirleyen yegâne şey ise, o tanrı veya tanrıçanın Roma kültürüne uygun olup olmadığıydı. Öyle ki Roma’nın en önemli 12 tanrı ve tanrıçası nerdeyse bütünüyle Antik Yunan mitolojisinde de var olan varlıklardı ve Jüpiter, onların en önemlilerinden biriydi…
Antik Yunan’daki tanrıların kralı Zeus’a denk gelen Jüpiter; gökyüzünün, gök gürültüsünün ve nihayet Roma’nın tanrısıydı. Babası Satürn’ün, çocuklarından birinin onu yok edeceğine dair kehanetin ardından giriştiği katliamdan, annesi Opis’in yardımıyla kurtulmuş ve daha sonra kardeşlerini kurtarmıştı. Böylece Jüpiter, Neptün, Pluto ve Juno bir araya gelerek babaları Satürn’ü devirmeyi başardı. Daha sonra kardeşler, dünyanın yönetimini bölüştü ve gökyüzü Jüpiter’in sorumluluğuna verildi…
2. Juno
Antik Yunan panteonundaki Hera’nın yansıması olan Juna, Jüpiter’in eşi ve kardeşiydi. Antik Roma tanrı ve tanrıçaları arasında ayrıcalıklı bir konuma sahip olan Juno’nun Roma’nın koruyucu tanrıçası olduğuna inanılıyordu. Ancak bu önemli varlığın tek mesuliyeti, Roma’nın korunması değildi. Juno, aynı zamanda doğumun ve hamile kadınların da tanrıçasıydı.
3. Minerva
Tıpkı Juno gibi Minerva da Antik Roma tanrı ve tanrıçaları arasında ayrıcalıklı bir konuma sahipti. Çünkü stratejinin, bilgeliğin, sanatın, ticaretin, adaletin ve zaferin kutsal tanrıçası olarak kabul ediliyordu.
Minerva, özellikle bilgi ve bilgelik ile doğrudan bağlantılı olduğu için zaman zaman bir baykuş ile birlikte tasvir ediliyordu. Roma panteonundaki en önemli tanrıçalardan biri olan Minerva, özellikle milattan önce 2. yüzyıldan sonra Antik Yunan tanrıçası Hera ile özdeşleştirildi.
4. Neptün
Tıpkı kendilerinden önceki medeniyetler gibi Antik Roma medeniyeti “denizleri kontrol edecek” bir tanrıya ihtiyaç duyuyordu. İşte Jüpiter, Pluto ve Juno’nu kardeşi Neptün tam da bu noktada devreye giriyordu.
Roma’nın denizlerden ve tatlı sulardan sorumlu tanrısı Neptün, Antik Yunan’daki Poseidon’a oldukça benziyordu. Çok da şaşırtıcı olmayan bir şekilde çoğunlukla üç çatallı bir mızrağı olan, yaşlı bir erkek şeklinde tasvir ediliyordu.
5. Venüs
Yunan mitolojisindeki Afrodit’in muadili olan Venüs aşkın, güzelliğin, şehvetin ve refahın tanrıçasıydı. Ayrıca şarabın ve fahişelerin koruyucusuydu. Çeşitli sebeplerle, Antik Roma’daki pek çok dini festivalin merkezinde yer alıyordu ve Venüs’ü inançlarının merkezine yerleştiren çok sayıda gizemli kült ortaya çıkmıştı.
6. Mars
Antik Roma’nın savaş tanrısı Mars; tarımın koruyucusu, erkekliğin ve saldırganlığın temsilcisiydi. Romalı askerler, Antik Roma tanrı ve tanrıçaları söz konusu olduğunda Mars’a ayrı bir önem atfediyordu. Antik Yunan’daki Ares’in karşılığı olan Mars, Roma mitolojisine göre şehrin ve dolayısıyla imparatorluğun kurucusu olan Romulus’un da babasıydı.
7. Apollon
En önemli Antik Roma tanrı ve tanrıçaları, Antik Yunan’daki tanrı ve tanrıçaların muadili konumundaydı. Ancak Roma’nın kudretli varlıkları, Romalılar tarafından farklı isimlerle biliniyordu. İşte Apollon, hem özellikleri hem de ismi itibarıyla Antik Yunan’dan ithal edilen birkaç istisnai tanrıdan biriydi.
Apollon, tıpkı Antik Yunan’daki atası Apollo gibi şifanın, müziğin, dansın, okçuluğun, ışığın ve hakikatin tanrısıydı.
8. Diana
Özellikle Romalı yoksullar arasında sevilen Diana, Ay’ın, avlanmanın ve doğumun tanrıçasıydı. Diana’nın Antik Yunan’daki versiyonu ise Artemis olarak isimlendirilmişti.
9. Vulkan
Vulkan, Antik Romalılar arasında pek çok farklı şekilde anılıyordu: Jüpiter ile Juno’nun oğlu, Maia ile Venüs’ün eşi, Caeculus’un babası; ateşin, volkanların, demirciliğin ve silahların tanrısı, bunlardan bazılarıydı…
10. Vesta
Vesta, Antik Roma’da ocağın, ailenin ve ev yaşamının bakire tanrıçasıydı. Aynı zamanda Roma halkının koruyucu tanrıları arasında yer alıyor, bu nedenle Vesta adına düzenlenen festivaller tüm Roma’da geniş bir katılımla gerçekleştiriliyordu. Ayrıca Vesta, adına inşa edilen tapınaklarda yakılan ateşlerler tasvir ediliyor ve bu tapınaklara yalnızca yaşamlarını Vesta’ya ve Roma’nın korunmasına adayan “Vesta bakirelerinin” girmesine izin veriliyordu.
11. Merkür
Roma panteonundaki 12 önemli tanrıdan bir olan Merkür şansın, hırsızlığın, ticaretin, talihin, gezginlerin, iletişimin ve haberleşmenin tanrısıydı. Ticaret ve maddi kazanç üzerinde etkili olduğuna inanılıyordu, bu nedenle çoğu zaman elinde bir kese ile tasvir ediliyordu. Bununla birlikte Yunan mitolojisindeki muadili Hermes gibi, kanatlı bir şekilde tasvir edildiği de oluyordu.
12. Ceres
Tanrıça Ceres, Antik Roma’da yaşayan insanlar için oldukça önemliydi. Çünkü anneliğin, tarımın, tahılların, bitkilerin ve evliliğin tanrıçası olduğuna inanılıyordu. Ayrıca Romalılar, mevsim döngülerinin de Ceres’in ruh haline göre şekillendiğini düşünüyordu.
İlginizi çekebilir:
Japon Mitolojisindeki En Önemli 8 Tanrı ve Tanrıça Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Kaynak: 1
