Kuşlar gibi gökyüzünde süzülmek, uçsuz bucaksız maviliklerde özgürlüğün tadını çıkarmak… “Uçmak,” çok eski dönemlerden beri insanlığın en büyük tutkularından biriydi. Tarihin farklı dönemlerinde gökyüzüne tutkulu insanların uçma denemeleri birer efsane gibi anlatılıyor. Ancak insanların gerçekten uçabilmesi için 1700’lü yılların sonlarına kadar beklemesi gerekiyordu. Fransız mucit kardeşler Joseph-Michel ve Jacques-Etienne Montgolfier 19 Ekim 1783 yılında icat ettikleri ilk sıcak hava balonu insanlığın gökyüzüne doğru yolculuğunda, önemli bir eşiğin atlanmasını sağlamışlardı. Ancak, bazı araştırmalar sıcak hava balonlarının çok daha eski tarihlerde icat edilmiş olabileceğini söylüyor. Eğer durum gerçekten böyle ise, insanlık sandığımızdan çok daha uzun süredir gökyüzünde dolaşıyor olabilir. İşte, insanlık için oldukça önemli bir icat olan sıcak hava balonunun ortaya çıkma hikâyesi…
Sıcak hava balonu MÖ. 500 yılında icat edilmiş olabilir!
1970’li yıllarda İngiliz sıcak hava balonu pilotu Julian Nottt, ilginç bir iddia ortaya attı. Buna göre, sıcak hava balonlarını Montgolfier kardeşlerden çok daha önce kullanılmış olabilirdi! Bu teorinin oldukça ilginç bir dayanağı bulunuyordu: Nazca Çizgileri!
Nazca Çizgileri ve sıcak hava balonu
Nazca Çizgileri, MÖ. 500 ile MS. 500 yılları arasında Peru çöllerinde yapıldığı düşünülen devasa geometrik şekillerdir. Bu şekiller arasında yine devasa boyutlardaki hayvan çizimleri de bulunuyor! Şekiller, çöl ikliminin koruyucu yapısı sayesinde binlerce yıldır varlığını sürdürüyor. Peru’da bulunan bu devasa şekillerin, İnkalardan bile önce yaşayan bir insan topluluğu tarafından yapıldığı düşünülüyor. Nott’un teorisi ise bu noktada devreye giriyor! Nott, böylesine büyük ve anlamlı şekillerin ancak yukarıdan görülerek yapılabileceğini iddia ediyor. Nott, teorisini daha da ileriye taşıyor ve o dönem İnkaların sahip olduğu bilinen malzemelerde bir sıcak hava balonu yaptığını iddia ediyor. Ayrıca Nott, kendi yaptığı sıcak hava balonu ile Nazca Çizgileri üzerinde bir uçuş gerçekleştirdi! Bugün, sıcak hava balonlarını antik dönemlerde kullanıldığına dair bir kanıt yok. Fakat Nott’un teorisi ve balonu, sıcak hava balonlarının o dönemler için de kullanılabilir araçlar olduğunu düşündürüyor.
Başka bir teoriye göre, sıcak hava balonları ilk olarak Antik Çin’de ortaya çıktı
Sıcak hava balonlarının tarihine dair başka bir teori ise bu balonların MS. 200’lü yıllarda Çin’de ortaya çıkmış olabileceğini savunuyor. Bazı tarihçiler insansız sıcak hava balonlarının o dönemde “askeri haberleşme” aracı olarak kullanıldığını düşünüyor! Bu sebeple bugünkü sıcak hava balonlarının atası sayılabilecek ilk örneklerin Çin’de icat edildiğini savunuyorlar. Bu ilk örneklerin Çinli asker, siyasetçi ve mühendis “Zhuge Liang” tarafından tasarlandığı düşünülüyor. Teoriye göre Antik Çin’de ortaya çıkan bu askeri haberleşme aracı zaman içerisinde farklı bir şeye dönüştü. Başlangıçta askeri haberleşme için kullanıldığı düşünülen balonlar bugün “gökyüzü feneri” olarak kutlamalarda ve eğlencelerde kullanılıyor…
Bartolomeu de Gusmao’nun zeplini
Sıcak hava kullanarak gökyüzüne yükselme fikri Montgofier kardeşlerden 74 sene önce, Portekizli bir rahip olan Bartolomeu de Gusmao’nun da aklına gelmişti! Gusmao, havacılık alanında çalışmaları olan önemli bir insandı. Gusmao, bu önemli çalışmaları sırasında kâğıttan yapılmış bir balonu 4 metre yukarıya uçurmayı başarmıştı!
Gusmo’nun havacılık alanındaki öncü çalışmaları dönemin Portekiz Kralı tarafından da destekleniyordu. Bu sayede çalışmalarını ileri bir boyuta taşımayı başardı! Gusmao’nun kendi icadı olan ve “Büyük Kuş” adını verdiği zeplin neredeyse 1 kilometre boyunca gökyüzünde süzülmeyi başarmıştı! Gusmao ne yazık ki, havacılık ile ilgili tasarılarının hepsini hayata geçiremeden yaşamını kaybetti. Ancak, Gusmao’nun gökyüzüne olan tutkusu Montgolfier kardeşlerin çalışmalarına ve bu sayede tüm insanlığın “gökyüzüne ulaşmasına” öncülük etti…
