Güneş sisteminin yakınlık sırasına göre altıncı gezegeni olan Satürn, büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan oluşur. Çıplak gözle görülebilen gezegenler arasında bulunan Satürn, gaz devleri listesinde yer alır. Bu gezegen, Güneş sistemindeki diğer gaz devleri gibi halkalara sahiptir. Gezegenin merkezinde ise buz ve kaya tabakasından oluşan bir çekirdek vardır. Çekirdeği çevreleyen bölgede metalik hidrojenden meydana gelen manto tabakası bulunur. En dışta ise gezegen hacminin %90’ını oluşturan ve en az 30.000 km kalınlığında olan moleküler hidrojen tabakası yer alır. Bu bilgiler bir yana Satürn’ü asıl çekici kılan şey onun olağanüstü güzellikteki halkalarıdır. Gelin Satürn halkaları hakkında muhtemelen daha önce hiç duymadığınız 5 gerçeğe bakalım.
1. Satürn’ün halkaları buz, kaya ve tozdan oluşur
Satürn halkaları birbirinden bağımsız hareket eden çok sayıda buz, kaya ve toz parçacıklarından oluşur. Bu parçacıkların en küçüğü sadece bir kum tanesi kadardır. Ancak 10 metre genişliğinde büyük parçacıklar da bulunur. Bu parçacıkların, asteroidlerin ve gezegenin çekimine yakalanan yıldızların kalıntıları olduğu düşünülüyor. Unutmadan; 2004 yılında NASA, Cassini-Huygens uzay aracını Satürn’ün yörüngesine gönderdi. Uzay aracının gözlemlerine göre halkalarda sadece parçacıklar değil büyük kaya kümeleri de vardı. Ancak bu durum bilim dünyasında hala tartışılıyor.
2. Halkalar keşfedildikleri zamana göre alfabetik olarak adlandırılır
Satürn’ün ana halkaları A, B, C olarak adlandırılır. Bu halkaların içinde çok sayıda soluk başka halkalar da vardır. Gezegenin daha net görüntülenmesiyle birlikte D, E ve G halkaları da keşfedilmiştir. Bu halkaların çoğu birbirine yakın olsa da A ve B halkası bir istisna oluşturur. İki halka arasındaki mesafe tam 4700 kilometredir!
3. Halkalar Satürn’ün merkezinden 480.000 km uzaklığa kadar yayılır
Halkalar, Satürn atmosferindeki bulut tabakasının hemen üzerinden başlar ve en az 16 uydunun yörüngesini içine alır. Halkaların kalınlıklarının çoğu, birkaç yüz metreyi geçmez. Ancak Satürn’ün merkezinden 480.000 km uzaklığa kadar yayılır.
4. Satürn’ün halkaları ilk gözlemlendiğinde kulp ve kulağa benzetildi
Satürn’ün halkaları ilk defa 1610 yılında Galileo Galilei tarafından fark edildi. Galileo halkaları ilk gözlemlediğinde bunların halkadan çok kulp ve kulağa benzediğini düşündü. Ancak Christian Huygens bu halkaları 1655 yılında tanımladı. Aslında bunların kulak olmadığını, Satürn’ü çevreleyen halkalar olduğunu söyledi.
5. Halkaların kalınlığı çok incedir
Satürn’ün en büyük halkası gezegen çapının 200 katıdır. Ancak bu halkaların ortalama kalınlığı 100 metreyi geçmez. Bu ultra ince yapının sebebi parçacıkların düzenli olarak aşağı katmana düşmesidir. Parçacıklar birbirlerine çarptıklarında enerji kaybolur ve halkanın alt katmanına düşer. Bu nedenle halkaların kalınlığı çoğu bölgede 100 metrenin üzerine çıkmaz.
İlginizi çekebilir:
Güneş Sisteminden Galaksilere: Uzay Hakkında Merak Edilen 49 İlginç Bilgi
Kaynak: 1
