Kütüphaneler, içinde her türden kitabın bulunduğu ve sessizliğin hakim olduğu yerlerdir. Kütüphanelerde her türlü bilgiye ulaşmak mümkündür. Bu nedenle bir şeyleri araştırıp öğrenmek istediğimizde kütüphanelere gideriz. Peki kütüphanelerin sayfalar ve kelimeler topluluğu olması dışında neler biliyoruz? Sizler için kütüphaneler ile ilgili ilginç bilgileri bir araya getirdik. İşte kütüphaneler hakkında muhtemelen ilk defa duyacağınız şaşırtıcı bilgiler.
1. Kongre Kütüphanesi, dünyanın en büyük kütüphanesidir
Katalog derinliği açısından dünyanın en büyük kütüphanesi toplam 168 milyon parçaya sahip olan Kongre Kütüphanesi’dir. Kütüphanenin koleksiyonunda 470 dilde, 38 milyondan fazla kitap ve diğer yayınlar, 70 milyon el yazması, içlerinde Gutenberg İncili’nin de bulunduğu Kuzey Amerika’nın en büyük nadir kitap koleksiyonu, bir milyonun üzerinde hükûmet belgesi, son üç yüzyılda, dünyada yayımlanmış bir milyon gazete sayısı, 33.000 ciltlenmiş gazete sayıları, 500.000 mikrofilm, 6.000’in üzerinde karikatür dergisi, dünyanın en büyük hukuki belgeler koleksiyonu, filmler, 5,5 milyon harita, müzik notaları ve 8,1 milyon işitsel kayıt bulunur.
2. Kütüphaneciler, “kütüphaneci eli” olarak bilinen belirli bir el yazısını benimsemek zorundaydılar
Modern kütüphaneler ilk kurulduğunda, kart katalogları için okunaklı bir el yazısı zorunluluk olarak görülüyordu. Bu uygulama, 1800’lerin sonlarında Dewey Ondalık Sistemi ile ünlenen kütüphane öncüsü Melvil Dewey ile birlikte gelenek haline geldi. Daktiloların popülaritesi arttıkça bu uygulama azaldı.
3. Benjamin Franklin, 1731’de bir ödünç verme kütüphanesi kurdu
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en eski halk kütüphanelerinden biri 1790’da Massachusetts’te açıldı. Bu kütüphanede insanlar, Benjamin Franklin tarafından bağışlanan kitapları ödünç alabiliyordu. Öte yandan Benjamin Franklin 1731’de Philadelphia’da Library Company adında kendi ödünç kitaplık kütüphanesini kurdu, ancak 40 şilinlik bir abonelik ücreti gerektiriyordu.
4. Hayırsever Andrew Carnegie, dünya çapında 2509 kütüphane açılmasını sağladı
Zengin sanayici Carnegie 1886 ile 1919 arasında, 1679 tanesi Amerika Birleşik Devletleri’nde olmak üzere dünya çapında 2509 kütüphane açmak için 55 milyon (dolar doların bugünkü değeriyle yaklaşık 1,6 milyar dolar) bağışladı.
Portekiz’deki Joanina Kütüphanesi’nde çok sayıda yarasa bulunuyor. Ancak yarasalar kitap sayfalarına zarar veren böcekleri avladıkları için kimse onları kütüphaneden uzak tutmak adına bir şey yapmıyor. Personeller, masaları gece boyunca örtülerle örtüyorlar ve sabahları gübreyi temizliyorlar.
6. Hapishanede bulunan kütüphanelerde en çok paranormal romantizm türünde kitaplar okunuyor
Hapishanedeki kütüphanelerde pek çok farklı türde kitap bulunuyor. Ancak mahkumlar en çok paranormal romantizm türündeki kitapları okumayı seviyorlar.
7. Kütüphanelerde bulunan kitaplar bazı kirli sürprizlerle dolu olabilir
Kütüphane kitaplarının birçok elden geçtikten sonra ne kadar kirli olabileceğini merak ediyorsanız, bunun cevabı oldukça basit: Çok kirli! Kitapların sayfalarında kokain izlerinden uçuk virüsüne ve yatak böceklerine kadar her şey bulundu. Ancak hemen endişelenmeyin, çünkü hiç kimsenin bir kütüphane kitabından bir şey kaptığına dair belgelenmiş bir vaka yok.
Toz, sayfalara zarar verebilecek nemi hapsedebileceğinden, kirli bir kitabın oluşturduğu tek tehlike kitabın kendisinedir. Bu nedenle Boston Halk Kütüphanesi, kitaplar için minyatür bir araba yıkama işlevi gören ve kitaplardaki kiri temizlemek için bir konveyör sistemi kullanan Depulvera adlı bir makineyi kullanmaktadır.
8. Bazı kütüphaneler, kitapların çalınmasını engellemek için ilginç yöntemlere başvurdular
İrlanda’nın başkenti Dublin’deki Marsh’s Library’de, 1800’lerde nadir bulunan kitapları incelemek isteyen ziyaretçiler, okumaları bitene kadar kafeslere kilitlendi. Bu aşırı korumacı bir yöntem olsa da, kitapların çalınması engellendi.
Finlandiya, Vantaa’daki Tikkurila Kütüphanesi, konukların performans göstermesi için binlerce şarkı içeren bir karaoke odasına sahiptir (Finlandiya, karaoke seven çok sayıda vatandaşa ev sahipliği yapar). Neyse ki, tüm bu uğultular rahatsız edici bir ses düzeyine yükselmiyor. Çünkü karaoke odası ses geçirmiyor. 🙂
10. New York Halk Kütüphanesi, kitapların haricinde farklı ayrıcalıklar da sunuyor
Örneğin kütüphaneye üye olan kişiler, bir iş görüşmesine giderken giydikleri takımı tamamlamak istediklerinde kütüphaneden kravat ve evrak çantası gibi eşyaları ödünç alabiliyorlar.
11. Birçok kütüphane ücretsiz müzik dinlemenize imkan sunar
Freegal adlı bir hizmet, kullanıcıların 15 milyondan fazla parçadan oluşan bir müzik kitaplığından şarkı indirmelerine izin veriyor. Çevrenizdeki kütüphanelerde böyle bir hizmetin olup olmadığını sorarak öğrenebilirsiniz.
12. Bazı kütüphaneler pasaport hizmetleri sunmaktadır
Birçok kütüphane, toplantı odaları, kitap satışı ve araştırma yardımına ek olarak, uzun postane kuyruklarından kaçınmanıza yardımcı olabilecek pasaport başvuru hizmetleri de sunar. Bu uygulama özellikle ABD’de çok ilgi görüyor.
13. Yüz binlerce Amerikalı kütüphanelerde istihdam ediliyor
2020 itibariyle ABD’de yaklaşık 163.810 kütüphaneci vardı. Bunlardan 30.810 tanesi kütüphane teknisyeni ve 69.650 tanesi ise kütüphane görevlisi olarak çalışıyor.
Adım Caner Cem Martı, 1996 yılında Bartın'da doğdum. 2010 yılında geçirdiğim kaza sonucunda vücudumun %99'u felç kaldı. 2015'ten bu yana bazı cihazlar yardımıyla internet ortamında çalışabiliyorum. İçerik editörlüğü ve sosyal medya uzmanlığı gibi alanlarda tecrübe sahibiyim, ancak asıl uzmanlık alanım SEO uyumlu makale yazmak. Ayrıca front-end tasarımlar yapıyorum. Sinema, spor ve tarih gibi konular çok dikkatimi çekiyor. Özellikle sinema tutkunuyum.
