Nazi ideolojisi, ırksal üstünlük teorilerine dayanıyordu. Fakat aynı zamanda İskandinav mitolojisi, paganizm ve okült inançlardan da ilham aldı. Marvel’in gişe rekorları kıran filmi Kaptan Amerika: İlk Yenilmez’de bir Nazi subayı, sahibine sonsuz güç bahşettiği bilinen eski bir kalıntı olan Tesseract’ı aramaktadır. Aslında Kaptan Amerika, okült güçler, çılgın bilim adamları, fantastik silahlar, insanüstü bir usta ırk ve Üçüncü Reich’a (Nazi Almanyası) sınırsız güç veren büyülü kalıntılar gibi Nazi doğaüstücülüğünün birçok unsurunu içermektedir.
Kaptan Amerika bu tarz konuları işleyen tek film değildir. Kutsal Hazine Avcıları filminde Indiana Jones, Yahudi Ahit Sandığı’nı Nazilerden önce bulmaya çalışıyordu. Ayrıca 2004 ve 2008 yapımı Hellboy filmlerinde insanlığı koruyan Hellboy, Nazi okültistleri tarafından dünyaya çağrılan bir iblisti. Az önce sadece üç örnek verdik. Popüler kültür, İkinci Dünya Savaşı dönemi çizgi romanlarından 21. yüzyıl video oyunlarına ve klasik bilim kurgu filmlerinden çağdaş korku filmlerine kadar uzun süredir Nazi doğaüstü görüntüleri ile dolu. Bir süredir birçok akademisyen bu tür fikirleri en iyi ihtimalle fazlasıyla abartılı, en kötü ihtimalle tamamen kurgusal olarak reddetmiştir.
Yine de Nazizm ile doğaüstü arasında önemli bir bağlantı olduğuna dair pek çok kanıt var. Naziler, yeni maneviyat biçimleri ve dünyanın yeni açıklamalarını arayan bir Alman erkek ve kadın neslini çekmek için bu fikirleri ve uygulamaları kullandılar. İktidara geldikten sonra, hiçbir kitle partisi bu tür doktrinleri denetlemek veya ayrıştırmak, daha az uygun hale getirmek ve kurumsallaştırmak için çaba göstermedi. Bilim ve din alanına, kültüre ve sosyal politikaya, savaşa, imparatorluğa ve etnik temizliğe yöneldiler. Nazizm ile doğaüstü arasındaki bu ilişkiyi anlamadan Üçüncü Reich’ın tarihini anlamak mümkün değildir. İşte Nazi ideolojisi hakkında bilmeniz gerekenler.
Naziler, İskandinav mitolojisini ve paganizmi araştırdılar
22 Aralık 1920’de Nazi Partisi bir Kış Gündönümü festivaline sponsor oldu. Ana Nazi gazetesi Völkischer Beobachter’e göre festival önemliydi, çünkü savaşın ve 1918-19’un sol kanat devrimlerinin ardından ırksal ve manevi birliğin yeniden kurulmasına yardımcı olacaktı.
Bir konuşmacı olarak ilan edilen gündönümü ile sembolize edilen Aryan uygarlığındaki rönesans, eski zamanlarda İskandinav mitolojisi ve dini tarafından kehanet edildi. Nazi Partisi’nin kurucularından Anton Drexler’e göre, Nasyonal Sosyalist gündönümü, “Alman düşüncesine dönüşün görünür bir işaretiydi.” Başka bir konuşmacı, İskandinav güneş tanrısı, pagan tanrıları ve kahramanları Baldur’dan ve İskandinav mitolojik kahramanı Siegfried’in büyük tarihinden bahsetti.
Naziler, pagan bir Alman Noeli geleneğini icat etmediler. Organizatörler, Ariosophi olarak adlandırılan ezoterik inanç sisteminin savunucuları Guido von List ve Jörg Lanz von Liebenfels tarafından on yıl kadar önce yeniden canlandırılan benzer gündönümü festivallerine borçluydu. Ancak Naziler, Hıristiyanlığın yıkıcı kurumları ve doktrinlerine bir alternatif olarak, daha “otantik” bir Germen dindarlığını destekleme girişimlerinde bu pagan-ezoterik gelenekleri iyi bir şekilde kullandılar.
1935 ve 1944 yılları arasında, yaklaşık on yıl boyunca, Reichsführer-SS Heinrich Himmler, bir Hexen- Sonderauftrag’ı (Cadılara Özel Görev Gücü veya Cadı Bölümü) Orta Avrupa’daki Orta Çağ Katolik Kilisesi tarafından pagan dini uygulamalarına zulmedilmesiyle ilgili arşiv materyali toplamakla görevlendirdi. Bölüm, çeşitli yerel ve bölgesel arşivlerden yaklaşık 30.000 belge topladı. Himmler’e göre amacı, “egemen Aryan-Germen doğa dininin çökmekte olan Yahudi-Hristiyan dini tarafından nasıl alt edilebileceği” bilmecesini çözmekti.
Nazi ideolojisi, Tibet’in eski bir Hint-Aryan halkının evi olduğu inancına dayanıyordu
SS cadı araştırmacıları, İskandinav “cadılarının” en eski Germen destanlarından “Alman inancının garantörü” ve “doğal şifacılar” olduğu sonucuna vardı. Orta Çağ Katolik Engizisyonu, sözde cadıları şeytanla işbirliği yapmakla suçlayarak, Alman dininin uygulanmasını suç saymış ve ruhani liderlerinin öldürülmesini haklı çıkarmıştı. Bu tür teoriler, Spielberg’in Indiana Jones filmlerindeki olay örgülerine ve karakterlere ilham verdiğine inanılan arkeolog Otto Rahn tarafından bir adım daha ileri götürülmüştür. Rahn, Kutsal Kâse lehine (veya aleyhine) Haçlı Seferi adlı 1933 tarihli bir kitapta, Kutsal Kâse’nin, beyaz bir güvercin tarafından Himalayalar’dan Avrupa’ya getirilen ve gökten düşen bir taşın sembolü olan Hint manisinden geldiğini savunmaktaydı.
Himmler ve SS tarafından desteklenen Rahn’ın ikinci kitabı Lucifer’s Court (1937), daha da ileri gitti. İçinde, Kutsal Kâse’nin, İran üzerinden Tibet ve Kuzey Hindistan’dan gelen bir pagan, Ur-Aryan dinini uygulayan bir Orta Çağ Luciferian kültünün (kelimenin tam anlamıyla şeytana tapanların) merkezinde yer aldığını tahmin etti. Sapkınlık ve büyücülükle suçlanan Thule’nin (Batı geleneğinde ‘Atlantis’) Hint-Aryan uygarlığındaki bu son temsilcileri, öğretileri Tapınak Şövalyeleri ve Tibet rahipleri tarafından korunmasına rağmen, Katolik Kilisesi tarafından ortadan kaldırılmıştı.
Rahn’ın teorileri, Tibet Budizmi, Hinduizm ve Hint-Aryan mitolojisini, Goethe’nin Faust’undaki Walpurgis Gecesi sahnesi olan Harz dağlarındaki Brocken gibi yerlerde, Orta Çağ’da Almanya genelinde uygulanan paganizm, Luciferianizm ve büyücülükle ilişkilendirdi.
Bu, birçok Nazi’nin neden Tibet’in bir dizi selden sonra Ur-Aryan uygarlıklarının (Atlantis veya Thule) yıkımından kaçan eski bir Hint-Aryan halkının evi olduğuna inandığını açıklıyor. Aslında, tüm bu İskandinav ve Hint-Aryan dini gelenekleri, tarihçi George Williamson’ın yazdığı gibi farklı yönlere gidiyor gibi görünse de, hepsi Nazi rejiminin istediği ulusal bir dindarlığı oluşturma amacına hizmet ediyordu.
Okültizm
Nazi ideolojisi ve özellikle Hitler, doğaüstü olaylara çok derinden bağlıydı
Tüm Naziler okültizm ve paganizm konusunda hevesli değil idi. Mayıs 1941’de, yakında Hitler’in yardımcısı olacak olan Martin Bormann, Nazi yetkililerine bir muhtıra gönderdi. Bormann, “Mucize hikayelerinin, kehanetlerin ve geleceğe ilişkin astrolojik tahminlerin bilinçli bir şekilde yayılması yoluyla insanlar arasında kafa karışıklığı ve güvensizlik yaymaya çalıştılar.” dedi. Bormann ayrıca, “Özellikle kırsal alanlarda hiçbir parti üyesinin siyasi falın yayılmasına, mucizelere veya batıl inançlara olan inançlara ya da gizli mucizelere katılmamasına dikkat etmeliyiz.” diye ekledi.
Bormann’ın genelgesi şu soruyu soruyor: Sekiz yıllık iktidar ve iki yıllık savaştan sonra, Üçüncü Reich neden okültizmi dizginlemek için daha agresif hareket etmemişti? Cevap, Nazilerin kendilerinin pek çok okült ve uç bilimsel uygulamayı benimsemiş olmalarıdır. Bilimsel araştırmayı yeniden çerçevelemek, tıbbi uygulamaları iyileştirmek, ekonomik üretimi artırmak veya ırk ve yerleşim politikasını şekillendirmek için Nazi liderleri, astroloji ve parapsikolojiden radiesteziye kadar her şeye sponsor oldular.
Nazi propaganda bakanı Joseph Goebbels, materyal üretmeleri için astrologları işe aldı. Parapsikolog Hans Bender’in okült deneyleri büyük gazetelerde rapor edildi ve Hitler ve Himmler tarafından finanse edilen Reich tarafından finanse edilen bir enstitü tarafından desteklendi. Hitler ve Himmler’in, buzdan yapılmış gök cisimlerinin kozmik ve insanlık tarihinin gidişatını belirlediğini iddia eden tuhaf Dünya Buz Teorisi doktrinine olan bağlılığı daha da güçlüydü. Rejim, Berlin’deki atletik sahaları 1936 Olimpiyatları’na hazırlamak için topraktaki ve yıldızlardaki kozmik güçlerden yararlanmaya dayanan okült esinli biyodinamik tarımı bile kullandı.
Savaş sırasında, karar verme ve politikaya yönelik bu yaklaşım, hem fantastik hem de canavarca projelerin kolaylaştırılmasına yardımcı oldu. Üçüncü Reich, askeri saldırganlığı ve bölgesel genişlemeyi haklı çıkarmak için folklor, okültizm ve sınır bilimi benimsedi. Hint-Aryan dininin unsurları ve İskandinav mitolojisi, Nazilerin jeopolitik anlayışlarını ve Asyalı ve Orta Doğulu güçlerle ittifaklar geliştirme çabalarını arttırdı.
Hitler’in kendisi savaş zamanı operasyonlarına büyülü bir yaklaşım getirdi. Halkın desteğini çekerken ve kararlar alırken, askeri koşulların pratik bir değerlendirmesini yaptığı kadar sezgiye ve inanca da güvenmeyi tercih etti.
Okült ve uç bilimsel deneyler, 20 yüzyılın en kötü suçlarına zemin hazırladı
Propaganda bakanlığı, savaş zamanı propagandası yapmak ve askeri istihbarat toplamak için profesyonel astrologlar ve falcılar istihdam etti. Örneğin Alman Donanması, 1942’de düşman savaş gemilerini bulma amacıyla bir Sarkaç Enstitüsü kurdu. 1943’te, Mussolini tahttan indirilip hapse atıldıktan sonra, SS üç düzine okültist toplayıp ve onları onu takip etmekle görevlendirmiştir.
Bu okült ve uç bilimsel teoriler zararsız olmaktan çok uzaktı. Kötü şöhretli SS doktoru Sigmund Rascher’ın, doğal şifa ve biyodinamik tarımın bir savunucusu olan Hanns Rascher’ın ve insanların içsel gelişim yoluyla ayrık bir maneviyata erişmeyi öğrenebileceğine inanan Almanya’nın önde gelen Antropozoflarından birinin oğlu olması tesadüf değildir. Küçük Rascher, Himmler’in en iğrenç yardımcılarından biri oldu ve babasının “biyodinamik” öğretilerinin işgal altındaki Polonya’daki Alman çiftçiliğini geliştirmek için de uygulandığı Dachau toplama kampında korkunç insan deneyleri yürüttü. Rascherlar, 20. yüzyılın en kötü suçlarından bazılarını üreten okült ve uç bilimsel düşünce ile Nazi ırk bilimi arasındaki daha geniş bağı özetledi.
Hitler, Yahudilerin “yok edilmesi gereken vampirler” olduğuna inanıyordu
1943 yazında, Nazi Partisi’nin Bölgesel Eğitim Ofisi, çağrıştırıcı başlığıyla Der jüdische Vampyr chaotisiert die Welt (Yahudi Vampiri Dünyaya Kaos Getiriyor) başlıklı bir broşür yayınladı. “Dünya Paraziti Olarak Yahudi” konulu bir propaganda dizisinin parçası olan broşür, İkinci Dünya Savaşı’nın “üç bin yıl boyunca siyasi ve ekonomik kara büyü yayan” Aryanlar ve Yahudiler arasındaki varoluşsal bir çatışma tarafından tanımlandığını savunmuştur. Nazi propagandacısı, “Nerede bir ulusun vücudunda bir yara açılırsa, Yahudi iblisi, tıpkı rüyalardan gelen güçlü bir parazit her zaman hasta yerde beslenir.” diye devam etti.
Bu propaganda boş bir söylem değildi. Nazi ideolojisi, Yahudileri, İkinci Dünya Savaşı’nın yıkımından sorumlu, her şeye gücü yeten, doğaüstü canavarlar olarak gördü. Mein Kampf’ta Hitler, Yahudilere “vampirler” ve “kan emiciler” gibi birçok hakaret ederek, “nerede görünürse görünsün, ev sahibi insanlar daha kısa veya daha uzun bir süre sonra ölür” diyerek Yahudilere atıfta bulunmuştur. Ayrıca Hitler, “Vampir de er ya da geç ölür. Bu yüzden Yahudiler, her zaman uzun süre beslenebilecekleri yeni ve sağlıklı toplumlar arayacaklardır.” diye açıkladı. Hitler için vampirlerin ölmesi yetersizdi. Yahudi’nin ölümsüz bir vampir gibi çürüme kokusuna, kadavra kokusuna, zayıflığa, dirençsizliğe, kişisel benliğin boyun eğmesine, hastalığa, yozlaşmaya ihtiyacı vardı!
Hitler’in Aralık 1941’de şunları söylemesine şaşırmamak lazım: “Yaşamı yok eden, ölümü göze alıyor demektir. Yahudilerin başına gelenlerin sırrı budur. Yahudi’nin bu yıkıcı rolü, bir bakıma ilahi bir açıklamaya sahiptir.”
Holokost, topyekûn savaş, ekonomik kıtlık ve şiddetli Bolşevizm karşıtlığıyla şiddetlenen, ırksal ötekine karşı daha uzun vadeli bir Avrupa sömürgeci şiddet modelinin parçasıydı. Yine de Üçüncü Reich’ın Yahudilere yönelik özellikle soykırımcı planları diğer Avrupalı sömürgecilerin planlarından daha radikaldi çünkü Naziler yalnızca Darwin, Kipling veya İncil’e değil, Lanz von Liebenfels ve diğer ırkçı okültistlerle paylaştıkları doğaüstü bir hayale de dayanıyordu. Nazi ideolojisi tüm bu fikirleri içinde barındırıyordu.
Naziler, asla şeytana hizmet etmeyen kurt adamlar olduklarına inandılar
İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sadece birkaç yıl sonra, Oxford tarihçisi Robert Eisler, Royal Society of Medicine’e Man into Wolf: Sadism, Mazochism and Lycanthropy’nin Antropolojik Yorumu başlıklı bir konferans verdi. Eisler, likantropiye olan inancın, antik ve Orta Çağ Almanya’sında yaygın olduğu şeklinde başladı.
Eisler, bir hayvana dönüşme yeteneğine olan bu inancın, folklorik kurt adam kavramını her yerde kullanan Üçüncü Reich’ta yeniden canlandırıldığını sürdürdü.
Hitler, “acımasız bir gencin gözlerinde bir kez daha yırtıcı bir hayvanın gurur ve bağımsızlığının parıltısını görmekten daha heyecan verici bir şey olamazdı.” diye söylüyordu. “Kurt sürüleri” halinde örgütlenerek, gecenin köründe Almanya’nın düşmanlarını avlayıp öldürebileceklerine inanıyordu. Hitler, askerlerini sürekli kurtlar gibi “düşmanın üzerine sürüler halinde atılmaya” çağırdı. Ukrayna’daki karargahı “Kurt Adam” yerleşkesi ve Doğu Prusya’daki daha iyi bilinen karargahı Wolfsschanze (Kurt İni) ismine sahipti.
Hem Himmler’in hem de nüfuzlu Nazi ideolojisi uzmanı Alfred Rosenberg’in araştırma enstitüleri, “kurt adamın enkarnasyonunun Aryan ve Alman peri masallarından ve adlandırma geleneklerinden geçtiğini” ve Alman ırk ruhunun Ur-Cermen özelliklerinden biri olduğunu öne süren raporlar yazdı. Nazi folkloristi Lutz Mackensen, “kurt adam ve slav vampiri” arasında hiçbir bağlantı olmadığını belirtti. Vampirler (Nazi zihinlerinde Yahudilerle bağlantılıdır) kötüydü ve ırksal olarak yozlaşmıştı. Kurt adamlar ise hayvana dönüşebilen ve asla “şeytana hizmet etmeyen” ender kahramanlar grubuna aitti. “Tanrı’nın köpekleri” olan kurt adamlar, insanları kötülüğe karşı savunan ve ruhlarını koruyan iyilik güçleriydi.
Kurt adam inancı, Nazi ideolojisi içinde yer alan en önemli unsurlardan biriydi
Aslında Üçüncü Reich, Hermann Löns’ün Otuz Yıl Savaşları sırasında Almanları yabancı saldırılara karşı savunan bir grup partizan hakkında 1910 tarihli Der Wehrwolf romanının yeniden yayınlanmasına aktif olarak sponsor oldu, nazi ideolojisi de bunu destekledi. Hitler, Himmler ve Goebbels kendi yeni partizanları için isim seçerken, isimlendirmede küçük ama önemli bir noktaya değindiler. Löns’ün Wehrwolf’u ve iki savaş arası “Wehrwolf” hareketi, Almanca “savunma” kelimesinin bir oyunu olan Wehr terimini kullandı. Hitler ve Himmler bunun yerine, düşman hatlarının gerisinde görev yapmak üzere toplanan gönüllülerden oluşan kendi paramiliter birliklerinin adı için Werwolf kelimesinin daha açık bir şekilde doğaüstü türevini seçtiler.
Hitler, Himmler ve Goebbels’e göre, “Kurt Adam Operasyonu” onların mutlak zafer ya da kıyamet vizyonlarının temel unsurunu oluşturuyordu. Ne de olsa, Müttefiklerin Reich’ı işgal etmesi ve doğuda komünist partizanların Alman işgalcilere karşı gerilla savaşı, suikast ve sabotaj gerçekleştirdiği yerel milis hareketlerinin yükselişiyle zamanlanmıştı. Himmler, Ekim 1944’te Müttefiklerin fethettiklerine inandıkları topraklarda bile, Almanların “sürekli yeniden canlanacağını ve kurt adamlar gibi ölüme meydan okuyan gönüllülerin düşmana arkadan zarar verip yok edeceklerini” duyurdu.
Nazi alacakaranlığı
Reich’ın Ragnarok’u
Hitler’in en sevdiği besteci Richard Wagner’in Ring Cycle’daki son operasının adı Götterdämmerung, yani Tanrıların Alacakaranlığı’ydı. Bu isim, tanrılar ve düşmanları arasındaki felaketli bir savaşla sonuçlanan ve “Tanrıların kaderi” olan Eski İskandinav efsanesi Ragnarok’tan türetilmiştir.
13. yüzyıl şiir ve düzyazı destanı Edda’dan alınan Ragnarok, Jotunheim devlerinin, Muspellheim’ın ateş iblislerinin ve Midgard Yılanı’nın bir dizi saldırısını önceden bildirdi. Bu korkunç yakın dövüşte Odin, Thor ve Baldur öldürülecek, yeryüzü ve gökyüzü yok olacak ve güneş kararacaktır. Bununla birlikte, kehanet tarafından önceden bildirildiği gibi, Thor’un iki oğlu kıyametten kurtulacak, Baldur Hel’den dönecek ve Dünya ve insanlık yeniden doğacaktır.
Götterdämmerung, birçok açıdan Edda’dan farklıdır, çünkü Wagner’in tetralojisi esas olarak, cüceler Hagen ve Alberich’in Edda’nın devlerini ve ateş iblislerini temsil ettiği Orta Çağ Alman destanı Nibelungenlied’e (Cücelerin Şarkısı) dayanıyordu. Bununla birlikte, her ikisi de amansız doğaüstü düşmanlara karşı son bir savaşla sonuçlanıp aynı şekilde sona eriyordu. Bu varoluşsal yangın fikri, ya nihai zafere ya da yenilgiye neden olacak bir dizi savaşı temsil ediyordu.
Doğaüstü ve mucize hayalleri, savaşın son zamanlarında Almanlar için bir çeşit terapi oldu
Üçüncü Reich, Stalingrad’dan sonra topyekûn bir savaş dönemine girdiğinde, alacakaranlıktan ilham alan düşünce, her zamankinden daha fantastik ve şiddetli bir ifade buldu. Böyle bir düşünce, Kurt Adam Operasyonu’nda ve daha da dikkat çekici bir şekilde, Slav partizanlarını vampirizmle suçlayan etnik Almanlarda belirgin idi. Alacakaranlıktan ilham alan doğaüstü düşünce, silahlara doğru genişledi ve maddi veya teknolojik gerçeklikte hiçbir temeli olmayan, yerçekimi önleyici makineler, ölüm ışınları ve devasa füzeler dahil olmak üzere gitgide daha fantastik silahlar için umutsuz bir arayış yarattı. Nazi ideolojisi bu amaçları besledi.
Savaşın son aylarında birçok Nazi ve sıradan Alman, Hitler gibi yeni bir peygamberin onları ölmekten kurtarabileceğine inandılar. Bu şekilde, rejimin mucizevi silahlar, partizan kurt adamlar ve vampirler ile hayali meşguliyeti, maddi ve psikolojik sıkıntı çeken Almanlar için bir terapi biçimi işlevi gördü.
Alacakaranlık görüntüleri, Almanların kendilerini gündelik şiddet, suçluluk ve kayıpla uzlaştırmalarına yardımcı oldu. Aynı zamanda Üçüncü Reich’ın dağılacağını ve Almanya’nın savaş sonrası yeniden doğuşunu da haber verdi. Savaşın sonunda, sıradan Almanlar tarafından paylaşılan sayısız hikaye, kehanet ve komplo teorileri, Yahudileri, komünistleri veya masonları kızdırmaktan çok, intikam ve kefaret vizyonları satıyordu. Almanların doğaüstü hayal gücüne son başvuruları artık siyasi tahakküm, etnik temizlik veya imparatorlukla ilgili değil idi. Çünkü artık Nazi Almanyası dağılmanın eşiğindeydi.
Adım Caner Cem Martı, 1996 yılında Bartın'da doğdum. 2010 yılında geçirdiğim kaza sonucunda vücudumun %99'u felç kaldı. 2015'ten bu yana bazı cihazlar yardımıyla internet ortamında çalışabiliyorum. İçerik editörlüğü ve sosyal medya uzmanlığı gibi alanlarda tecrübe sahibiyim, ancak asıl uzmanlık alanım SEO uyumlu makale yazmak. Ayrıca front-end tasarımlar yapıyorum. Sinema, spor ve tarih gibi konular çok dikkatimi çekiyor. Özellikle sinema tutkunuyum.
