Havacılık tarihi ne yazık ki onlarca insanın yaşamını kaybetmesine neden olan korkunç uçak kazaları ile dolu. Bazen gökyüzünde adeta bir alev topuna dönüşen uçaklar sayısız insanı yaşamdan kopardı, bazense bu uçaklar okyanusların karanlık sularına gömüldüler. Ancak bugüne kadar onlarca insan trajik uçak kazalarında hayatını kaybetse de sağ kurtulmayı başaranlar da vardı. Hem de tahmin ettiğinizden çok daha fazla sayıda. Yani ne kadar korkunç görünürse görünsün bir uçak kazasından sağ kurtulmak imkânsız değil. Hele de modern bilim, uçak kazalarından canlı kurtulmak için yapmanız gerekenleri sıralıyorken. Detaylara birlikte bakalım.
ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu, 2001 yılında oldukça ilginç bir rapor yayımladı
Raporda 1983-2000 yılları arasında ülkede hava taşımacılığı alanında meydana gelen kazalarda, “hayatta kalma” oranları da inceleniyordu. Raporda ortaya çıkan uçak kazalarının ardından hayatta kalma oranı ise pek çok insanı şaşırtacak denli yüksekti: Yüzde 95,7.
Ancak bu oran, kaza yapan bir uçaktaki her 100 kişiden 95’inin canlı kurtulduğu anlamına gelmiyor. Raporda belirtildiğine göre ölümlerin büyük bir bölümü, uçak yerdeyken ve kazanın sebep olduğu yangınlar nedeniyle gerçekleşiyor.
Son dönemde artan hava trafiğine rağmen uçak kazaları nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısında dikkate değer bir artış yok
Yani aslında, bir insanın ölümcül bir uçak kazası geçirme olasılığı oldukça düşük. Bu doğrultuda ABD’deki Massachusetts Institute of Technology’den bir istatistik uzmanı ilginç durumu “Günde bir uçuş yaparsanız, ölümcül bir kazaya karışmadan önce ortalama olarak 55.000 yıl boyunca her gün uçmanız gerekir.” sözleri ile açıklıyor. Ancak yine de uçak kazalarını tamamıyla önlemek veya bu trajik olayla asla karşılaşmayacağınızı garanti etmek, ne yazık ki mümkün değil. Peki, bir uçak kazasından canlı olarak kurtulabilmek için ne yapmak gerekiyor?
Özellikle iniş ve kalkış anlarında koltuğunuzun dik konumda olması hayatınızı kurtarabilir
Uçak kazalarının en çok hangi zamanlarda meydana geldiğini gösteren istatistikler incelendiğinde öne çıkan iki unsur var, iniş ve kalkış zamanları. Yani istatistiksel olarak uçak kazalarının büyük çoğunluğu iniş veya kalkış anında yaşanıyor. Bu anlarda uçakta görevli personel tarafından yapılan, “koltuklarınız dik pozisyona getirin” uyarısına kulak vermeniz ise olası bir uçak kazası anında hayatta kalmanıza yardımcı olabilir.
Pek çok uzman, uçak kazaları ile karşı karşıya kalındığında veya bir şeyler ters gittiğinde doğru ve hayat kurtaran bir pozisyon alınabilmesi için koltukların dik pozisyonda olması gerektiğini ifade ediyor.
Yolculuğunuz boyunca panjurları kapatmayın
Pek çok insana göre stresli bir uçak yolculuğunu hasarsız atlatmanın en kestirme yolu uyumak. Ancak uzmanlar, özellikle iniş ve kalkış sırasında, -malum sebeplerden ötürü- uyanık olmanızı tavsiye ediyor. Eğer uykuya dalmadan bir uçak yolculuğu gerçekleştirmeyecek durumdaysanız da, uyurken dahi panjurların açık olduğundan emin olun.
Çünkü bu küçük gibi görünen detay muhtemel bir uçak kazası sırasında ve sonrasında sandığınızdan çok daha önemli hale gelebilir. Her şeyden önce panjurların açık olması, az veya çok doğal ışığın içeri girmesine izin verir. Yolculuğunuz boyunca bu doğal ışıkla seyahat ettiğiniz zamansa, ortamdaki ışık seviyesi ne olursa olsun gözleriniz kolaylıkla adapte olabilir ve bu sayede karanlıkta bile daha hızlı bir şekilde ve daha net görmeye başlayabilirsiniz.
Uçak kazaları söz konusu olduğunda ise görmenin ve hızın ne denli önemli olduğundan bahsetmeye gerek yok. Ayrıca panjurlarınızın açık olması, kazadan sonra dışarıdaki ortamı görmenizi sağlar. Böylece nerede olduğunuzu tespit etmeniz kolaylaşır, ne yapmanız gerektiği hakkında daha iyi akıl yürütebilirsiniz ve belki bu sayede trajik bir uçak kazasından sağ olarak kurtulabilirsiniz.
Koltuğunuzu uçağın arka kısımlarından seçmek hayatta kalma şansınızı artırabilir
Uçak kazaları söz konusu olduğunda, daha güvenli bir koltuk olup olmadığı ve hangi koltuğun daha güvenli olduğu yıllardır süregelen tartışma konuları arasında. Bazı uzman isimler ve sivil havacılık kuruluşlarına göre bir uçak kazası esnasında hangi koltukta oturduğunuzun pek bir önemi yok. Ancak aynı fikirde olmayanlar da var.
Seçtiğiniz koltuğun hayatta kalma ihtimaliniz üzerinde etkisi olduğunu düşünenlere göre, uçak yolculuklarınızda arka koltukları seçmenizde fayda var. Yapılan bazı araştırmalara göre arka koltuklarda oturan yolcuların bir kaza anında hayatta kalma ihtimali yüzde 40 daha fazla. Bu ihtimalin yüzde 72’lere kadar çıktığını ileri süren farklı araştırmalar da var. Kısacası, üzerinde net bir uzlaşı olmasa da bir dahaki yolculuğunuzda arka koltuklarda oturmanız, kendinizi daha güvende hissetmenize yardımcı olabilir.
Görevlileri dinleyin
Özellikle de güvenlik talimatlarına yönelik konuştukları zaman. Pek çok uzman, bu kuralın uçak kazası sırasında veya sonrasında hayatta kalabilmek için gereken temel şart olduğunu söylüyor. Bu nedenle görevliler tarafından kalkıştan önce anlatılan güvenlik talimatlarını ezberlemiş olsanız dahi, o anda bir kez daha dinlemeniz tavsiye ediliyor. Sebebi ise oldukça basit.
Kaza anında veya sonrasında, bir kişi tarafından size iletilen talimatları algılayamamanız ve bu nedenle yerine getirememeniz son derece olası ve anlaşılır bir durum. Çünkü artan stres ve panik düzeyi en bariz göstergeleri bile algılamanızı önleyebilir. Bu nedenle olası bir kaza anında ne yapmanız ve ne yapmamanız gerektiğini bilmeniz, hayatta kalabilmeniz için hayli önem taşıyor.
Güvenlik kartını okumayı unutmayın
Evet, yolcuların büyük bir bölümü bu kartları okumayı “unutuyor.” Ancak bu güvenlik kartları sizi yaşama bağlayan en sağlam iplerden biri. Çünkü kartlar, orada mutlaka olması gereken hayati bilgilerin, en basit ve anlaşılır bir şekilde aktarılabilmesi için özel olarak tasarlanıyor. Yani kaza anında hayatınızı kurtarabilmek için yapmanız gereken şeylerin basitçe anlatıldığı bir rehber olarak hizmet veriyor.
Güvenlik kartlarının neden bu kadar önemli olduğunu daha net bir şekilde anlayabilmek için, son derece çarpıcı bir örneğe bakmakta fayda var. 1996 yılında, Etiyopya’dan Kenya’ya giden Etiyopya Hava Yollarına ait Boeing 767 tipi yolcu uçağı hava korsanları tarafından kaçırılmıştı. Ancak hava korsanları, gitmek istedikleri hedefe hiçbir zaman ulaşamadı çünkü uçak, trajik bir şekilde yere çakıldı. Uçaktaki 175 yolcudan yalnızca 50’si sağ olarak kurtulabildi. Ortak özellikleri ise, havalanmadan önce güvenlik kartlarını okumuş olmalarıydı. Bu sayede diğer pek çok yolcunun aksine uçaktaki can yeleklerini doğru şekilde kullanabilmiş ve yaşama tutunabilmişlerdi.
Kıyafet tercihiniz de hayatta kalma olasılığınız üzerinde etkili
Uzmanlar, uçak yolculuklarından önce kıyafet seçiminizin hayatta kalma ihtimaliniz üzerinde etkili olduğunu ifade ediyor. Elbette uçak yolculuklarında giymeniz ve giymemeniz gerekenlerin de bir listesi var. Her şeyden önce sandalet ve yüksek topuklu ayakkabılarla uçağa binmemenizde fayda var. Çünkü olası bir uçak kazası, koşmanızı veya hızlı hareket etmenizi gerektirecek durumların ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bu nedenle ayakkabı tercihi oldukça önemli.
Bunun yanı sıra alanında uzman isimler, uçak seyahatlerinizde uzun kollu elbiseler ile pantolonun en doğru tercih olduğunu söylüyor. Çünkü bu kıyafetler sizi ileride daha ciddi soruna dönüşme ihtimali olan kesiklerden veya sıyrıklardan koruyabilir. Ayrıca olası yangınlardan daha az hasarla kurtulmanız noktasında da yardımı dokunabilir.
Yolculuk boyunca alkolden ve uyku ilaçlarından uzak durun
Çünkü kaza anında sarhoş veya uyuşuk halde olmanızın hayatta kalmanıza yardımcı olamayacağı son derece açık.
Kazadan sonra bagajınızı unutun
Evet, bu durumun hayatta kalmanıza ne gibi bir katkı sağlayacağını kestirmekte zorlanabilirsiniz. Bu yüzden 2019 yılında Rusya’da meydana gelen bir uçak kazasına yakından bakmak faydalı olabilir.
2019 yılında Rusya’nın Sheremetyevo havaalanında bir uçak kazası meydana geldi. İlk raporlara göre korkulacak bir kaza değildi. Yolcuların büyük bölümü yara almadan kurtulmuştu. Ancak görevlilerin tüm uyarılarına ve uçağı tahliye etme çağrılarına rağmen, bagajlarını almak için uçağın içerisinde uzun kuyruklar oluşturdular. Daha sonra meydana gelen karmaşa ve izdiham nedeniyle 41 kişi hayatını kaybetti.
Temel ilk yardım bilgisine sahip olmak, yaşamın her anında hayatınızı kurtarabilir
Elbette uçak kazalarından sonra da sahip oluğunuz ilk yardım bilgisi, işinizi önemli oranda kolaylaştıracaktır. Bununla birlikte gerektiği zamanlarda kemerinizi takmak gibi son derece basit gibi görünen güvenlik önlemleri ve kurallar da uçak kazası sırasında hayatta kalmanıza katkı sağlayan önemli unsurlar arasındadır.
Kaynak: 1
