İnsanlık tarihi, bazıları bugün de varlığını sürdüren pek çok inanç sistemi ve bu doğrultuda ortaya çıkan sıra dışı ritüellerle dolu. Ancak bu kadim inançlardan bazıları, çeşitli sebeplerle, orijinal biçiminden çok daha farklı bir şekilde tanınıyor, “yanlış anlaşılıyor.” İşte tarihteki yanlış anlaşılan kadim inançlardan biri de Afrika’da ortaya çıkan Voodoo (Vudu) inancı. Modern zamanlardaki çeşitli popüler kültür eserlerinin ve özellikle de bazı Hollywood filmlerinin “taraflı katkısıyla” Batı Afrika’nın inancı Vudu, günümüzde kötülük ve kara büyü gibi pek çok olumsuz kavramla ilişkilendiriliyor. Oysa gerçek, görünenden çok farklı. Vudu inancının olumsuz kavramlara anılır hale gelmesine neden olan süreç ise hayli ilginç. İşte, hatalı bir şekilde kötülük ve kara büyü ile ilişkilendirilen Afrika’nın kadim inancı Vudu hakkında bilmeniz gerekenler.
Vudu, Batı Afrika’da ortaya çıkan ve yıllar içerisinde dünyanın pek çok farklı bölgesine yayılan bir inanç sistemi
Ancak günümüzde yaygın olarak bilinen Vudu dini, farklı Avrupa uygarlıkları tarafından köleleştirilen ve kölelik faaliyetleri kapsamında günümüzdeki Haiti’ye getirilen Afrikalılar arasında gelişen bir inanç. Yani inancın kökenleri çok daha eski zamanlara uzansa da, günümüzdeki Vudu inancı, 15. ve 16. yüzyıllarda Haiti’de gelişti.
16. yüzyılda Hristiyan din görevlileri tarafından yürütülen misyonerlik faaliyetleri, Vudu inancına çeşitli Hristiyan anlatılarının sirayet etmesine neden oldu
Misyonerlerin Vudu inancını “Hristiyanlaştırma” çabaları Avrupa medeniyetinin “köleleştirme” faaliyetleri kapsamında önemli bir yer tutuyordu. Örneğin Hristiyanlıktaki bazı azizlerin ve önemli kişilerin özellikleri ve hatta isimleri Vudu inancındaki bazı kutsal varlıklarla özdeşleşir hale geldi.
Öyle ki günümüzde bazı uzmanlar, Vudu inancının Hristiyanlığın mezhepleri arasında kabul edilmesi gerektiğini ileri sürüyor. Her ne kadar bu kadim Afrika dini Hristiyanlığa ait pek çok önemli unsur barındırsa da orijinal halinde var olan hususlar da korunmuş durumda.
Bazı uzmanlara göre Haiti’de ortaya çıkan Vudu inancı, köleleştirilen Afrikalıların başkaldırı hareketiydi
Özellikle şeker kamışı tarlalarında çalışmak üzere Haiti’ye getirilen ve burada zorlu şartlar altında yaşam mücadelesi veren Afrikalılar, insanlık dışı bir muameleyle karşı karşıya kalmıştı. Vudu inancı, işte bu insanlık dışı muameleye verilen bir yanıttı…
Loa ismi verilen kutsal varlıklar Vudu inancında özel bir yere sahip
Çünkü Vudu dininde yaşamın her alanı ve yaşamdaki bütün unsurlar, Loa’lar ile ilişkilendiriliyor. Bu kutsal ruhlar doğumdan ölüme, yaşamdan evrene kadar pek çok farklı unsurun düzenleyicisi olarak kabul ediliyor.
Çeşitli unsurlarla ilişkilendirildikleri için Loa’lar pek çok farklı şekilde tasvir ediliyor. Yaşamın bütün alanlarında başat bir rol oynadığı düşünülen bu kutsal ruhlar, kimi zaman bir yılan kimi zaman ise bir insan şeklinde tasvir ediliyor.
Vudu dininin bir ruhani lideri, merkezi veya yazılı bir kaynağı yok!
Bu durum, kadim Afrika dinine oldukça ilginç bazı özellikler kazandırıyor. Örneğin Vudu inancında, kaç tana Loa yer aldığını bilmek mümkün değil. Bu sebeple Vudu dinine inanan her insan veya topluluk, kendi gündelik yaşamında daha fazla önem arz eden bir konu ile ilişkili olan kutsal Loa ile yakınlık kuruyor.
Örneğin yaşamını balıkçılık ile idame ettiren topluluklarda bu alandaki işleyişten sorumlu olduğuna inanılan Loa, diğer kutsal varlıklara kıyasla çok daha büyük bir öneme sahip. Vudu inancındaki ritüeller de bu doğrultuda şekilleniyor. Söz gelimi deniz ve balıkçılık ile ilişkilendirilen kutsal ruhlara sunulan adaklar arasında balıkçılıkta kullanılan malzemeler ağırlıkta. Ayrıca denizlerden ve denizlere dair diğer unsurlardan sorumlu olduğuna inanılan kutsal ruhların, mavi ve beyaz gibi denize dair renkleri sevdiğine inanılıyor. Bu sebeple ilgili ruhlara adanan dini törenlerde ağırlıklı olarak bu renkler kullanılıyor…
Dans etmek, kutsal ruhlar için hayvan kurban etmek ve daha pek çok farklı unsur, inanç sistemindeki önemli ritüeller arasında bulunuyor
Bu kadim inanç sistemi içerisinde gelişen pek çok ritüel, Vudu inancı için büyük bir önem taşıyor. Öte yandan bu ritüeller, Batılıların Vudu dinini olduğundan farklı göstermeye yönelik çabalarının da odak noktasında yer alıyor.
Vudu inancındaki ritüeller, Batı kaynaklı bazı kara propaganda kampanyalarında kullanılıyor
Dans etmek de bunlardan biri! Bu kadim ritüel, inancın “kötülük” ile ilişkilendirilmesine neden olmuş durumda. Çünkü bu dans ritüeli, bir tür trans halini içeriyor. Bu ise Vudu inancına sahip kişilerin “ruhlarının şeytan tarafından ele geçirildiğine” yönelik gerçek dışı iddialara sebep oluyor.
Bir tür tiyatro oyununu andıran ve bazı kadim anlatıların canlandırıldığı diğer Vudu ritüelleri de, inancın Batılı kaynaklar tarafından “kötülükle” ilişkilendirilmesine neden olan unsurlardan biri
Kötülük, vahşet, şeytan tarafından ele geçirilme ve kara büyü, Vudu inancının karşı karşıya kaldığı en yaygın ithamlar. Ancak gerçekte Vudu inancındaki bu “ilginç” ritüellerin temelinde “şifa bulmak” ve evrenin işleyiş düzenine katkıda bulunmak amacı yer alıyor. Örneğin Loa’lar için hayvan kurban etmenin amacı, evrendeki düzeni sağlamakla görevli kutsal ruhlara enerji sağlamak!
Vudu inancı, günümüzde kötülük ve kara büyü ile ilişkilendiriliyor
Bu durumun ortaya çıkmasında “Afrikalı kölelerin” dinini değersiz göstermeyi ve mümkünse ortadan kaldırmayı amaç edinen sömürgeci anlayış var. Bu tarihsel kara propaganda, modern zamanlarda popüler kültür ürünleri ve özellikle de Hollywood filmleri ile sürdürülüyor. Örneğin günümüzde, kara büyü için kullanılan “Vudu bebeklerini” merkezine alan çok sayıda sinema filmine rastlamak mümkün.
Oysa Vudu bebekleri, “Hoodoo” ismi verilen Afrika kökenli büyücülük ve sihir faaliyetleri için kullanılan bir nesne. Öte yandan Vudu dininde yaygın kanaatin aksine kara büyü, insan kurban etme ve kötülüğü yüceltme gibi uygulamalar yer almıyor…
