Gelecek Çok da Uzakta Değil: Plastik Kirliliğine Basit Ama Etkili Çözüm

Plastik kirliliği, bugünlerde çok sık duyduğumuz, tüketimine bu yoğunlukta devam edildiği ve sürdürülebilir çözümler üretilmediği takdirde daha çok duymaya devam edeceğimiz, çevremiz, sağlığımız, birçok canlı türü ve gıda kaynakları üzerinde ciddi şekilde zararlı etkileri olan büyük ve önemli bir sorundur. Peki insanlığı bu denli ciddi tehdit edebilen, yine de yeryüzünü dört kez daire içine alabilecek kadar çok tüketilen, ürettiğimiz toplam atıkların %10’unu oluşturan plastik nedir?

Plastik Nedir?

“Plastik; karbon, hidrojen, oksijen, azot ve diğer organik ya da inorganik elementlerin oluşturduğu monomer adı verilen; basit yapıdaki moleküllü gruplardaki bağın koparılarak polimer adı verilen uzun ve zincirli bir yapıya dönüştürülmesi ile elde edilen malzemelere verilen isimdir.” Diğer bir deyişle, plastik doğada hazır halde bulunmaz. Plastik kimyasalların vücut tarafından emilebildiğini, plastikte bulunan bazı bileşiklerin hormonları değiştirdiğini veya sağlığı tehdit eden birçok etkiye sahip olduğunu da konunun önemi açısından vurgulamak gerek.

PLastik Tüketimi Ciddi Boyutlarda

National Geographic’e göre her yıl okyanuslara sadece kıyı bölgelerden yaklaşık 18 milyar ton plastik atık dökülüyor. Bütün bu plastikler okyanusta yaşayan tüm canlılara ciddi zararlar veriyor. Plastik torbalara dolanmış halde bulunan mercanlardan, kaplumbağalara, midesi plastik atıklarla dolduğu için gerçek gıda alamayan balinalara, deniz kuşlarına birçok canlı türü ciddi tehlike altında. Plastik atıkların okyanuslardaki besin zinciri üzerindeki uzun vadede sebep olacağı etkileri konusunda yeni araştırmalar ortaya çıkmakta ve nihayetinde insan sağlığı ve gıda güvenliğini nasıl etkileyebileceği konusunda sorular artmakta.

Geri Dönüştüremiyoruz

Dünyada son 10 yılda, geçen yüzyılın tamamında üretilenden daha fazla plastik üretildiğini biliyoruz. Üretilen plastiğin yaklaşık %40’ı ambalaj yapımında kullanılıyor ve çoğu yalnızca bir kez kullanıldıktan sonra atılıyor. Pek çok ülke ve işletme geri dönüşüm konusunda bilinçlendirme ve kullanımını azaltma yönünde çalışmalar yapıyor olsa da kullandığımız plastiklerin sadece %5’ini dönüştürebiliyoruz.

Avustralya’nın Basit Ama Etkili Çözümü

Bu yaz Avusturalya’da plastik atık sorununu çözmeye yardımcı olabilecek etkili bir filtreleme sistemi geliştirildi. Oldukça basit bir yöntemle büyük atıkları toplayarak zararlı atıkların denizlere dökülmesini önleyen bir filtreleme sistemi bu. Kwinana kentinden yetkililerin Henley Reserve’ün drenaj borusuna yerleştirdikleri ağlar toplanan çöplerin sudan ayrılarak zararlı atıkların suya dökülmesini ve çevreyi kirletmesini engelliyor. Ağlar atıkla dolduğunda özel olarak getirilen çöp arabalarıyla geri dönüşüme uygun veya geri dönüşüme uygun olmayanlar şeklinde ayrılacakları özel bir merkeze getiriliyor. İlk iki hafta içerisinde, sadece iki filtre ile 800 kilodan fazla çöpü doğadan uzaklaştırmayı başaran Avusturalyalı yetkililer bu sistemi kentin her yerine uygulamaya karar verdi. Montaj ve imalat maliyetlerine bakıldığında her bir ağ başına 10.000 USD gibi bir maliyeti olan bu fikir, sağladığı tasarrufa ve faydalarına bakıldığında oldukça uygun ve sürdürülebilir bir sistem.

Çözüm Basit

Bu filtreleme sistemi, bu kadar basit uygulamalarla bile çok büyük bir fark yaratılabileceğinin ve çevremizi korurken yaşamımızı da iyileştirmemize yardımcı olabileceğinin kanıtı niteliğindedir. Bu tarz uygulamaların, sürdürülebilir yöntemlerin, bireysel ve toplumsal farkındalığın artması dileğiyle.