Zamanı satma fikri ilk etapta size ilginç geldi, değil mi? Ancak 19. yüzyıl Londra’sında zamanı bilmek insanlar için çok önemliydi. Zira o dönemde bugünkü gibi “konforlu” bir saat anlayışı yoktu. Bu durum ise “zaman endüstrisi” diyebileceğimiz bir kavramın doğmasına zemin hazırlamıştı. Hatta o zamanlar bir aile, zamanı satarak geçimini sağladı! Hatta bu ailenin kızı Ruth Belville bu işten emekli oldu. İşte zamanı satan kadın Ruth Belville ve onun ilginç hikayesi…?
19. yüzyılda zamanı bilmek önemliydi. O zamanlar insanlar daha çok zamana bağlı yaşıyorlardı
O dönemde Londra’da zaman yüksek talep görüyordu, ancak arz azdı. İyi saatler ve kronometreler daha yaygın hale geliyordu. Ancak haliyle iyi bir saat herkesinkiyle aynı saate, yani standart bir saate ayarlı değilse pek işe yaramıyordu?
Hatta saati bilmek o kadar değerli bir şeydi ki, Londra’da bir aile geçimini “zamanı satarak” sağlıyordu?
Greenwich Kraliyet Gözlemevi’nin eski hali
Kulağa ilginç geliyor değil mi?
Ruth Belville (tam adı Elizabeth Ruth Naomi Belville’dir) 5 Mart 1854 – 7 Aralık 1943 tarihleri arasında yaşamıştı ve bu işe yıllarını verdi. Ruth, annesi Maria Elizabeth ve babası John Henry ile “zamanı satmayı” bir kazanç kapısına çevirmişti
Öyle ki, bu ailenin kendilerine bağladıkları müşterilerin sayısı da az değildi!
Ruth Belville’in babası John Henry Belville, 1836’da 200 müşteri için bir hizmet oluşturmuştu. Buna göre, John Henry her sabah Greenwich Gözlemevi’ne (yani iş yerine) giderdi
Burada saatini Greenwich Ortalama Saati’ne (GMT) göre ayarlardı. Daha sonra arabasıyla yola çıkar ve hizmete abone olan müşterilerin saatini ayarlardı
Aile, bu sistem ile “zaman” üzerinden adeta bir endüstri kurmuştu ?. Ailenin kullandığı “Arnold” isimli saati yukarıdaki fotoğrafta görebilirsiniz.
Ruth Belville’in babası John Henry, 1856’daki ölümüne dek bu işe devam etti. John Henry’nin eşi Maria Belville ise eşinin ölümünün ardından 1892’de 80’li yaşlarında emekli olana kadar işine devam etti. Daha sonra işi kızları Ruth Belville devraldı
Maria Belville, 1892
Ruth Belville, Maidenhead’deki evinden ayrılır ve Londra’ya, oradan da Greenwich’e giderdi. Orada sarp tepeden yukarı, zamanı öğreneceği Kraliyet Gözlemevi’ne (Royal Observatory) doğru yürürdü.
İşini hallettikten, yani zamanı öğrendikten sonra tepeden aşağı inerdi. Ardından zamanı bilmesi gereken Londra’daki iş yerlerine giderdi. Ruth Belville’ye bu yüzden “Greenwich Time Lady” (Greenwich Saati Kadını) ismini vermişlerdi.
Tam zamanı bilmek, gazeteler, tren istasyonları ve gemiciler gibi çeşitli işletmeler için önemliydi. Ruth’un ayrıca fabrikalar ve tam zamanı öğrenmeyi seven zengin müşterileri vardı?
Ancak zamanı satan kadın Ruth Belville, kariyeri boyunca bazı zorluklarla karşılaştı. Örneğin ana rakibi St John Wynne, Ruth Belville’in “iş yapabilmek için kadınlığını kullandığını” iddia etmişti
Ruth Belville, bir ofisin saatinin ayarlanmasını denetliyor.
Standart Time Company (Standart Saat Şirketi), Ruth gibi Kraliyet Gözlemevi’ne gitmektense zamanı telgraf sinyalleriyle ölçüyordu. Ve şirket, Ruth’un ciddi bir rakibiydi. Şirketin müdürü St John Wynne, bir gün Ruth Belville’e saldırı niteliğinde bir konuşma yaptı. Bu konuşmada Belville’in yöntemlerinin gülünç bir şekilde güncel olmadığını ve Belville’in iş yapabilmek için kadınlığını kullandığını ima etti.
Hatta bu konuşma Times gazetesinde yer aldı. Fakat gazetedeki yazı, Ruth Belville ile Standart Time Company’nin rakip olduğundan söz etmiyordu. Bu yüzden Belville’in başı derde girdi. Ancak Belville, bu skandaldan alnının akıyla çıkmayı başardı?. Hatta bu durum, Belville’in ününü daha da artırdı. Öyle ki, Belville konuyla ilgili “Wynne’in yapabildiği tek şeyin kendisinin bedavaya reklamını yapmak olduğunu” söylemiştir.
Ruth Belville, işine 1940’a kadar devam etti. Hatta Belville, bu işten 80’li yaşlarındayken emekli oldu. Fakat 86 yaşındayken bile evinden yaklaşık on iki mil uzaklıkta yolu yürüyebiliyor ve sabah 9’da Gözlemevi’ne gidebiliyordu. Zamanı satan kadın Ruth Belville, 89 yaşında bir daha açmamak üzere hayata gözlerini yumdu
BONUS: Bu yazıda size bolca zamandan söz ettik. Peki zaman hakkında beyin yakacak cinsten ilginç gerçekleri öğrenmek istemez misiniz? Okumak için buraya tık tık!?
Kitap okumaya 3 yaşındayken "okubiçi" diyerek başlayan, sonrasında amatör yazarlıktan editörlüğe kadar kitapla ve içerikle ilgili pek çok alanda yer edinen bir psikolojik danışmanlık ve rehberlik mezunu. Hayat boyu öğrenmeye ve değişimin gücüne itimat eden, keşfetmeye ve yürümeye bayılan, şarap ve palmiye delisi. Özgürlüğün yollarda olduğuna can-ı gönülden inanan, kendisini ruhen İzmirli diye tanıtan bir alyoşa.
