Kripto paralar, son yıllarda çok konuşuluyor ve merak ediliyor. 12 yıl önce ortaya çıkan bu dijital para birimleri ilk başlarda pek fazla ilgi görmedi. Ancak ilerleyen zamanla büyük şirketlerden devlet başkanlarına kadar büyük bir kitlenin dikkatini çekti. Hal böyle olunca kripto para nedir diye merak edilmeye başlandı. Bu nedenle kripto paralar hakkında bilinmesi gereken her şeyi anlatacağız. İşte A’dan Z’ye kripto paralar…
Kripto para nedir?
Kripto para, işlem güvenliği için şifreleme (kriptografi) kullanan ve sadece dijital olarak var olan bir sanal unsurdur. Aslında kredi kartları ve banka kartları ile yaptığımız harcamaları kripto paralara benzetebiliriz. Çünkü bu işlemleri gerçekleştirdiğimizde sistemdeki verilerde değişiklikler olur. Kripto varlık da aynı prensiple çalışır. Kripto varlıkları özel kılan en önemli şey ise merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsiz olmalıdır. Yani kripto paralar herhangi bir otorite veya hükümet tarafından kontrol edilmiyor. Böylece sistem daha güvenli bir şekilde işliyor. Bunlara ek olarak kriptolojinin ne olduğundan bahsetmemiz gerek.
Kriptoloji nedir?
Kriptolojiyi şifre bilimi olarak tanımlayabiliriz. Türlü iletilerin ve yazıların belli bir sisteme göre şifrelenip güvenlikli bir ortamda alıcıya iletilmesi ve iletilen mesajın deşifre edilmesidir. Kriptoloji kendi içinde ikiye ayrılır. Bunlar şifreli yazı yazmayı temsil eden kriptografi ile şifreleri çözme ya da analiz etme prensibine dayanan kriptoanalizdir. Ayrıca kriptolojinin tarihi 4000 yıl önceye dayanmaktadır.
Kripto para nasıl alınır?
Günümüzde kripto para sahibi olmanın iki yolu vardır. İlki kripto varlık satışı yapan platformlar üzerinden gerçek para birimleri karşılığında satın almaktır. Diğeri ise kripto paralar kazanabileceğiniz madenciliktir. Ancak madencilik için güçlü bilgisayar donanımlarına ihtiyaç vardır. Bilgisayarınız karmaşık matematiksel işlemleri çözünce bir miktar kripto para kazanırsınız.
Eğer kripto paralar konusunda yeni yeni bilgi ediniyor ve satın almak istiyorsanız, ilk başlarda küçük miktarda alım yapmanızda fayda var. Bu dijital para birimleri hakkında daha fazla bilgi edindikten sonra yatırımınızı arttırmanız daha iyi olacaktır. Ayrıca satın alma işlemi yapacağınız platformun güvenli olduğundan emin olun.
En çok kullanılan kripto paralar nelerdir?
2009’da çıkan ve en popüler kripto varlık olan Bitcoin, ilk merkeziyetsiz kripto para birimidir. Bunun yanı sıra piyasa değeri en yüksek olan sanal unsurdur. Bitcoin’in toplam piyasa değeri 345 milyar doların üstündedir. Tekil değeri ise şu anda yaklaşık olarak 245.000 TL’dir.
Kripto varlık endüstrisinde Bitcoin’den sonra en çok kullanılan sanal para birimi Ethereum‘dur. Ethereum’un toplam piyasa değeri 70 milyar dolardan fazladır. Tekil değeri ise yaklaşık olarak 10.000 TL’dir. Daha fazla bilgi edinmek için “Ethereum nedir?” adlı yazımıza bakabilirsiniz.
XRP, Bitcoin ve Ethereum’dan sonra en çok alınan kripto varlık olarak öne çıkıyor. XRP’nin toplam piyasa değeri 30 milyarın üstünde. Tekil fiyatı ise yaklaşık olarak 2 TL. En çok bilinen diğer kripto paralar ise şunlar:
- Tether
- Bitcoin Cash
- Chainlink
- Litecoin
- Cardano
- Polkadof
- Binance Coin
Kripto paralar güvenli mi?
Ödeme sistemindeki en büyük problem aynı paranın iki kez harcanma ihtimalidir. Bu durumun olmasını engellemek için genellikle bankalar gibi yapılan işlemlerin kaydını tutan merkezi bir aracı kullanılır. Fakat bu, araya sermayeyi kontrol eden bir yapı girmesi demektir. Bu da güvenilirliğin azalmasına sebep olur.
Bitcoin gibi dağıtık bir ağdaki işlemlerin gerçekleşmesi için sistemin içindeki her parça onay vermelidir. Bu tarz işlemler ise blockchain ile yapılır ve herkes tarafından görülür. Yapılacak olan tüm takas ve gönderi işlemleri önce gönderen daha sonra sistem tarafından doğrulanır. İşlem onaylandıktan sonra ise geri alma imkanı yoktur. Kripto paralardaki en büyük risk hacklenme ihtimalidir. Bu nedenle kripto varlık alım satımı yapılmadan önce iyi bir araştırma yapılması şarttır.
Blockchain nedir?
Türkçede “blok zinciri” anlamına gelen blockchain, kısaca bilginin merkezsizleşmesini mümkün kılan teknoloji olarak özetlenebilir. Şifrelenmiş işlem takibi sağlayan bir dağıtık veri tabanıdır. Daha fazla bilgi edinmek için “Blockchain Nedir, Ne İşe Yarar, Güvenli Midir?” adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
Kripto paralar yasal mı?
Kripto paraların yasal olup olmaması ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. Dijital paralar bazı ülkelerde yasak iken, bazılarında ise alım satımı serbesttir. Ülkemizde özellikle en çok kullanılan kripto para birimi olan Bitcoin yasal mı diye merak ediliyor. Şu anda Türkiye’de bu konuya dair herhangi bir yasak bulunmuyor. Ayrıca ülkemizde kripto madenciliğini engelleyen herhangi bir yasa yok.
Kripto para borsası nedir?
Kriptopara borsası, kripto varlık almak veya satmak isteyen kişileri bir araya getiren finansal bir alandır. Burada kullanıcılar dijital para alım satımı, takası ve fiat (itibari para) birimlerinin kripto paraya dönüştürülmesi gibi işlemleri yapabilmektedir. İlk başta bu piyasada çoğunlukla madenciler yer alıyordu. Ancak kripto paraların popüler olması ile madencilerin yerini kullanıcılar ve kurumsal yatırımcılar aldı. Bu da kripto para borsasının büyümesini sağladı.
Kripto para borsaları nasıl çalışır? Fiyatlar nasıl belirlenir?
Kripto para borsasında kullanıcılar, banka ve dijital para borsası hesaplarıyla işlemlerini yapabilirler. Bu borsaları özel kılan şey ise merkeziyetsiz olmalarıdır. Kripto varlık borsasındaki işlemler kullanıcılar arasında yapılır. Bu borsalarda reel paranızı kripto para birimine, kripto varlığınızı ise reel paraya veya farklı bir kripto birimine çevirebilirsiniz. Kripto varlık borsaları bildiğimiz borsa sistemi ile çalışır. Fakat normal borsadan tek farkı yatırımlarınızı yaparken herhangi bir aracı kuruma ihtiyaç duymamanızdır.
Hiçbir fiziksel karşılığı olmayan kripto paraların fiyatları ise arz ve talebe göre belirlenir. Alım satım yapmak isteyen kullanıcılar istedikleri fiyattan işlem emri verebilir. Alım satımının yapıldığı fiyat, işlemin yapıldığı borsadaki kripto paranın fiyatını oluşturur. Kullanıcıların kripto varlık birimlerine olan talebi arttıkça fiyat yükselir, azaldıkça düşer.
BONUS: Eğer dijital para piyasasına ilgi duyuyorsanız kripto para uygulamaları içeriğine buradan ulaşabilirsiniz
