Amerikan İç Savaşı’ndan önce sadece ABD’de değil dünyanın diğer ülkelerinde de hemşirelerin çoğu erkekti. İç Savaş, çok sayıda sağlık personelinin ölmesi nedeniyle tıbbi bir kriz yarattı. Yetkililerin sağlık krizi çağrısına cevap veren insanların çoğu kadındı. Böylece kadınlar yavaş yavaş tıp alanında kendilerini geliştirmeye ve hastanelerde yer edinmeye başladı. Bu eğilim kısa bir süre sonra dünyanın diğer coğrafyalarına da yayıldı. Peki kadınlar hemşirelik mesleğini yapmaya nasıl başladı?
Amerikan İç Savaşı
1861 yılından 1865 yılına kadar devam eden Amerikan İç Savaşı’nda yaklaşık 620.000 asker hayatını kaybetti. Bu ölümlerin üçte ikisi hastalıklara bağlıydı. Eğer asker bir kurşun yarasıyla ölmediyse herhangi bir yaradan gelişen enfeksiyon ya da bulaşıcı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyordu. Bununla birlikte cephede yayılan salgın hastalıklar sadece askerleri değil sağlık çalışanlarını da perişan ediyordu. Doktor ve hemşirelerin hayatını kaybetmesi büyük bir sağlık krizine neden oldu. Böylece yetkililer, cephede çalışmaya gönüllü olacak insan aramaya başladı. Kısa bir süre sonra çoğu kadın olmak üzere yüzlerce insan cephede çalışmaya gönüllü oldu. Bu sırada kadınlar hemşirelik mesleğinin tüm inceliklerini öğrenmeye başladılar.
Kadınların istihdam edilmesi
1861 yılında İç Savaş başladığında, tıbbi işlemler bugün olduğu gibi profesyonel bir şekilde yapılmıyordu. Ameliyatlar dahi tıp eğitiminin bir parçası olarak görülmüyordu. Doktor ya da hemşire olmak için tek şart birkaç kursa gitmek ve doktorun yanında bir süre çıraklık yapmaktı. İç Savaş sırasında cerrahlık yapan insanların çoğu, savaş cephesinde ameliyat yapmayı öğrenmişti. Benzer şekilde savaş cephesinde görev yapan hemşireler de tıp eğitimi almamıştı. Bu nedenle kadınlar hemşirelik mesleğini doğrudan cephede öğrendiler.
Öte yandan hem Birlik hem de Konfedarasyon askeri tıp departmanları hastanelerde erkek hemşirelerin çalışmasını istiyordu. Fakat savaşın ilk aylarında çok sayıda sağlık personeline ihtiyaç duyuldu. Bu sayede renk ve cinsiyet ayırt etmeksizin pek çok kadın, hemşire olarak çalışmaya başladı. Ancak siyah kadınlara daha “önemsiz” görevler verilmekteydi. Bu kadınlar sadece siyah asker ve sağlık çalışanlarını tedavi edebilirdi. Ne yazık ki Amerika’daki ırkçılık savaş cephesinde de kendini gösteriyordu.
Florence Nightingale ilhamı
İç Savaş sırasında gönüllü olan Amerikalı kadınlar Kırım Savaşı sırasında adını duyuran hemşire Florence Nightingale’den ilham almıştı. Nightingale, İngiltere’de hemşireliğin meslek olarak kabul edilmesini sağlayan isimdi. Fedakarlığı ve çalışma azmiyle ön plana çıkan Nightingale, Avrupa ve Amerika’da “melek” olarak bilinmekteydi. Amerika’da savaş başladığında gönüllü olan kadınların tamamı melek hemşirenin oluşturduğu standardı uygulamaya başladı. Böylece orduda gönüllü olan hemşireler kısa bir sürede hasta bakım prosedürü oluşturdu. Sonucunda ise ölüm oranları kayda değer bir şekilde azaldı.
Profesyonelleşme: Hemşirelik mesleği
Amerikan İç Savaşı sırasında binlerce kadın hemşire olarak görev yaptı. Savaştan sonra ise kadınların hemşirelik yapması oldukça sıradan kabul edilmeye başladı. Diğer tıp meslekleri gibi hemşirelik de 19. yüzyılın sonlarına doğru profesyonelleşti. 1873 yılında New York City’deki Bellevue Hastanesi, Florence Nightingale’nin geliştirdiği standartlara dayalı ilk hemşirelik okulunu açtı. Aynı yıl New Haven ve Boston’daki hastaneler de benzer okullar açmaya başladı. Bununla birlikte tıp alanındaki profesyonelleşme süreci ücret konusunda cinsiyete dayalı bir hiyerarşi yarattı. Doktorlar ve cerrahların çoğunluğu erkekti ve daha fazla maaş alıyordu. Kadınlar ise daha az prestijli görülen hemşirelik görevini üstlendi. Aynı zamanda doktorlardan çok daha düşük bir ücretle çalışmaya başladılar. Amerikan İç Savaşı’ndan sonra dünyanın farklı ülkelerinde de hemşirelik okulları kuruldu. Tıpkı Amerika’daki gibi diğer ülkelerde de hemşirelik “kadın mesleği” olarak kabul edilmeye başladı. Son yıllarda erkekler de bu mesleği yapmaya başlasa da bugün kadınlar hala çoğunlukta.
Bu listemiz de ilginizi çekebilir:
Selimiye Kışlası’nın Hikâyesi ve Lambalı Kadın Florence Nightingale
Kaynak: 1
