Stablecoin, değeri başka bir varlığa, genellikle ABD doları veya euro gibi para birimlerine sabitlenmiş olan bir kripto para birimidir. Stablecoin, temel alınan varlığı izleyerek değerini sabitlendiği para birimine göre zaman içerisinde sabit tutmaya çalışmaktadır.
Amacı sabit değeri tutmaktır. Sabit paralar genellikle sabitlendikleri belirli varlıklar tarafından desteklenmektedir. Örneğin, bir stablecoin’e sahip olan proje finansal bir kurumda rezerv tutar. Bu nedenle, bir stablecoin 100 milyon dolarlık rezerv tutabilir ve token başına sabit değeri 1 dolar olan 100 milyon token çıkarabilir. Bir stablecoin’in sahibi parayı nakit olarak çekmek isterse, rezervden alması gerekmektedir.
Pek çok stablecoin, sabit varlıklar tarafından desteklenirken, bazıları desteklenmemektedir. Bazı stablecoin’ler, kripto paranın fiyatını sabit bir değerde tutmak için teknik araçlar (kıtlık yaratmak için token arzının bir kısmını yok etmek gibi) kullanırlar. Bunlara algoritmik sabit paralar denir ve varlıklar tarafından desteklenen sabit paralardan daha riskli olabilirler.
ABD dolarının dünyadaki ülkeler için rezerv para birimi olarak hizmet etmesine benzer şekilde, en popüler sabit paralar şu anda ABD dolarına sabitlenmiştir. Tek bir Tether (USDT), USD token veya BUSD kripto para biriminin her biri yaklaşık 1 dolar değerindedir.
Ancak dayanak varlığın ulusal bir para birimi olması gerekmez. Varlık, altın gibi bir emtia (kitco gold ile olduğu gibi), bir algoritma (dai) veya hatta Bitcoin (bitUSD) gibi başka bir kripto para birimi olabilir.
Stablecoin güvenilir mi?
İlk bakışta, stablecoin’ler düşük riskli görünebilir. Hiçbir şey tarafından desteklenmeyen popüler kripto para birimleriyle karşılaştırıldığında, öyleler. Ancak stablecoin’ler bazı tipik kripto riskleri ve en azından kendi risklerinden birini sunar:
- Güvenlik: Stablecoin’ler dijital cüzdan veya borsada olsun, güvenli bir yerde tutulmalıdır. Ticaret platformu yeterince güvenli olmayabilir veya bazı güvenlik açıklarına sahip olabileceğinden riskler sunar.
- Karşı taraf riski: Kripto para birimi merkeziyetsiz bir şekilde dağıtılmış gibi görünse de gerçekte bir işlemde, rezervleri elinde tutan banka ve stablecoin’i çıkaran kuruluş da dahil olmak üzere birkaç tarafla ilgileniyorsunuz. Para biriminin değerini koruması için doğru şeyleri (güvenlik, uygun şekilde rezerve etme vb.) yapıyor olmaları gerekir.
- Rezerv riski: Stablecoin ekosisteminin önemli bir unsuru, bir stablecoin destekleyen rezervlerdir. Rezervler, bir stablecoin’in değerindeki en önemli kısımdır. Onlar olmadan, token veren kuruluş, bir sabit paranın değerini tam bir güvenle garanti edemez.
- Güven eksikliği: Bir stablecoin, özellikle nakit olmak üzere sabit varlıklar tarafından yeterince desteklenmiyorsa, bir koşuya maruz kalabilir ve hedef para birimine karşı sabiti kaybedebilir. Mayıs 2022’de algoritmik stablecoin TerraUSD’nin başına gelen buydu, çünkü nakit değil, diğer kripto para birimleri tarafından desteklendi. Trader’lar sabit para birimini koruma yeteneğine olan güvenlerini kaybettikçe, stablecoin’in fiyatı kırıldı ve hızlı bir düşüş yaşadılar.
Peki bir stablecoin’in güvenli olup olmadığını nasıl anlarsınız?
İhraççının rezerv raporlarını kontrol etmelisiniz. Herhangi bir rezerv raporu sağlamazlarsa, bu durum risklidir.
Ve o zaman bile, stablecoin sahipleri, kripto paralarını tam olarak neyin desteklediğine dikkat etmelidir. Stablecoin Tether, rezervlerle ilgili açıklamaları nedeniyle baskı altında kaldı. Ve kripto para biriminin tamamen gerçek dolarlarla ayrıldığını düşünenler dikkatli olmalı.
31 Mart 2021 rezerv raporunda Tether şirketi, yükümlülüklerinden daha fazla rezervi olduğunu gösterdi. Ancak bu yalnızca görünüşte iyi,
- Rezervlerinin yaklaşık yüzde 76’sı nakit veya nakit benzerleri olarak tutulmaktadır (büyük çoğunluğu kısa vadeli kurumsal borçlardır ve ticari senet olarak da bilinir).
- Yaklaşık yüzde 13’ü teminatlı kredidir.
- Yaklaşık yüzde 10’u şirket tahvilleri, fonlar ve kıymetli madenlerdir.
Yakından bakarsanız, yüzde 4’ten azı gerçek nakit iken, çoğu kısa vadeli şirket borcunda tutuluyor. Bu ticari senet, özellikle acil durumlarda nakit ile aynı değildir. Piyasalar düşerse, bu varlıklar (ve diğer nakit olmayan varlıklar) hızla değer kaybedebilir ve Tether token’ini tam olarak olması gerektiği anda tam olarak ayrılmış olmaktan daha az hale getirebilir.
Bir stablecoin, rezervlerinin yüzde 100’ünü (veya daha fazlasını) nakit olarak tutmayı taahhüt etmedikçe, madeni paraları kullanmak için nakit paranın orada olacağının garantisi yoktur. Bu durumda, stablecoin’lerin değeri stabilden çok daha düşük olabilir.
2021’de ABD Emtia Vadeli İşlemler Ticaret Komisyonu, stablecoin’inin gerçek para birimi tarafından yüzde 100 desteklendiğine dair doğru olmayan açıklamalar yaptığı için Tether’e 41 milyon dolar para cezası verdi. Mart 2021 raporundan bu yana Tether, ticari senetteki varlıklarını azalttı ve 2021’in dördüncü çeyreği itibariyle, üçüncü çeyrekteki yüzde 44’e kıyasla rezervlerin yaklaşık yüzde 30’unu oluşturdu. Şirket, bu finansmana olan bağımlılığını azaltmaya devam edeceğini söyledi.
Son olarak, bir para biriminin güvenliğinin en iyi garantisi, insanların mal ve hizmetler karşılığında onu geniş çapta kabul etmeleridir. Ve ABD’de yaygın olarak kabul edilen tek para birimi ve aslında ürünlerin nihai olarak sabitlendiği tek fiyat dolardır.
Stablecoin’ler ne işe yarar?
Stablecoin’ler, birçok kripto para biriminin temel sorunlarından biri olan fazla volatilitenin gerçek işlemler için kripto para birimi kullanmayı zorlaştırması sorununu çözüyor.
Bitcoin ve Ethereum gibi kripto para birimleri son derece değişken ve bu onların kullanımını çok zorlaştırıyor. Stablecoin’ler fiyatlarını bilinen bir rezerv para birimine kilitleyerek bu sorunu ortadan kaldırmaktadır.
Birçok stablecoin kripto komisyonculuğu içinde işlevsel bir para birimi olarak kullanılmasına olanak tanır. Örneğin, trader’lar Bitcoin’i dolar yerine Tether gibi bir sabit paraya çevirebilir. Stablecoin’ler 7/24 mevcuttur. Bu da onları gece ve hafta sonları kapalı olan bankacılık sistemi aracılığıyla elde edilen nakitten daha erişilebilir hale getirmektedir.
Stablecoin’ler, şartları yerine getirildiğinde akıllı sözleşmelerle de kullanılabilir. Stablecoin’in istikrarı, daha değişken kripto para birimleriyle uğraşırken ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkları önlemeye de yardımcı olur.
Stablecoin’ler nereden alınır?
Stablecoin satın almak için özel bir banka hesabına ihtiyacınız yok. Diğer kripto para birimleri için yaptığınız gibi, sabit para satın almak, satmak, takas etmek ve depolamak için bir kripto cüzdanı yada borsa hesabı kullanabilirsiniz. Tüm cüzdanlar her parayı desteklemez (sonuçta bunların hepsi yazılımdır). Seçtiğiniz kripto cüzdanın istediğiniz sabit paraları desteklediğinden emin olmalısınız. Örneğin, Trezor’un ve Ledger’in en son cüzdanlarının ikisi de Tether’i desteklemektedir.
