Nüfus dağılımının oldukça orantısız olduğu ülkemizde İstanbul resmi rakamlarla günbegün 20 milyona oynarken, bazı şehirlerimiz göç vermeye devam ediyor. Daha da ötesinde, çeşitli şehirlere bağlı bazı köylerimiz ıssızlığın içinde eriyip gidiyor yıllardır. Bazıların üzerine mübadele yıllarından kalma bir sessizlik çökse de, bazıları işsizliğin baş göstermesi sonucu nüfusunu sıfıra indirmeye kadar bu işi ileri götürdü.
1. Mübadelenin taarruzuna uğramış bir köy; Kayaköy
Muğla’nın Fethiye ilçesine bağlı Kayaköy’de Rumlar yaşıyordu ve 1923’te gerçekleşen mübadelede ile köy boşaltılıyor. Tekrardan değerlendirilmek istenen köy için yetkililer birtakım çabalar içinde olsa da, yeniden yapılaşma pek mümkün görünmüyor Kayaköy’de.
2. Baskıların yurt dışına göçe zorladığı Zaz Köyü
Tarihi şehir Mardin’in Midyat ilçesine bağlı Zaz Köyü Kul Dağı üzerinde bulunuyor. Siyasal sebeplerden ötürü baskıya uğrayan Süryanilerden oluşan köy halkı 1995 yılında tası tarağı toplayıp kader birliği yaparak İsveç’e göç etti. Zamanla diğer sakinler de göç edince köy giderek ıssızlaştı. 2000’lerin başlarında siyasal ortam yumuşayınca tek tük de olsa yurda geri dönüş yapanlar oldu.
3. Siyasal sorunların zemin hazırladığı Ekindüzü Köyü
Zaz Köyü ile benzer kadere sahip olan bir diğer köyümüz ise Siirt’in Pervani ilçesine bağlı Ekindüzü. Burada yaşayan Süryaniler’in farklı bir kolu olan Keldaniler de gördükleri baskılardan ötürü yurdu terk etmiş ve batıya göçmüş. Daha önceden Ekindüzü’yle ilgili yapmış olduğumuz, burada yaşayan iki kişinin konuşabildiği Keldanice dili içeriğine ve Keldaniler’le ilgili kapsamlı bilgiye şuradan ulaşabilirsiniz.
4. Mübadele yıllarından günümüze ulaşan terk edilmişlik; Sazak Köyü
1923 yılındaki mübadele yıllarında Rumlar tarafından boşaltılan İzmir’in Sazak Köyü tam bir hayalet şehir. Mübadeleden önce 120’den fazla hane bulunan köydü Rumlar terk edince geriye yalnızca rüzgarın fısıltısı kalmış.
5. Fırat’ın suları altında kendi kaderine terk edilen Şanlıurfa’nın Savaşan Köyü
Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesine bağlı Savaşan Köyü, Fırat Nehri’nin sularının altına kalması sebebiyle kendi yalnızlığına terk edilmiş. Köy etkileyici bir manzaraya sahip olsa da, köyün sakinleri suların yarattığı tehlikeden ötürü 30 kilometre ötedeki bir başka köye yerleştirilmiş.
6. İşsizlikten doğan göç bir köyün tamamen terk edilmesine sebep olabileceğinin kanıtı; Karanlık Köy
Kırklareli’nin Istranca Dağları’na yakın bir konumda olan Karanlık Köy, bir zamanlar dopdolu bir köydü. İş umuduyla köyden büyük kentlere göçten sonra köy adeta hayalet köy haline geldi.
7. Ulaşımın zorluğu köy sakinlerini bir başka köye göç etmeye zorlarsa
İzmir’in Bayındır ilçesinde bulunan Eski Çıplak Köyü’nün sakinleri, 1980’lerde kendi istekleriyle, ulaşımının zor olması sebebiyle daha aşağılardaki Yeşilova Köyü’ne yerleşme kararı aldılar. Köyün taş ve kerpiç evleri süreç içerisinde aşınmış ve günümüzde köyde hiç kimse bulunmuyor.
8. Mübadele yıllarından doğan sessizlik; Dereköy
Bir dönem Balkanlar’ın en büyük köyü olarak kayıtlarda yer alan Gökçeada’ya bağlı Dereköy, günümüzde evlerinin yıkılmaması için direnç gösterir derecesinde bomboş ve sakin. Köy halkı mübadelede Yunanistan’a göçtükten sonra bir daha Dereköy’e kimse yerleşmemiş ve günümüze dek kendi sakinliğinde eriyip gitmiş.
9. İşsizliğin vurduğu bir başka köy Çökene Köyü
Bursa’daki Çökene Köyü’nün de ıssızlığa terk edilmesinin en önemli sebebi işsizlikten doğan göç. Öyle ki, burada yer alan bazı evlerin eşyaları dahi duruyor. Öylesine ciddi seviyede bir göç yaşanmış Çökene’de.
10. Bodrum manzarasına tepeden seyir imkanı sağlayan Sandıma Köyü
Eşsiz Bodrum manzarasına tepeden bakan bir konumda olan Sandima Köyü, yarı yıkık evleriyle yalnızlığına terk edilmiş bir köy ve terk edilişiyle ilgili birden fazla bilgi rivayet ediliyor.
Kaynak; 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
Yorumlar: