Tomris Uyar‘ın edebiyatımıza kazandırdığı eserler, yaşadığı dönem üzerinden hareketle pek çok ayrıntıyı da beraberinde incelememize olanak sağlar. Kişinin ruh halini, toplumun işleyişini ve yine kişinin ruh halinin topluma dönük etkilerini metinlerinde okumak, izlemek ve yaşamak mümkündür. Böylesi bir kalemin nasıl ve nerelerden beslendiği ise her zaman merak edilmiştir. Hayattan, kitaplardan ve kendi iç sesinden beslenen her yazar gibi Tomris Uyar da okuduğu bazı kitapları unutamamış, o kitaplar üzerine yeni okumalar ve çalışmalar yapmıştır.
Bir yazarı daha iyi anlayabilmenin koşulları arasında o yazarın okuduğu kitapları incelemek önemli bir koşuldur.
1. Dostoyevski – Ezilenler
“Unutamadığım bir kitap üstüne düşünürken, yıllar yılı okuduğum onca kitap arasından etkisini hâlâ ve hiç yitirmemiş bir tekini seçmeye çalışırken garip bir deneyim yaşadım.”
2. Oğuz Atay – Tutunamayanlar
“Bir kere sürekli okuyan birinin unutamadığı kitaplar ya da romanlar, o kişinin gelişme aşamalarına, evrelerine yerleşiyordu.”
3. Albert Camus – Veba
“İlkokul beşinci sınıfta, güzelim bir yazın tatil günlerini sistemli bir biçimde Dostoyevski ve Reşat Nuri Güntekin okuyarak geçirdiğimi anımsıyorum.”
4. Franz Kafka – Şato
“O dönemde unutamadıklarım; Ezilenler, Beyaz Geceler, Eski Hastalık, Akşam Güneşi.”
5. Ahmet Hamdi Tanpınar – Huzur
“Bunlara ilkokul dörtte okuduğum Jane Eyre’i de katarsak, o yıllarda -bugün de bu listeye itirazım olmamasına karşın- edebiyattan çok dünyadan ne beklediğim çıkıyor ortaya sanırım.”
6. Sabahattin Ali – İçimizdeki Şeytan
“Bireyin direnci ve onuru, o direnci ve onuru koruma savaşımı, paylaşmacılık duygusu…”
7. Virginia Woolf – Mrs. Dalloway
“Ve henüz anlamı tam olarak sökülemeyen aşk duygusunun en çetrefil çeşitlemelerini tanıma, kavrama isteği.”
8. Thomas Mann – Doktor Faustus
“Söz gelimi Beyaz Geceler’i yıllar sonra yeniden okuduğumda, bambaşka şeyler keşfedecektim.”
9. Dostoyevski – Beyaz Geceler
“Çünkü asıl sevgilinin geri dönmemesi, kızın kendisini seven erkekle mutlu olması takıntılı gözlerimi bağlamış ilk okuyuşumda; kurgu, biçem gibi teknik özellikleriyle hiç mi hiç ilgilenmemiştim.”
10. Thomas Mann – Buddenbrooklar
“Ortaokulda Halid Ziya Mai ve Siyah, Yakup Kadri ve Yaban, Refik Halid ve Sürgün… Demek toplumun sorunlarına açılma isteği baskın çıkmış.”
11. Yakup Kadri Karaosmanoğlu – Yaban
“Birtakım gözlemleri başka başka açılardan inceleme tutkusuna kapılmıştım. Mai ve Siyah’ı bir yana bırakırsak, öbür iki romanı şimdi okuyabileceğimi pek sanmıyorum.”
12. Halid Ziya Uşaklıgil – Mai ve Siyah
“Bu değişimde ortaokul sonda Kafka’nın Şato’suyla çıkıp gelmesinin payı yok mu? Toplumsal ve kişisel karabasanların çakıştığı anları öğrendikten sonra, bir edebiyat yapıtının yalnızca bazı sorunların işlenmesi demek olmadığını algılıyorum artık.”
13. Reşat Nuri Güntekin – Ateş Gecesi
“Yazarın özel bir dünya yaratması gerektiğine inanıyorum. Ama nasıl?”
14. Reşat Nuri Güntekin – Eski Hastalık
“Tuhaf bir deneyimden söz etmiştim! Unutamadığım kitaplara göz atarken, birçoğunu baştan sona anımsayamadığımı gördüm.”
15. Refik Halit Karay – Sürgün
“Çoğu kere unutamadığım, ya bir sahne, ya bir kişilik ya da bir betimleme bölümüydü. Oysa unutamadığım öyküleri bütünüyle anımsıyorum. Kısalıklardan çok yoğunlukları, çarpıcılıklarıyla sanki çakılmışlardı belleğime. Roman ve öykü ayrımını bir de bu açıdan incelemeli diyorum kendi kendime.”
