Özellikle geçtiğimiz birkaç yıl boyunca tüm insanlığı ciddi şekilde etkileyen Covid-19 salgını sırasında, iş hayatında son derece önemli değişiklikler meydana geldi. Örneğin uzaktan çalışma tüm dünyada popülerlik kazandı. Avrupa’daki bazı şirketleri “haftada 4 gün çalışma modelini” kalıcı olarak uygulamaya başladı. Kısacası son dönemde iş hayatında, pek çok yeni çalışma biçimi ortaya çıktı. Öte yandan iş hayatında meydana gelen bu değişimler, çalışan unvanlarını da ciddi şekilde değiştiriyor. Pek çok şirket iş hayatında yıllardır kullanılan CEO, pazarlama direktörü, satış asistanı gibi unvanları terk etmiş durumda. Özel sektör çalışanları son dönemde “vizyondan sorumlu genel müdür”, “yenilik baş sözcüsü,” “iş geliştirme gurusu” veya “uzaktan çalışmadan sorumlu genel müdür” gibi yeni unvanlar kullanıyor!
İlk etapta “değişen unvanlar,” çalışma hayatı veya çalışanlar üzerinde büyük bir etki yapmıyor gibi görünebilir. Ancak uzmanlara göre değişen unvanların hem genel olarak iş hayatında hem de çalışanlar üzerinde ciddi etkileri var! Gelin, son dönemde ortaya çıkan ve giderek yaygın hale gelen yeni unvanların çalışanları nasıl etkilediğine yakından bakalım.
İş yaşamında uzun yıllardır kullanılan geleneksel hale gelmiş pek çok unvan var
Bu unvanlar, yıllardır çalışanların sorumluluk alanlarını, rollerin ve kıdemlerini tanımlamak için kullanılıyor. Böylece ilgili çalışanın iş hayatında “ne yapması” gerektiği hem diğer şirket çalışanları hem de müşteriler için net bir şekilde ifade ediliyor. Beklentiler, büyük oranda bir çalışanın sahip olduğu unvana göre şekilleniyor. Bu nedenle geleneksel unvanlar, iş hayatının genel işleyişi üzerinde son derece temel ve önemli bir role sahip. Kısacası, geleneksel unvanların geleneksel hale gelmesinin önemli nedenleri var! Ancak son dönemde iş hayatında ortaya çıkan gözle görünür “esneme,” unvanların da esnemesine ve değişmesine neden oluyor.
Kariyer basamaklarının net olarak tanımlandığı iş kollarında geleneksel unvanlar halen geçerli. Ancak özellikle “yaratıcılık” gerektiren çalışma alanlarındaki unvanlar, büyük bir hızla değişiyor
Örneğin hukuk veya finans gibi çalışma alanlarında geleneksel unvanlar hâlen büyük oranda geçerli. Çünkü bu alanlardaki unvanlar çalışanların deneyimi ve gelişimi hakkında net bir mesaj vermeyi sürdürüyor. Ancak yaratıcılık gerektiren işler söz konusu olduğunda unvanlar evriliyor, değişiyor. Çünkü esnek çalışma ortamlarında hem çalışanlar hem de işverenler yeni unvanlar yaratma konusunda neredeyse tamamen özgür!
Yeni unvanlar müşterilerin dikkatini çekmek için kullanılıyor
Örneğin İngiltere merkezli bir reklam ajansında yıllar önce “Pazarlama ve İş Geliştirme Başkanı” unvanıyla işe başlayan bir çalışan bugün “Abartı ve Kültür Başkanı” olarak anılıyor. Ajansın Abartı ve Kültür Başkanı Lennie Hughes, yeni unvanını şirketle birlikte belirlediklerini ve unvanın kendi çalışma alanını eskisinden çok daha iyi bir şekilde tanımladığını ifade ediyor. Hughes, iş tanımında sosyal medya hesaplarını ve basın bültenlerini yönetmek gibi geleneksel halkla ilişkiler faaliyetlerinin yanı sıra canlı etkinlikler ve podcast’ler hazırlamak gibi yaratıcılık gerektiren şeylerin de olduğunun dile getiriyor. Bu nedenle yeni unvanının kendisi için çok daha uygun olduğu kanaatinde.
Bununla birlikte pek çok şirket, yeni ve farklı unvanları müşterilerin dikkatini çekmek için de kullanıyor. Hughes, “yenilikçi” olarak tanımladığı unvanının aynı zamanda stratejik olarak kendisine ve şirkete fayda sağladığını dile getiriyor. Abartı ve Kültür Başkanı bu konuda, “İşim dikkat çekmekse, o zaman unvanım da bunu yapmalı.” ifadelerini kullanıyor. Peki, değişen unvanlar çalışanları nasıl etkiliyor?
Uzmanlara göre değişen unvanların çalışanlar üzerinde olumlu etkileri var
Hem uzmanlar hem de çalışanlar, yeni, gösterişli hatta biraz gelişigüzel iş unvanlarının çalışanlar üzerinde olumlu etkileri olduğu kanaatinde. Çünkü yeni unvanlar, çalışanların şirketlerinde ve iş yaşamında daha değerli hissetmelerine katkı sağlıyor. “İnsan kaynakları,” “işe alım” ve “satış” gibi geleneksel unvanlar yerlerini “insanlar,” “yetenek kazanımı” ve “müşteri başarısı” gibi yeni unvanlara bırakıyor. Böylece hem müşteriler hem de çalışanlar, geçmişin bürokratik ve yıpranmış unvanlarının getirdiği ön yargılardan uzaklaşabiliyor!
Uzmanlar, “kişiye özel unvanların” çalışanları daha güçlü ve konforlu hissettirdiğini ifade ediyor. Böylece yeni unvanlar sayesinde çalışanlar şirketlerine daha fazla aidiyet duyuyor. Öte yandan günümüzde kariyer gelişiminin doğrusal bir şekilde ilerlemediğini ifade eden uzmanlar, geleneksel unvanların çalışanların “kısıtlanmış” hissetmelerine neden olabileceğini, yeni unvanlarla birlikte bu durumun da ortadan kalktığını dile getiriyor.
Yeni unvanların çalışanlar üzerinde çoğunlukla olumlu etkileri olsa da bazı dezavantajlardan söz etmek mümkün
Özellikle de abartılı ve anlamsız görünen yeni unvanlar söz konusu olduğunda! Çünkü uzmanlara göre bazı durumlarda, gösterişli yeni unvanlar, çalışanların görev ve yetki alanlarını tanımlamak konusunda yetersiz veya tamamen işlevsiz olabiliyor. Bu durumun yarattığı belirsizlik ise hem çalışan hem şirket hem de müşteriler üzerinde olumsuz bir etkiye neden oluyor.
Uzmanlar, pek çok özel şirketin günümüzde neredeyse tüm çalışanlarına “ekip üyesi” unvanını verdiğini dile getiriyor. Bu, çalışana şirketin değerli bir üyesi olduğunu hissettirmek için etkili ve maliyetsiz bir yöntem. Ancak çalışanın ne iş yapması gerektiği hakkında hiçbir ipucu barındırmıyor. Bu nedenle çalışan ile işveren arasındaki beklentilerin uyuşmamasına neden olabiliyor.
Yeni unvanlar “işe alım” süreçlerinde de sorun teşkil edebiliyor
Çünkü işe alım uzmanları, iş başvurusu yapan adaylara “işin ne olduğunu” anlatmakta zorlanabiliyor. Bazı durumlarda ise çalışan, sahip olduğu unvanın gerçekte ne anlama geldiğini işe alım uzmanlarına aktaramıyor. Bu nedenle uzmanlara göre iş hayatında popüler hale gelmeye başlayan yeni ve gösterişli unvanlar, çalışanlar için cazip görünse de yeni unvanlara karşı dikkatli olmakta fayda var…
Kaynak: 1
