1927’nin sonlarında, Time dergisinin editörleri, o yılın başlarında Atlantik’i tek başına uçarak büyük bir başarıya imza atan pilot Charles Lindbergh için özel bir kapak yapmadıklarını fark ettiler. Bu haber için biraz geç kalmışlardı, bu yüzden Lindbergh’i geç de olsa kapağa koymak için bir bahaneye ihtiyaçları vardı. Böylece, “Yılın Kişisi” konseptini ortaya çıkardılar ve ondan sonra her sene bu tartışmalı geleneğe devam ettiler.
Time’ın “Yılın Kişisi” ilan ettiği kişiler arasında politikacılar, iş dünyasının devleri, aktivistler ve dini liderler yer alıyor. Bazı seçimler ilk bakışta şaşırtıcı ve hatta şok edici görünebilir, ancak bunun nedeni, bu ünvanın her zaman kişiyi övmek için verilmemesi. Bunun yerine, “Yılın Kişisi” iyi ya da kötü, büyük etkiyi yaratan kişilerin içinden seçiliyor. İşte geçtiğimiz yüzyılın en çarpıcı örneklerinden bazıları, Time dergisinin seçtiği en şaşırtıcı Yılın Kişileri.
1. Adolf Hitler, 1938
En şaşırtıcı Yılın Kişisi seçilen insanlar arasında Hitler kesinlikle ilk üçe giriyor. Aslında Time dergisi, “Yılın Kişisi”ni seçerken ahlaki açıdan tarafsız kriterlerle yaklaşıyor ve yıl içinde iyi ya da kötü etkili insanları seçiyor. Hitler aslında Avrupa’daki kötü etkisinden dolayı seçilmiş, dergi bu durumu şiddetle kınamıştı. Sayının kapağında diktatör, cesetlerle kaplı gotik bir orgu çalarken resmedilmişti. Ayrıca Nazi lideri ‘demokratik, özgürlüğü seven dünyanın bugün karşı karşıya olduğu en büyük tehditkar güç’ olarak tanımlanmıştı.
2. Joseph Stalin, 1939 ve 1942
Hitler’in en yakın rakibi olan Joseph Stalin, iki kez “Yılın Kişisi” unvanı ile ‘ödüllendirildi’. İlk seferinde, Sovyetler Birliği ile Nazi Almanyası arasında bir saldırmazlık paktı imzaladığı içindi. Time dergisi konu hakkında şunları yazmıştı “Stalin bir hamlede yalnızca dünya çapında Sosyalizmin ideallerine sempati duyan binlerce insanın iyi niyetini feda etmekle kalmadı, aynı zamanda kendisini dünyanın en nefret edilen adamı olarak Adolf Hitler’le eşleştirdi.” Ancak 1942’de savaşın kargaşası Time’ın çok farklı bir ton almasına neden oldu. Dergi bu sefer Stalin’i, Hitler’e karşı kararlı duruşundan dolayı övdü.
3. Henry Kissinger, 1972
Ulusal Güvenlik Danışmanı ve ABD Dışişleri Bakanı olarak görev yapan Henry Kissinger, Soğuk Savaş’ın baskın isimlerinden biriydi. SSCB ve Çin ile daha yakın ilişkiler kurulmasına yardımcı oldu. 1972’de o ve Başkan Richard Nixon, ‘Soğuk Savaş’ın başlangıcından bu yana dünyadaki siyasi güçler arasında en derin düzenlemeyi başardıkları için “Yılın Kişisi” seçildiler. Ancak birçok kişi Kissinger’ı acımasız bir Makyavelist stratejist ve savaş suçlusu olarak görüyor ve onun, diğer şeylerin yanı sıra, Amerika’nın Kamboçya’ya yönelik gizli bombardımanına karıştığını öne sürüyor. Kendisi aynı zamanda Vietnam savaşını sona erdirme çabaları nedeniyle 1973 Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldüğünde de tepki çekmişti.
4. Ruhullah Humeyni, 1979
Time’ın “Yılın Kişisi” için en tartışmalı seçimlerinden biri Ruhullah Humeyni’ydi. İslam din adamı, Batı yanlısı Şah’ın devrilmesinin ardından 1979’da İran’ın Dini Lideri olmuştu. Aynı yıl İranlı öğrenciler Tahran’daki ABD Büyükelçiliği’ne baskın düzenleyerek düzinelerce çalışanı rehin aldılar. Time dergisi Humeyni’yi bir terörist olarak kınadı. Derginin Humeyni’yi “Yılın Kişisi” unvanıyla ödüllendirme kararı yine ABD’de tepki çekti, bunun büyük ölçüde nedeni büyükelçilik kuşatmasının hâlâ devam etmesiydi.
2000 ABD başkanlık seçimleri ülke tarihindeki en kutuplaştırıcı siyasi fiyaskolardan biriydi. George W. Bush yeniden sayımın ardından zafere doğru ilerliyordu. Al Gore’un gerçekten başkan olması gerektiğine inananlar, Bush’un “Yılın Kişisi” seçilmesine sinirlenmişti. Oysa Time, başkanın suçlamalar ortasında göreve gelmesini eleştiriyordu. Ancak belki daha da tartışmalı olanı Bush’un 2004’te yeniden “Yılın Kişisi” seçilmesiydi. Irak Savaşı’nın ortasında Time, Bush’u bir ‘Amerikan devrimcisi’ olarak nitelendirdi.
6. Rudy Giuliani, 2001
New York belediye başkanı Rudy Giuliani’nin 2001’de “Yılın Kişisi” seçilmesi kimseyi şaşırtmadı. 11 Eylül katliamı sırasındaki kararlı liderliği, Giuliani’nin ‘Amerika’nın belediye başkanı’ olarak anılmasına, onun dünya çapında üne kavuşmasına ve hatta Kraliçe’den fahri şövalyelik unvanı kazanmasına yol açmıştı. Onlarca yıl sonra çoğu kişi bu adamı artık tanıyamıyor. Artık Donald Trump’a olan sadakati, yolsuzluk iddiaları ile tanınan Rudy’nin, “Yılın İnsanı” seçilmesinden bu yana izlediği yol kafaları karıştırmaya devam ediyor.
7. Mark Zuckerberg, 2010
En şaşırtıcı Yılın Kişisi yazımızın sonuna geldik. Rudy Giuliani gibi Mark Zuckerberg de “Yılın Kişisi” seçildiğinde bugün olduğundan çok daha fazla saygı duyulan bir figürdü. Time, Facebook’un kurucusunun başarısını övdü ve “Zuckerberg’in yedi yıldan kısa bir süre içinde insanlığın on ikide birini tek bir ağda bir araya getirdiğini” söyledi. O zamandan bu yana Zuckerberg, bazı negatif küresel çağrılarla karşı karşıya kaldı; platform sahte haberleri yaymak, demokrasiyi zayıflatmak ve hatta çocuklara psikolojik zarar vermek gibi suçlamalarla karşı karşıya kaldı.
