İnsanoğlunun dünyayı ve ekosistemi hunharca kullanarak adeta kendi çöplüğüymüşcesine tükettiği yılların sonuçlarının maalesef günbegün sinyalleriyle karşılaşıyoruz. Tükettiğimizin ve sona yaklaştığımızın farkına varmak için daha ne kadar gecikmemiz gerekiyor diye sorgularken kendimizi dünyanın öte tarafında birileri hala umarsızca sanayi atıklarını denizlere, tarım arazilerine döküyor; birileri hala petrol kuyuları kazıyor; birileri hala kaçak avlanıyor…
Bu kirlilik sirkülasyonu içerisinde şüphesiz ki geri dönüşüm lafı geçtiğinde ilk akla gelen plastik oluyor. Uzun yıllar alan hatta nasıl geri dönüştürüleceğine çözümler ve alternatiflerin hala arandığı poliklorobifenil (PCB) maddesinin denizlerimize nüfuz etmesi sonucu canlılarımız birer birer tarihin en vahim zehirlenme vakalarını yaşayarak hayatlarını kaybediyor. Oranlar ve öngörülen gelecek ise tüyleri diken diken ediyor.
Lulu, Birleşik Krallık sularında özgürce dolaşan bir katil balina (orka) sürüsünün lideriydi. Fakat cansız bedeni balıkçıların ağlarıyla birlikte kıyıya vurduğunda kan donduran gerçek ortaya çıktı.
PCB plastiğinin vücutta bulunabileceği güvenli sınır 20-40mg/kg iken Lulu’nun bedeninde 957mg/kg oranında PCB ölçümlendi.
Lulu gibi sürüsündeki diğer 8 katil balinanın da aynı oranda plastik zehirlenmesi yaşadığı tahmin ediliyor.
PCB’ler 1970 yılında Birleşik Krallık’ta yasaklanmıştı fakat doğada hala bulunuyorlar. Türkiye 2015 yılında bu plastiğe dur demiş olsa dahi bu plastiğin bertarafı ancak 2025’te tamamlanabilecek.
Lulu’nun yaşadığı sularda PCB üretimi durdurulmuş olmasına rağmen senelerdir çözülemedikleri için zehirlemeye hala devam ediyorlar. Geçtiğimiz yüzyılda sıklıkla tercih edilen bu madde, sıcaklık ve basınca oldukça dayanıklı olmasından dolayı plastik ambalajlarında, yalıtımlarda, elektrik kabloları ve yağ bazlı boyalar gibi birçok alanda kullanılıyor.
PCB ayrıca karaciğer ve böbrek hastalıklarına, kansere, tiroid hormonu bozukluklarına, beyin gelişimine ve hatta anne karnındaki çocuklarda olumsuz etkilere sebep olabiliyor.
Lulu’nun 20 yaşında olup orkaların deniz sularındaki besin zincirinin en üstünde yer almasının etkilenme oranını da arttırdığı düşünülüyor.
Fakat bu eziyet gibi zehirlenmenin en acısı ise Lulu gibi büyük orkaların balıkçıların ağı gibi zayıf şeylerden çok kolay kurtulabilecekken zehrin beyin hasarı yaratıp sinirleri öldürmesinden dolayı hareketsiz kalmalarına sebep olması.
Daha önce de karaya cansız cesetleri vuran balinaların midesinde 30 plastik torba ve çok miktarda plastik madde bulunmuştu.
Sadece Avrupa’da 1 milyon tondan fazla PCB yok edilmeyi beklerken bunun için 1000 °C’nin üstünde sıcaklıklar gerekiyor.
Araştırmacılar hala daha kalıcı ve yararlı imha etme yöntemleri üzerinde çalışıyorlar. Nasıl kurtulacağımızı dahi bilmediğimiz bir zehir üretip kendimizi yüzyıllar boyunca kendi elimizle zehirliyoruz sözün kısası.
Denizlerdeki kirlilik büyük küçük her canlıyı etkiliyor ve öldürüyor.
Çevre kirliliğinin önüne geçemezsek yarattığımız yığın bir gün bizi de yutacak.
Kaynak: 1
