Yazı tura popüler bir oyun olmasının yanı sıra gündelik yaşamda sıklıkla başvurduğumuz basit ve pratik bir belirleme yöntemi. Herhangi iki seçenek arasında kararsız kaldığında, kararı havaya atıla bir bozuk paraya bırakan pek çok insan var. Çünkü atışların sonucu tamamıyla rastlantısal üstelik paranın yazı veya tura gelme olasılığı da eşit: Yüzde 50. Ancak bu rastlantısal oyunun göründüğü kadar gelişigüzel olmadığını ileri süren bilim insanları da var! Buna göre atışlarda paranın yazı veya tura yüzünün gelme olasılığı yüzde 50 değil. Peki, yazı mı tura mı? Kazanmak için hangi tarafı seçmek gerekiyor? Detaylara birlikte bakalım.
Yazı tura hepimizin çok iyi bildiği basit ve eğlenceli bir oyun
Bazen vakit geçirmek için bazen de iki ihtimal arasında kaldığımızda yazı tura oynuyoruz
Yine çok iyi bildiğiniz gibi bu eğlenceli oyun, bir bozuk paranın yüzlerinden birinin seçilmesi ve havaya atılmasıyla oynanıyor
Eğer para yere düştüğünde tercih ettiğimiz taraf gelirse kazanıyoruz
Oyunu eğlenceli hale getiren temel şey ise rastlantısallık ve şartların eşit olması
Havaya atılan bir para yazı da gelebilir tura da. Olasılık aynı, yüzde 50. Ya da biz öyle olduğunu düşünüyoruz!
Standart bir oyunda birkaç kez üst üste bir tarafın kazanması olağan. Ancak atışlara devam edildikçe oranların yüzde 50 yüzde 50 olarak eşit bir şekilde dağıldığını görmek mümkün.
Stanford Üniversitesinden Amerikalı matematikçi Persi Diaconis’in yaptığı bir araştırmaya göre para atışlarındaki olasılık yüzde 50 değil
Amerikalı bilim insanı, özel bir makinenin yanı sıra 48 kişi tarafından 46 farklı para ile gerçekleştirilen tam 350.757 atışı mercek altına aldı
Binlerce kez tekrarlanan para atışlarının sonunda ortaya çıkan tablo ise hayli ilginç
Buna göre atıştan önce paranın hangi yüzü havaya bakıyorsa yere indiğinde de o yüzün havaya bakma olasılığı daha yüksek
Örneğin atıştan önce paranın yazı kısmı yukarı bakıyorsa, para yere düştüğünde de büyük olasılıkla yazı kısmı yukarı bakacak.
Çünkü Diaconis’in ifade ettiğine göre para ne kadar hızlı atılırsa atılsın, başlangıçta yukarıya dönük olan yüzü havada daha fazla zaman geçiriyor
Çalışma sonuçlarına göre atıştan önce yukarı bakan yüzün gelme olasılığı yüzde 50,8
Yani paranın başlangıç konumunu bilmek, ilk etapta çok küçük bir avantaj sağlıyor gibi görünebilir. Ancak bu bilgi uzun süreli ve tekrarlanan para atışlarında belirgin bir fark yaratabilir.
Kaynak: 1