Uzun zamandır en sevdiğimiz film tekniklerinden birini sizinle paylaşmak istiyorduk ve sonunda bu tekniklerden birisinden bahsetmenin zamanı geldi. Bu yazımızda one take veya one shot da denen kesintisiz tek çekim filmlerden bahsedeceğiz. Peki bu çekim tekniği tam olarak nedir? İzleyicide yarattığı etkiler nelerdir? One take filmlerin başarısını belirleyen teknik hileler nelerdir? Bu soruları cevapladık ve aşağıdaki paragraflarda kesintisiz tek çekim filmler hakkında kimi merak edilenleri yazdık.
Öncelikle bazı terimleri doğru bir şekilde açıklamak için bazı öncüllerle başlayalım: bir filmin seyri esnasında, hikayenin anlatılan ve çekim(ler)den oluşan belirli bir bölümüne sahne denir. Birkaç sahne bir anlatı sekansı oluşturur.
Birkaç sahne, herhangi bir kesme veya kesinti olmadan tek bir sürekli çekim kullanılarak gösterildiğinde; bu, tek bir çekimdir. Bu tek çekim; plan, kadraj ve hatta konum değişikliğiyle birden fazla görevi aynı anda üstlenmek durumundadır. Detayları inceleyelim.
One take ve long take arasındaki temel farklar
Tek bir çekimle karıştırılabilecek terimlerden birisi de uzun çekim anlamına gelen long take tekniğidir. Uzun çekimlerde, yönetmen veya operatör sahnenin belirli bir bölümünde bir süre oyalanır, ancak one take tekniğiyle çekilen filmlerde ise tek bir çekim sürekli olarak daha fazla sahneyi ve sekansı tanımlar.
Konunun sahneden ayrılırken, soyunma odalarına girerken veya salondan çıkarken sürekli olarak filme alındığı ve kameranın sürekli ana karakteri tek çekimlerle filme aldığı “Birdman” filmini düşünün. Oyalanmıyor; aksine, filmi tek bir çekim üzerine kuruyor. Long take filmlerden daha ekstrem bir düzeyi ifade etmek gerekirse, kesintisiz bir tek çekim yapabilmek için üstün bir kurgu performansı ve ciddi bir post prodüksiyon mesaisi gerekmektedir.
Sam Mendes’in 2019 yapımı askeri drama filmi 1917’den bu yana ,”one shot veya one take” de denen kesintisiz tek çekim tekniği sıcak bir tartışma konusu oldu. Bu teknik ile, yönetmenler tüm filmi tek bir kesintisiz çekimde filme alabilir veya en azından filmin bu şekilde görünmesini sağlamayabilir. 2014 yılının En İyi Film ödüllü filmi Birdman’de mükemmel bir şekilde görülebileceği gibi…
Birdman’den her sahne on beş ila yirmi kez çekildi ve ardından sahneler filmin tek çekim gibi görünmesini sağlayabilmek için tek tek birbirine dikildi. Bu dahiyane bir tekniktir ancak oldukça zorlu ve meşakkatli bir film üretim yoludur. Ancak iyi yapıldığında büyük bir seyir zevki aşılar. Tıpkı Birdman’in yönetmeni Alejandro González Iñárritu’nun yarattığı filmle 21. yüzyıl sinemacılığının ufkunu genişlettiği gerçeğinde gözümüze çarpacağı gibi.
İzleyicide one take filmlerin etkisi
Sinemaseverlerin bir kısmı, izleyiciye gerçek zamanlı bir aksiyon sahnesi gerçekleşiyormuş gibi hissettirmeyi amaçlayan bu iddialı çekim tekniğine bayılıyor. Bunun sebebi, izleyicinin gördüklerine ve filme alınan karakterlerin eylemlerine daha fazla kapılması ve daha fazla dahil olmasıdır. Aslında oyuncular, herhangi bir kesinti, yavaşlama veya hızlanma olmadan gerçek zamanlı olarak hareket ediyor ve biz de onlara filmin senaryosu boyunca gerçekleşen tüm olay ve durumlar boyunca onlara eşlik ediyor gibiyiz. Bu, çoğu seyirciye long take veya one take sahnelerin heyecan vermesinin temel motivasyonlardan sadece birisidir.
Bu teknikte başarılı olmak kuşkusuz kolay değildir, tam da bu yüzden sadece bir avuç yönetmen bu tekniği deneyebildi; ancak, bir kısmının kesinlikle başarı sağladığını inkar etmek pek de mümkün değil. Tek çekimde çekilen veya öyleymiş gibi görünmesi sağlanan bu filmleri inceleyerek gerçek bir sinema deneyimine ve seyir zevkine erişebilirsiniz. İşte karşınızda en iyi 11 one shot / one take film!
Keyifli okumalar…
Bu yazımızı da incelemek isteyebilirsiniz: Çoğunlukla Tek Mekanda Geçmesine Rağmen İzleyicilerden Tam Not Alan 8 Film
1. The Silent House / La Casa Muda – Issız Ev (2010) – IMDB: 5.3
Film, üstün çekim performansı ve kurgusu ile Cannes Film Festivali’nde Golden Camera ve C.I.C.A.E. ödülü kazanmıştır.
Film, 1940’ların sonlarında Uruguay’daki küçük bir köyde geçen gerçek bir hikayeye ve tekinsiz bir evden zarar görmeden saniye saniye ayrılmaya niyetlenen Laura’ya odaklanıyor. Laura ve babası Wilson, sahibi yakında evlerini satışa çıkaracağı için yenilemek zorunda oldukları bir kulübeye yerleşirler. Geceyi kulübede geçireceklerdir ve ertesi sabah da tadilata başlayacaklardır. Laura dışarıdan gelen ve evin üst katında gittikçe yükselen bir ses duyana kadar her şey yolunda gibi görünüyordu. Laura, aşağıda tek başına durmaya babasının aşağı inmesini beklemeye dayanamayarak neler olup bittiğini görmek için yukarı çıkar.
2. Timecode – Zaman Kodu (2000) – IMDB: 6.1
Film, partnerinin oyunlarını ve bir Hollywood film yapım şirketinin gergin gidişatını saplantı haline getiren sırılsıklam bir lezbiyen aşığı dönüşümlü olarak takip eden dört eşzamanlı aksiyon karesinden oluşmakta ve bu karelerden oluşan tek çekim ile son bulmaktadır.
3. PVC-1 (2007) – IMDB: 6.7
Film, güçlü çekimi ve senaryosu ile Cannes Film Festivali’nde Golden Camera, Roma ve C.I.C.A.E. ödüllerini kazanmıştır.
Gerçek zamanlı olarak çekilen PVC-1, tuhaf bir terör eyleminde saatli bombaya dönüşen bir kadının gerçek hikayesine dayanıyor.
4. Running Time (1997) – IMDB: 6.8
Yönetmen Josh Becker, kendi internet sitesinde filmi üretirken Alfred Hitchcock’un Ölüm Kararı (1948) filminden ve o filmin tek çekim performansından ilham aldığını belirtti.
Carl, 5 yıl yattıktan sonra hapisten çıkar ve hemen bir sonraki soygununu gerçekleştirme planını işletmeye başlar. Planı nispeten basittir ama bu planda zaman çok önemli bir noktada durmaktadır. Ne yazık ki, kötü şansı veya suç ortaklarının beceriksizliğini hesaba katmamıştır. Soygun planı evlere şenlik olaylar dizisine dönüşecektir.
5. Fish & Cat / Mahi va Gorbeh – Balık ve Kedi (2013) – IMDB: 7.2
Venedik Film Festivali’nde Özel Ödül kazanan film, aynı festivalde En İyi Film dalında Venedik Ufukları Ödülü’ne layık görülmüştür.
Gerçek olaylara dayanan ‘Balık ve Kedi’, kış gündönümü sırasında bir uçurtma uçurma etkinliğine katılmak için Hazar bölgesine seyahat eden bir grup öğrenciyi konu alıyor. Kamplarının yanında, ava çıkmak üzere olan üç aşçı tarafından işletilen küçük bir restoran var. Acilen ete ihtiyaçları var. Ancak etrafta öğrencilerden başka kimse yok. Shahram Mokri’nin ikinci uzun metrajlı filmi, biçimsel deneyleri terör ve sinsi bir mizah anlayışıyla birleştiriyor ve İran film tarihinin bu son derece sıra dışı parçasında mükemmel bir şekilde harmanlanıyor.
6. Enter the Void – Boşluk (2009) – IMDB: 7.2
Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye adaylığına layık görülen Enter the Void, Sitges’te ise Özel Jüri Ödülü’nün yanı sıra En İyi Sinematografi dalında ödül almış ve En İyi Film ödülü adaylığına layık görülmüştür.
Oscar ve kız kardeşi Linda, Tokyo’ya yeni gelmişlerdir. Oscar küçük çaplı bir uyuşturucu satıcısıdır ve Linda ise bir gece kulübünde striptizci olarak çalışmaktadır. Bir gece, Oscar bir polis baskınında yakalanır ve vurulur. Ölmek üzere yatarken, kız kardeşine verdiği, onu asla terk etmeyeceğine dair sözüne sadık olan ruhu; yaşayanların dünyasını terk etmeyi reddeder. Şehirde dolaşır, her zaman gördüğünden daha fazlasını görür ve gördükleri şeyler her zamankinden daha kabus gibidir. Geçmiş, şimdi ve gelecek kavramları halüsinasyonların girdabında birleşmeye başlar.
7. Utøya 22. Juli / Utøya – July 22 – Utoya (2018) – IMDB: 7.2
Berlin Uluslararası Film Festivali’nde Altın Ayı ödülü adaylığına layık görülen Utøya 22. Juli, etkileyici bir yapımdır.
Bir genç kız, Temmuz 2011’de Norveç’in Utøya adasında, Norveç Sosyal Demokrat Partisi gençliğinin yaz kampına karşı organize edilen toplu katliam sırasında hayatta kalma ve küçük kız kardeşini bulma mücadelesi vermek zorunda kalacaktır.
8. Russian Ark / Russkiy Kovcheg – Rus Hazine Sandığı (2002) – IMDB: 7.3
Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülüne aday gösterilen Russian Ark, Sitges’te de En İyi Film ödülü adaylığına layık görüldü ve Toronto Uluslararası Film Festivali’nde Vizyon Ödülü kazandı.
Görünmeyen bir adam, kim olduğunu ve nereden geldiğini bilmeden uyanır. Çevresindekilerin kıyafetlerinden 18. yüzyıl Rusya’sında olduğuna inanıyor. Görünüşe göre, kendisi kadar kaybolmuş görünen siyahlı adam dışında etrafındakiler tarafından görünmüyor. Petersburg’daki Hermitage müzesindeler ve birlikte çeşitli odalardan geçerek her seferinde farklı bir döneme giriyorlar. Siyahlı adam orada tanıştığı insanlarla etkileşime giriyor ve sanat eserleri hakkında yorum yapıyor.
9. Birdman – Cahilliğin Unutulmaz Erdemi (2014) – IMDB: 7.7
En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Senaryo ve En İyi Sinematografi dallarında Oscar ödülü kazanan ve 5 dalda da Oscar adaylığı bulunan Birdman, BAFTA ve Altın Küre Ödülleri’nde de ödüller kazanmıştır.
Riggan Thomson, 20 yılı aşkın bir süre öncesinde ünlü ve ikonik süper kahraman olan “Birdman”i oynayan bir aktördür. Şimdi, orta yaşlarında; bir Raymond Carver hikayesinden uyarlanan “Aşk Hakkında Konuştuğumuz Zaman Ne Konuşuyoruz” adlı bir dramanın prömiyerini yönetmektedir. Riskli, ancak yaratıcı bir deneme olan bu kumarının; kendisinin sadece tükenmiş bir film yıldızı değil, gerçek bir sanatçı olduğunu kanıtlayacağını uman Riggan, açılış gecesi yaklaşırken, oyuncu kadrosundan birinin yaralanmasıyla sarsılır. Ortalığı alt üst etmesi garanti olan bir oyuncuyu işe almak zorunda kalan Riggan, bu sırada kız arkadaşı, kızı ve eski karısıyla uğraşmak zorundadır. Eleştirmenlere yönelik çabaları ve eski karakteri Birdman’in beklenmedik sesleri, akıl sağlığını oldukça zorlamaktadır.
10. Rope – Ölüm Kararı (1948) – IMDB: 7.9
Çoğu film ödülünün olmadığı bir dönemde yaratılan Rope, Hitchcock’un en ünlü klasiklerinden bir tanesidir.
Brandon ve Philip, New York’ta bir daireyi paylaşan iki genç insandır. Kendilerini arkadaşları David Kentley’den entelektüel olarak üstün gören bu ikili, sonuç olarak David’i öldürmeye karar verirler. Birlikte David’i bir iple boğarlar ve cesedini eski bir sandığa koyarak küçük bir parti düzenlemeye başlarlar. Konuklar arasında David’in babası, nişanlısı Janet ve yanlışlıkla fikirlerini aldıkları eski öğretmenleri Rupert da yer almaktadır. Brandon giderek daha cüretkar davrandıkça Rupert bu ikiliden iyice şüphelenmeye başlar.
11. 1917 (2019) – IMDB: 8.1
En İyi Sinematografi ve En İyi Görsel Efekt dahil olmak üzere toplam 3 dalda Oscar ödülü kazanan filmin aynı zamanda En İyi Film dahil 7 dalda Oscar adaylığı da bulunmaktadır. En İyi Film de dahil 7 dalda BAFTA ödülü ve iki dalda Altın Küre ödülü de kazanan 1917, toplam 135 film ödülüne 206 film ödülü adaylığına sahip ünlü bir yapımdır.
Nisan 1917 yılında, 1. Dünya Savaşı’nın Batı Cephesi’nde bir alaya acil bir mesaj iletmek üzere iki İngiliz askeri görevlendirilir. Mesaj zamanında alınamazsa alay tuzağa düşecek ve bütünüyle katledilecektir. Alaylara ulaşmak için düşmanlarının topraklarından geçmeleri gereken İngiliz askerleri, tehlikelerle dolu bu yolculuklarında zamanla yarışmak durumunda kalacaklardır.
