Kadınlar saltanatı dönemi Osmanlı’da, valide sultanların, haseki sultanların hatta padişah kızlarının yönetime ve devlet meselelerine doğrudan katıldığı tarihi bir dönemdir. Hürrem Sultan’la başlayan bu dönem Köprülü Mehmet Paşa’nın sadrazam oluşun kadar gitmiştir. Peki ya bu kadınlar nasıl oldu da yönetimde bu kadar söz sahibi olabildi?
1. Hürrem Sultan
Hürrem Sultan Osmanlı tarihinde bir padişahla nikah yapmış tek haseki sultandır. Bu nikahla Sultan Süleyman’ın bir önceki nikahsız eşi Mahidevran Sultan’ın etkisi azalmıştır. Ancak Mahidevran Sultan, yeniçerilerin çok sevdiği şehzade Mustafa’nın annesi olduğundan ve sadrazam İbrahim Paşa’nın da güçlü bir devlet adamı olarak Şehzade Mustafa’yı destekliyor olması yüzünden sırasıyla önce sadrazam İbrahim Paşa’nın ve Şehzade Mustafa’nın ölüm kararında etkili olarak zamanla güçlenmiştir. Bu dönemde devlet işlerinde padişahın yanında danışman olarak sürekli bulunmuştur.
2. Mihrimah Sultan
Mihrimah Sultan, Hürrem Sultan ve Kanuni Sultan Süeyman’ın kızıdır. Hürrem Sultan’ın ölümünden sonra babasına annesinin yaptığı danışmanlığı yapmıştır. Kardeşi II. Selim de tahta geçtikten sonra da ona valide sultanlık yapmış, devlet işlerinde aktif olarak bulunmuştur.
3. Haseki Afife Nurbanu Sultan
Mihrimah Sultan’ın ölümünden sonra II. Selim’in eşi Nurbanu Sultan güç kazanmıştır. Oğlu III. Murat tahta geçtikten sonra etkinliği daha da artmıştır. Venedik asıllı olan Nurbanu Sultan, Venedik yanlısı politikalar uygulayarak, Venedik’le uzunca bir barış dönemi yaşanmasını sağlamıştır.
4. Haseki Safiye Valide Sultan
III. Murat’ın karısı olan Safiye Sultan, III. Murat’ın padişahlığının ilk yıllarında, Nurbanu Sultan’la sıkıntılar yaşamıştır. Nurbanu Sultan’ın ölümünden sonra eşi üzerindeki etkinliği yüzünden büyük güç kazanmıştır. Bu etkinlik oğlu III. Mehmet’in padişahlığında da devam etmiştir. Özellikle Avrupa’ya yönelmiştir. İngiltere kraliçesi I. Elizabeth’le mektuplaşmış hatta hediyeleşmiştir. Şehzade Murat ve annesi Safiye Sultan’ın geleceği için tehdit oluşturuyordu bu yüzden torununun ve gelinin ortadan kalkması gerekiyordu. Ve torunu Şehzade Murat sarayda sessizce boğularak öldürüldü, annesi ise sürgün edildi.
5. Haseki Mah-Peyker Kösem Valide Sultan
III. Mehmet’in ölümünden sonra padişah olan I. Ahmet Safiye Sultan’ı eski saraya göndererek politikaya karışmasını engellemiştir. Nikahlı eşi Kösem Sultan, eşinin padişahlığı döneminde sarayda aktif değildi. Eşi öldükten sonra, eşinin başka bir kadından olan oğlu II. Osman tahta geçince eski saraya sürülmüştür ancak Genç Osman olarak da anılan II. Osman’ın ölümünden sonra oğullarından IV. Murat, 11 yaşında tahta geçince sarayda büyük otorite sahibi olmuştur. Oğlu yerine çoğu devlet işlerinde o söz sahibi olmuştur. Daha sonra diğer oğlu İbrahim’in yönetimdeki zayıflığından kaynaklı onun padişahlığında da fazlasıyla söz sahibi olmuştur. Daha sonra 6 yaşın padişah olan torunu IV. Mehmet döneminde de gücünü koruyarak Osmanlı’daki en güçlü kadın figürlerinden biri olmuştur.
6. Haseki Turhan Hatice Valide Sultan
IV. Mehmet ‘in annesi olan Turhan Sultan, Kösem Sultan’ın büyük rakibiydi. O yüzden Kösem Sultan Turhan Sultan’ın gücünü kırmak için IV. Mehmet ‘i tahttan indirmeye çalıştı. Fakat bunu öğrenen Turhan Sultan taraftarlarınca öldürüldü. Güç de Turhan Sultan’ın eline geçti. Bir kaç sadrazam değiştirdikten sonra göreve Köprülü Mehmet paşayı getirir ve bu olay kadınlar saltanatının sonu kabul edilir.
