Mağara resimleri, dünyanın bilinen en eski sanatıdır. Peki bu resimler, sanatı yaratan insanlar hakkında ipuçları sunuyor mu? Dünyanın dört bir yanında bulunan kayalara ve mağara duvarlarına boyanmış, oyulmuş ve çizilmiş görüntüler, insanların en eski iletişim biçimlerinden birini yansıtıyor. Bilenen en eski görüntüler, manevi anlamları bulunan hayvan, insan ve melez figürlerini tasvir ediyor. Bu tasvirler, tarihçiler ve arkeologlar için vazgeçilmez tarihi kaynaklar. Peki bu kaynaklar ne anlatıyor? Detaylara birlikte bakalım.
Erken mağara sanatı
2018 yılında İspanya’nın La Pasiega, Maltravieso ve Ardales mağaralarında Neandertaller tarafından 64.000 yıl önce yapılmış tarihin en eski mağara resimleri bulundu. Diğer bazı erken çizimler gibi bu sanatta soyuttu. Mağaraları inceleyen arkeologlar; merdiven benzeri çizimler, el kalıpları ve dikey yapı çizimleri gördüler. Southampton Üniversitesi arkeoloji bölümü başkanı W.G. Pike, Neandertallerin bu sanatı, özel gördükleri yerlere yaptığını söylüyor. Çizimlerin çoğu, mağaraların ulaşılması en zor bölgelerinde görülüyor. Bu da onları yapan kişinin, istediği noktayı bulmak için mağaraya girmeden önce pigment hazırladığını ve bir ışık kaynağı bulduğunu gösteriyor. Resimlerdeki işaretler de oldukça ilginç. Çünkü her biri sembolik düşünceyi gösteriyor. Profesör Pike, önemli olan şeyin Neandertallerin resim yapması değil, onların sembolizmle meşgul olmalarıdır diyor. Çünkü semboller, Neandertallerin bir dile sahip olma yeteneğini gösteriyor.
İnsan ve hayvan figürleriyle hikaye anlatmak
Mağara sanatının en temel figürleri insan ve hayvanlardır. 45.500 yaşındaki bir mağara sanatında Sulawesi domuzları görülüyor. Görüntü, Endonezya’nın Sulawesi adasındaki Leang Tedongnge mağarasında bulunuyor. Burası aynı zamanda 43.900 yaşında olduğuna inanılan dünyanın ilk av sahnesini gösteren bir resme de ev sahipliği yapıyor. Öte yandan Fransa’daki meşhur Lascaux mağarasındaki resimlerin çoğu at, boğa ve geyik gibi kolayca tanınabilen hayvanları tasvir ediyor. Başka bir benzersiz görüntüde bir bizon ve iki adamın olduğu av sahnesi tasvir ediliyor. Adamlar av sırasında ölmüş. Ancak sanatçı insan figürünü anatomik olarak erkek yapmaya özellikle dikkat etmiş görünüyor.
Amerika’da mağara ve kaya sanatı
Amerika’nın en eski mağara resimlerinden bazıları yaklaşık 7.000 yıl önce yapılmış. Bu resimlerin çoğu, Kentucky, Tennessee, Alabama ve Georgia’nın bazı bölgelerine uzanan Cumberland platosunda keşfedildi. Yerli halklar da 19. yüzyıla kadar bu bölgede mağara sanatı yaratmaya devam ettiler. Bu bölgede keşfedilen mağara resimlerinde bazı resimlerin gruplandığı görülüyor. Ortada bir anlatım var ancak arkeologlar, hikayenin tam olarak ne olduğunu çözemiyor. Bu durum birçok mağara sanatı için de geçerlidir. Arkeologlar, eski bir sanatçının ne söylediğini, ne anlatmak istediğini tam olarak kavrayamasa da sanatçıların kendileri ve başkaları için bir anlatı oluşturmak istediği ve bu görüntüleri bilinçli olarak kullandığını iddia ediyorlar.
